Болалик — инсон ҳаётининг энг қувончли ва ўзгача даври бўлиши лозим. Бу пайтда болалар янги нарсаларни ўрганиб, дунёни кашф этади ва ҳеч қандай ташвишлардан холи бўлиши керак. Афсуски, барча болалар ҳам бундай бахтли муҳитда улғаймайди. Кўпчилик болалар кундалик ҳаётда оғриқ, қўрқув ва ёлғизлик каби оғир туйғулар билан юзлашади. Улар кўпинча ўз дардларини бевосита ифода эта олмайдилар, лекин уларнинг сўзлари ва ҳаракатлари бу ички азобларни яширинча билдиради.
Ота-оналар кўпинча бу сигналларни сезмай қолади. Бола бош оғриғидан шикоят қилади, зерикаётганини айтади ёки бирдан жим бўлиб қолади. Катталар буни асабийлик ёки чарчоқ деб ўйлайди. Аммо ушбу сўзлар ортида чинакам азоб яширинган бўлиши мумкин.
Тадқиқотлар шуни кўрсатадики, стресс, травма ёки эътиборсизликни бошдан кечираётган болалар кўпинча сўзларида бир хил ифодалардан фойдаланади.
Агар бола қуйидаги сўзларни такрорласа, бу ўйлашга сабаб бўлади. Балки унга ёрдам, тушуниш ёки ҳаттоки профессионал кўмак керакдир. Қуйида бахтсиз болалар айтадиган етти ибора келтирилган.
“Қорним оғрияпти”
Агар бола овқат ҳазм қилиш тизими билан боғлиқ муаммо ҳақида гапирмаса ва қорнида ҳеч қандай кўринадиган сабаб бўлмаган, аммо тез-тез оғриқ бўлса, ота-оналар бу ҳақида ўйлашлари керак. Бола ҳар доим ўз ҳис-туйғуларини тушунтира олмайди. “Мени қайғули қилмоқда” ёки “Қўрқяпман” деган сўзлар ўрнига у жисмоний оғриқ ҳақида шикоят қилади. Бош оғриғи, қорин оғриғи, чарчоқ — буларнинг барчаси ҳиссий соғлиқнинг яхши эмаслигидан далолат бўлиши мумкин.
Изоҳ (0)