Хитойда ковидга ўхшаш вирус тарқалмоқда

Хитойда асосан болалар орасида янги вирус — инсон метапневмовируси (HMPV) тарқалмоқда, у коронавирусга ўхшаш симптомларга эга. Бу ҳақда Тhе Insider хабар берди.

Маълум қилинишича, вирус туфайли шифохоналар беморлар билан тўлган. Бир вақтнинг ўзида бир нечта вируснинг, жумладан Mycoplasma pneumoniae’нинг тарқалиши ҳам кузатилмоқда. 

🚨 Emergency in China 🇨🇳 🚨

China's mega-hospitals are overcrowded to care for respiratory and cardiovascular diseases like COVID pic.twitter.com/aafhEDiZA5

— Islamist Cannibal (@Raviagrawal300) January 4, 2025

Хитой касалликлар назорати ва профилактикаси бошқармаси янги эпидемия ҳақидаги миш-мишлар фонида баёнот берди. Унга кўра, текширув учун беморлардан таҳлиллар тўпланган ва натижалар тақдим этилган.

Олинган нафас йўллари намуналарида асосан грипп вируси, инсон метапневмовируси ва риновирус ижобий қўзғатувчилар сифатида аниқланмоқда. Оғир ўткир нафас йўллари инфекцияси билан касалхонага ётқизилган беморларнинг намуналарида эса асосан грипп, Mycoplasma pneumoniae ва инсон метапневмовируси ижобий қўзғатувчилар ҳисобланади, дейилади бошқарма хабарида.

Инсон метапневмовируси (HMPV) сифатида аниқланган вирус қишда Хитойнинг шимолий вилоятларида, айниқса болалар орасида авж олди. Бу эпидемия Хитойнинг Ухан шаҳрида янги коронавирус пайдо бўлиши ҳақида дунё илк бор огоҳлантирилганидан 5 йил ўтиб содир бўлди, кейинчалик у етти миллион ўлим билан глобал пандемияга айланганди.

Хитойдаги шифохоналарда ниқоб таққан одамларнинг сурат ва видеолари ижтимоий тармоқларда пайдо бўлди ва маҳаллий хабарларга кўра, HMPV’нинг тарқалиш саҳналари дастлабки COVID эпидемиясига ўхшайди.

China's Hospitals Overwhelmed Amid HMPV Outbreak

Hospitals in China are reportedly struggling with a surge in Human Metapneumovirus (HMPV) cases, alongside Influenza A & Mycoplasma pneumoniae infections. Viral videos show overcrowded facilities pic.twitter.com/mBW55qUssJ

— WorldobserverPK (@worldobserverPK) January 4, 2025

Соғлиқни сақлаш органлари томонидан касаллик тарқалишини назорат қилиш ва бошқариш бўйича фавқулодда чоралар кўрилмоқда. Бироқ, Пекин бу ўзгаришларни йиллик қишки ҳодиса сифатида паст баҳолади.

Натижалар таҳлили шуни кўрсатадики, ҳозирги вақтда ўткир респиратор юқумли касалликлар доимий ўсиш тенденциясига эга бўлиб, буни мавсумийлик билан изоҳлаш мумкин. Бошқарманинг таъкидлашича, бир қатор вилоятларда Mycoplasma pneumoniae билан касалланиш пасаймоқда, 14 ёшгача бўлган болалар орасида HMPV ортиб ва ўзгариб бормоқда.

HMPV нима?

Инсон метапневмовируси ёки HMPV нафас йўллари инфекциясини келтириб чиқарувчи вирус бўлиб, у оддий шамоллаш ва гриппга ўхшаш белгиларни юзага келтиради. Касаллик кўпинча енгил кечса-да, айниқса чақалоқлар, кексалар ва иммун тизими заифлашган кишиларда пневмония каби жиддий асоратларга олиб келиши мумкин.

Аслида вирус янги эмас, лекин Хитойнинг шимолида, айниқса 14 ёшдан кичик болалар орасида касалланиш ҳолатлари кўпайгани туфайли эътиборни тортди.

Биринчи марта 2001 йилда аниқланган HMPV бир занжирли РНК вируси бўлиб, нафас олиш томчилари ёки ифлосланган юзалар билан алоқа орқали тарқалади. Бу инфекциялар илгари ҳам Буюк Британия каби турли мамлакатларда қайд этилган.

COVID билан ўхшаш жиҳатлари

1. Иккала вирус ҳам барча ёшдаги одамларда нафас олиш аъзолари касалликларини келтириб чиқаради. Кичик ёшдаги болалар, катта ёшдагилар ва иммун тизими заифлашган одамлар хавф остида бўлиши мумкин.
2. Симптомлар ҳам ўхшаш. Кўпинча HMPV билан боғлиқ бўлган аломатларга йўтал, иситма, бурун битиши ва нафас қисилиши киради. Булар ҳам COVID-19 вируси билан касалланган одамлардаги аломатлардир.
3. Иккала вирус ҳам юқтирган одамдан бошқаларга йўтал, аксириш ва яқин шахсий алоқа орқали юқиши мумкин.Улар вируслар мавжуд бўлган буюмлар ёки юзаларга тегиниб, сўнгра оғиз, бурун ёки кўзларга қўл текказиш орқали ҳам тарқалади.
4. COVID-19 ҳароратга сезгир ва шунинг учун мавсумий. Худди шундай, HMPV турли йиллик фаслларда айланиб юради.

Касалликдан ҳимояланиш

HMPV тарқалишининг олдини олиш учун вакцина йўқ. Аммо беморлар қуйидаги қадамларга амал қилиш орқали HMPV ва бошқа респиратор вируслар тарқалишининг олдини олиши мумкин:

• Қўлларни камида 20 сония давомида совун ва сув билан тез-тез ювиб туринг;
• Ювилмаган қўллар билан кўз, бурун ёки оғизга тегманг;
• Касал одамлар билан яқин алоқада бўлманг;
• Шамоллашга ўхшаш аломатлари бўлган беморлар йўталганда ва аксирганда оғиз ва бурунни ёпиши керак;
• Бировларнинг идиш-товоқларидан фойдаланманг, шахсий гигиенага риоя қилинг.