• Профилга Кириш
  • 1744009905_435.svg 1744009905_642.svg

  • Сўнгги янгиликлар
  • Асосий янгиликлар
  • Энг кўп ўқилган
  • Колумнистлар
O'zbekcha
Русский
English
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • Сўнгги янгиликлар
  • Асосий янгиликлар
  • Энг кўп ўқилган
  • Колумнистлар
    • USD12768.26
    • RUB162.63
    • EUR14400.04
    • Google play
    • App Store
    • Telegram
    • Тошкентда
      +24°C
      • Андижон
      • Қарши
      • Бухоро
      • Самарқанд
      • Фарғона
      • Сирдарё
      • Жиззах
      • Термиз
      • Наманган
      • Тошкент
      • Навоий
      • Тошкент вил
      • Нукус
    • Daryo
      • Интернет-нашр
      • Таҳририят
      • Алоқа маълумотлари
      • Фойдаланиш шартлари
      • Махфийлик сиёсати
      • Янгиликлар архиви
    • Реклама
    • Ижтимоий тармоқлар
      • Instagram | Расмий
      • Instagram | Лайфстайл
      • Instagram | Спорт
      • Facebook | Расмий
      • OK | Расмий
      • YouTube | Daryo
      • YouTube | Daryo Рус тилида
      • YouTube | Daryo Глобал
    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte
    Daryo logo white
    • Ўзбекистон
      • Бошқалар
      • Навоий
      • Тошкент вилояти
      • Сирдарё
      • Жиззах
      • Қашқадарё
      • Сурхондарё
      • Хоразм
      • Бухоро
      • Самарқанд
      • Наманган
      • Фарғона
      • Aндижон
      • Қорақалпоғистон
      • Тошкент ш.
      • Меҳридарё
      • Об-ҳаво
    • Марказий Осиё
      • Ўзбекистон (Маҳаллий)
      • Афгонистон
      • Қирғизистон
      • Қозоғистон
      • Туркманистон
      • Тожикистон
    • Дунё
    • Пул
      • Бизнес
      • Иқтисодиёт
      • Молия
      • Крипто
    • Маданият
      • Кино
      • Китоб
      • Мусиқа
      • Шоу-бизнес
    • Лайфстайл
      • Аёллар саҳифаси
        • Фарзанд
        • Гўзаллик
        • Карьера
        • Маслаҳатлар
        • Мода
        • Рецептлар
      • Технологиялар
        • Архитектура
        • Гаджетлар
        • Илм-фан
        • Коинот
        • Медиа
      • Авто
      • Қўзиқорин
      • Саёҳат
      • Саломатлик
      • Таълим
        • Абитуриент
        • Инглиз тилини ўрганамиз!
    • Спорт
      • Футбол
      • UFC
      • Бокс
    infinix
    Daryo.uz - Login
    Daryo.uz Daryo.uz
    Daryo.uz - Login
    Саломатлик

    Нотўғри овқатланиш, ҳаракатсиз турмуш тарзи ва саратонни келтириб чиқарувчи бошқа сабаблар

    Дунёда ҳар йили 10 миллиондан ортиқ саратон касаллиги қайд этилади, 8 миллион кишида бу ташхис ўлим билан якун топади. Авваллари саратонни фақат ирсият ёки хавфли саноатда ишлаш орқали орттириш мумкин деб ўйлашган. Аммо бугунги кунда бошқа омиллар ҳам аниқланди. Нотўғри овқатланиш ва ҳаракатсиз турмуш тарзи онкологиянинг ривожланишида муҳим рол ўйнайди, деб ёзади Wday.

    Фото: Wday

    Фото: Wday

    Узоқ вақт давомида саратоннинг асосий сабаблари ирсий омиллар, физик, кимёвий ва биологик кансерогенлар ҳисобланган.

    Йўғон ичак саратон ҳолатларининг тахминан 3 фоизи наслдан наслга ўтадиган аденоматоз полипоз ва Линч синдромининг намоён бўлиши билан боғлиқ. Кўкрак бези саратонининг тахминан 5-10 фоизи БRCA1/БRCA2 генларида ирсий мутация мавжудлиги билан алоқадор.

    Жисмоний омилларга ионлаштирувчи ва ультрабинафша нурлари киради. Иккинчиси тери саратонининг асосий сабабидир (базалиома, скуамоз ҳужайрали карсинома ва меланома). Нафақат қуёш нури, балки унда тобланиш билан меланома ривожланиш хавфи 74 фоизга, тез-тез тобланиш эса натижасида касаллик хавфи деярли 4 баробар ортади. Шунинг учун араб мамлакатларига фаол саёҳат қилишни бошлаган Шимолий Европа аҳолиси том маънода меланома эпидемиясини бошлади.

