Йирик нефть компанияларининг раҳбарлари ва нефть қазиб олувчи қатор мамлакатларнинг юқори мартабали шахслари 17 апрель куни учрашишди. Gazeta.uz’нинг Жаҳон банки матбуот хизматига асосланиб хабар беришича, учрашув қатнашчилари 2030 йилга қадар нефть конларида газни машъала қилиб ёқиш амалиётини тўхтатиш мажбуриятни илк бор ўзларига олишди.
9 мамлакат, 10 нефть компанияси ва тараққиёт соҳасида фаолият олиб борувчи 6 ташкилот томонидан маъқулланган «2030 йилгача газни машъала қилиб ёқиш амалиётини тугатиш» ташаббуси БМТ бош котиби Пан Ги Мун ва Жаҳон банки гуруҳи президенти Жим Ён Ким томонидан илгари сурилди.
Вакиллари ушбу ташаббусни қўллаб-қувватлаган мамлакатлар ва компанияларга жаҳон бўйлаб ёқиладиган жами йўлдош газнинг 40 фоизи тўгри келади.
Бу ҳаракатни, жумладан, Норвегия, Камерун, Россия, Қозогистон, Габон, Ўзбекистон, Конго, Ангола ва Франция ҳукуматлари, TOTAL, «Статойл», «Eni», Камерун миллий нефть-газ компанияси (SHN), Озарбайжон давлат нефть компанияси (ГНКАР), «Petroamazonas EP» (Эквадор), Royal Dutch Shell, Конго Миллий нефть компанияси (SNPC), Кувайт нефть компанияси ва BG-Group қўллаб-қувватлади. Улар қаторига Жаҳон банки, БМТнинг «Барча учун барқарор энергетика» (SE4All) ташаббуси, Европа тикланиш ва тараққиёт банки, Африка тараққиёт банки ва Осиё тараққиёт банки қўшилди.
Ҳар йили жаҳон бўйлаб минглаб нефть конларида нефть билан бирга қазиб олинадиган 140 миллион кубометр табиий газ «машъала»ларда беҳуда ёниб кетади. Агар бу йўлдош газнинг барчаси электр энергияси ишлаб чиқариш учун фойдаланилганида, бутун Африка қитъаси истеъмол қилаётган электрдан (750 миллиард киловатт/соат) кўпроқ энергия ҳосил қилиш мумкин эди. Бироқ бугунги кунда газ бир қатор техник, норматив ёки иқтисодий сабабларга кўра ёки ундан фойдаланиш муҳим аҳамиятга эга бўлмагани сабаб машъала сифатида ёқилмоқда.
Жаҳон банки маълумотларига кўра, машъала ускуналарида катта миқдордаги йўлдош газнинг ёниб кетиши Ўзбекистон учун жиддий муаммо ҳисобланади. Банкнинг ҳисоб-китобларига кўра, 2011 йилда Ўзбекистон газнинг ёқилишидан 500 миллион доллар ёки ЙIMнинг 3 фоизи миқдорида зарар кўрган.
Ҳозирча ташаббусни қўллаб-қувватламаган нефть компаниялари ва нефть қазиб олувчи мамлакатларнинг ҳукуматлари ўзларида табиий газни машъала қилиб ёқиш билан боглиқ вазиятни комплекс ўрганиб чиқишади. Уларнинг аксарияти яқин ойларда ташаббусни қўллаб-қувватлаши кутилмоқда.
Изоҳ (0)