19 декабрь куни Бирлашган Миллатлар Ташкилоти Бош Ассамблеяси аъзолари Ўзбекистон томонидан таклиф этилган, қатор давлатлар ҳаммуаллифлигида “Марказий Осиё экологик муаммолар қаршисида: барқарор ривожланиш ва фаровонлик йўлида минтақавий бирдамликни мустаҳкамлаш” резолюциясини консенсус асосида маъқуллади.
Ҳужжат иқлим ўзгариши бугунги куннинг энг мураккаб муаммоларидан бири экани ва барча мамлакатларнинг барқарор ривожланиши учун жиддий қийинчиликлар туғдираётганини тасдиқлайди.
Минтақавий ҳамкорлик
Резолюцияда Марказий Осиё, жумладан, Оролбўйи минтақасидаги экологик муаммоларни ҳал этиш, ижтимоий-иқтисодий ривожланишга кўмаклашиш ва иқлим ўзгаришига мослашиш чораларини кўриш бўйича минтақавий ҳамкорликни мустаҳкамлаш муҳимлиги алоҳида қайд этилган.
Резолюция муаллифлари аввал Марказий Осиё давлатлари раҳбарлари барқарор ривожланишга кўмаклашишга қаратилган “Марказий Осиё учун яшил кун тартиби” минтақавий дастурини қабул қилганини эслатган.
Марказий Осиёда чўлланиш, қурғоқчилик ва қум-чанг бўронларига қарши курашда янги ва инновацион технологиялар ва илғор тажрибаларнинг муҳим ўрни ҳам алоҳида таъкидланган.
Тоғ экотизимлари ва музликларни муҳофаза қилиш
Резолюцияда Марказий Осиё ва бутун дунё мамлакатлари, шунингдек, барча манфаатдор томонлар тоғ экотизимларини ҳимоя қилиш ва музликларни сақлаш бўйича саъй-ҳаракатларни фаоллаштиришга чақиради.
Ўзбекистон Президенти Шавкат Мирзиёев сентябрь ойида БМТда сўзлаган нутқида сўнгги ўттиз йилда минтақада ҳаво ҳарорати бир ярим даражага кўтарилганини таъкидлаганди.
“Бу ўртача глобал исишдан икки баравар юқори”, — деди давлат раҳбари. “Оқибатда музликлар умумий майдонининг қарийб учдан бир қисми йўқотилди”.
Ўзбекистон раҳбарининг сўзларига кўра, агар бу тенденция давом эца, яқин йигирма йилда минтақадаги иккита йирик дарё – Амударё ва Сирдарёнинг оқими 15 фоизга камайиши мумкин.
“Аҳолининг жон бошига сув билан таъминланиши 25 фоизга, экинлар ҳосилдорлиги эса 40 фоизга камайиши кутилмоқда”, — дея президент ўшанда халқаро ҳамжамиятни чора кўришга чақирган.
Ҳужжатда, шунингдек, барқарор қишлоқ хўжалигини ривожлантириш, сув ресурсларидан оқилона фойдаланиш, чиқиндиларни қайта ишлаш, энергия самарадорлигини ошириш, барқарор туризмни ривожлантириш, “ақлли шаҳарлар” ва барқарор транспортни ривожлантиришга кўмаклашиш учун Марказий Осиё давлатларининг илмий-техник салоҳиятини мустаҳкамлаш таклиф қилинган.
Халқаро ҳамжамиятнинг қўллаб-қувватлови
Ўзбекистон учун иқтисодиётнинг асосий тармоқларини иқлим ўзгаришига мослаштириш, углерод нейтраллигига эришиш ва “яшил” энергия улушини кескин ошириш стратегик вазифа бўлиб қолмоқда.
Резолюция лойиҳасига БМТга аъзо 35 давлат томонидан дунёнинг барча минтақаларидан ҳаммуаллифлик қилинган. Улар орасида Марказий Осиёнинг барча давлатлари, Арманистон, Озарбайжон, Беларусь, Венгрия, Венесуэла, Хитой, Миср, Индонезия, Иордания, Германия, Швейцария, Малайзия, Никарагуа, Сингапур, Туркия, Парагвай ва бошқалар бор.
Изоҳ (0)