Путин Украинага бостириб кириши ҳақида Хитойни огоҳлантирмаган — FT

Россия президенти Владимир Путин ҳужум ҳақида буйруқ бергунига қадар Россия ҳукумати Хитойни Украинага катта кўламли ҳужум бошламоқчи экани ҳақида огоҳлантирмаган. Бу ҳақда Financial Times газетаси беш нафар хитойлик юқори мансабли амалдoрларга таяниб хабар берди.

Суҳбатдошлардан бири айтиб беришича, Путин ХХР етакчиси Си Цзиньпин билан 2022 йил 4 февралда, Украинага ҳужумдан 20 кун аввал бўлиб ўтган учрашувда, агар Россия ҳудудига ҳужум қилинса ва бу гуманитар фалокатга олиб келса, Россия «мумкин бўлган ҳар қандай чоралар қабул қилинишини истисно этмаслиги»ни айтган.

FT қайд этишича, Путин ва Си ўртасидаги суҳбат стенограммаси эълон қилинмаган, шунинг учун улар нима ҳақида гаплашгани аниқ эмас.

2022 йил февралдаги учрашувдан кейин Путин ва Си қўшма баёнот эълон қилиб, икки давлат ўртасидаги дўстликнинг «чегаралари йўқлиги», «ҳамкорликда эса тақиқланган зоналар мавжуд эмаслиги»ни таъкидлаганди.

Американинг The Washington Post газетаси маълумотларига кўра, Украинага ҳужум бошланганидан буён, Россия Хитойдан молиявий ва технологик ёрдам беришни бир неча марта сўраган. Нашр манбалари 2022 йил июнида бу ҳақдаги музокараларни «кескин» деб таърифлаганди.

Хитой дипломатик даражада Россияга қарши чиқмаяпти — Пекин Украинада низо бошланишида Вашингтонни айбдор деб атамоқда (НАТОнинг Европада кенгайиб кетгани туфайли), Россияга нисбатан санкцияларни ноқонуний деб ҳисобламоқда, шунингдек, БМТда Украинага босқин билан боғлиқ масалалар бўйича овоз беришда бетараф қолмоқда.

Путин февраль ойида Пекинга ташрифи чоғида Хитой раиси Си Цзиньпинни Украинада ҳарбий операция бошлаши ҳақида огоҳлантирмаганини аввалроқ ўзи ҳам айтиб ўтганди.

Путин ва Цзиньпиннинг назарда тутилаётган учрашуви 4 февраль куни Пекинда бўлиб ўтган. Ўшанда эълон қилинган қўшма баёнотда Хитой Россиянинг НАТО шарққа кенгаймаслиги ҳақидаги талабини ва Европада хавфсизлик кафолатлари бўйича бошқа таклифларни қўллаб-қувватлаганди.

Россия Украинада ҳарбий операция бошлаганидан буён Хитой бетараф позицияни эгаллаб, Украина ҳудудий яхлитлигини ёқлаб келаётганди, аммо санкциялар киритмаган. Россияда қисман сафарбарлик эълон қилингач, Пекин ҳарбий ҳаракатларга нуқта қўйиш ва томонларнинг хавфсизлик соҳасидаги хавотирларини бартараф қилиш учун уларни музокараларга чақирди.

Кейинроқ Хитой Ташқи ишлар вазирлиги томонлар дастлабки шартларсиз музокараларни қайта бошлаши кераклигини айтди.