Yirik neft kompaniyalarining rahbarlari va neft qazib oluvchi qator mamlakatlarning yuqori martabali shaxslari 17-aprel kuni uchrashishdi. Gazeta.uz’ning Jahon banki matbuot xizmatiga asoslanib xabar berishicha, uchrashuv qatnashchilari 2030-yilga qadar neft konlarida gazni mash’ala qilib yoqish amaliyotini to‘xtatish majburiyatni ilk bor o‘zlariga olishdi.
9 mamlakat, 10 neft kompaniyasi va taraqqiyot sohasida faoliyat olib boruvchi 6 tashkilot tomonidan ma’qullangan “2030-yilgacha gazni mash’ala qilib yoqish amaliyotini tugatish” tashabbusi BMT bosh kotibi Pan Gi Mun va Jahon banki guruhi prezidenti Jim Yon Kim tomonidan ilgari surildi.
Vakillari ushbu tashabbusni qo‘llab-quvvatlagan mamlakatlar va kompaniyalarga jahon bo‘ylab yoqiladigan jami yo‘ldosh gazning 40 foizi to‘gri keladi.
Bu harakatni, jumladan, Norvegiya, Kamerun, Rossiya, Qozogiston, Gabon, O‘zbekiston, Kongo, Angola va Fransiya hukumatlari, TOTAL, “Statoyl”, “Eni”, Kamerun milliy neft-gaz kompaniyasi (SHN), Ozarbayjon davlat neft kompaniyasi (GNKAR), “Petroamazonas EP” (Ekvador), Royal Dutch Shell, Kongo Milliy neft kompaniyasi (SNPC), Kuvayt neft kompaniyasi va BG-Group qo‘llab-quvvatladi. Ular qatoriga Jahon banki, BMTning “Barcha uchun barqaror energetika” (SE4All) tashabbusi, Yevropa tiklanish va taraqqiyot banki, Afrika taraqqiyot banki va Osiyo taraqqiyot banki qo‘shildi.
Har yili jahon bo‘ylab minglab neft konlarida neft bilan birga qazib olinadigan 140 million kubometr tabiiy gaz “mash’ala”larda behuda yonib ketadi. Agar bu yo‘ldosh gazning barchasi elektr energiyasi ishlab chiqarish uchun foydalanilganida, butun Afrika qit’asi iste’mol qilayotgan elektrdan (750 milliard kilovatt/soat) ko‘proq energiya hosil qilish mumkin edi. Biroq bugungi kunda gaz bir qator texnik, normativ yoki iqtisodiy sabablarga ko‘ra yoki undan foydalanish muhim ahamiyatga ega bo‘lmagani sabab mash’ala sifatida yoqilmoqda.
Jahon banki ma’lumotlariga ko‘ra, mash’ala uskunalarida katta miqdordagi yo‘ldosh gazning yonib ketishi O‘zbekiston uchun jiddiy muammo hisoblanadi. Bankning hisob-kitoblariga ko‘ra, 2011-yilda O‘zbekiston gazning yoqilishidan 500 million dollar yoki YIMning 3 foizi miqdorida zarar ko‘rgan.
Hozircha tashabbusni qo‘llab-quvvatlamagan neft kompaniyalari va neft qazib oluvchi mamlakatlarning hukumatlari o‘zlarida tabiiy gazni mash’ala qilib yoqish bilan bogliq vaziyatni kompleks o‘rganib chiqishadi. Ularning aksariyati yaqin oylarda tashabbusni qo‘llab-quvvatlashi kutilmoqda.
Izoh (0)