    Кимёвий провокаторлар кимлар? Хавфли саноатда ишлайдиган одамлар улар билан таниш. Асбест толаларига таъсир қилиш ўпка, ҳалқум ва тухумдонлар саратони ривожланишига олиб келиши мумкинлиги исботланган.

    Биологик омиллар орасида онкоген типдаги одам папилломавируслари, шунингдек, гепатит C вируслари ажралиб туради. Бу кўпинча бачадон бўйни ва жигар саратони ривожланишига сабаб бўлади.

    Янги омиллар

    ЖССТ ҳисоботига кўра, яна 2 та хавф омили юқори ўриндан жой олган. Онкология билан касалланишнинг кўпайишига инсоннинг носоғлом турмуш тарзи катта ҳисса қўшади — саратон касалликларининг деярли 30 фоизи тана массаси индексининг ортиши, мева ва сабзавотларни етарли даражада истеъмол қилмаслик, жисмоний фаолликнинг етишмаслиги, тамаки ва спиртли ичимликларни истеъмол қилиш билан боғлиқ.

    Ортиқча вазн

    Тана массаси индексини ҳисоблаш лозим. Одатда бу ёшга қараб 18,5-24,99 ни ташкил қилади. Агар кўрсаткич 30 дан ошса, организмда қандайдир муаммолар пайдо бўлиб улгурган. Ўртача беморларнинг тахминан 30 фоизи йўғон ичак, кўкрак, эндометриял, буйрак ва қизилўнгач саратонига чалинган бўлиши мумкин.

    Нотўғри овқатланиш

    Мева ва сабзавотларни етарли даражада истеъмол қилмаслик биринчи навбатда, организмда клетчаткалар танқислиги билан хавфлидир. Яъни у овқатнинг ҳазм қилиш тракти орқали ҳаракатланишига ёрдам беради, шунингдек кансерогенлар концентрациясини камайтиради. Хавфга қўшимча ҳисса витамин ва микроэлементларнинг етишмаслиги бўлиб, бу инсон иммунитет тизимининг ҳимоясига салбий таъсир қилади. Йўғон ичак саратони ривожланган мамлакатларда бу нарса ҳайвон оқсилига боғлиқ. Мисол учун, америкалик ўртача ҳафтасига бир килограммдан кўпроқ қизил гўшт истеъмол қилади. Африкада олиб борилган сўнгги тадқиқотлар шуни кўрсатадики, ҳайвонларнинг оқсиллари ва ёғларининг юқори миқдори саратон ривожланишининг асосий омилларидан биридир.

    Ҳаракатсиз турмуш тарзи

    Жисмоний фаолликнинг етишмаслиги нафақат вазн ортиши, балки хавф омилига ҳам айланиши мумкин. Бирор киши ҳаракат қилмаса, бу организмдаги суюқликларнинг турғунлигига ва натижада ёмон ҳазм бўлишига олиб келади. Швецияда олиб борилган кенг кўламли тадқиқотлар шуни кўрсатдики, эндометрия ва кўкрак саратони ҳаракатсиз аёлларда фаол аёлларга қараганда 2,4 марта тез-тез учрайди. Бундан ташқари, нофаоллик йўғон ичак саратони ривожланиш хавфини 8 фоизга ошириши кўрсатилган. Тадқиқотда тана массаси индекси юқори ва нормал бўлган аёллар иштирок этди, шунинг учун ортиқча вазн бўлмаса ҳам, жисмоний фаолликни эътиборсиз қолдирмаслик керак.

    Чекиш

    Тамаки чекиш саратон ривожланишининг энг муҳим омилларидан биридир. Эркакларда ўпка саратонининг 10 тадан 9 таси, аёлларда эса 10 тадан 7 таси чекиш билан боғлиқ. Бундан ташқари, бу ёмон одат барча пайдо бўлган саратон ўсмаларининг учдан бирига сабаб бўлади. Тамакига қарамлиликнинг ушбу шакли билан милк, ёноқ, тил касалликлари, саратон касаллиги 100 фоиз  ҳолларда кафолатланади. Сўнгги далиллар шуни кўрсатадики, чекиш қондаги кансерогенлар миқдорини оширади, бу эса лимфома каби охири ўлимга олиб борувчи касалликларни келтириб чиқаради

    Спиртли ичимликлар

    Қизилўнгач саратонининг тўртдан уч қисми ва оғиз бўшлиғи, фарингеал ва ларингеал саратонларнинг ярми спиртли ичимликларни истеъмол қилиш билан боғлиқ. Спиртли ичимликлар миқдори ва унинг кансероген таъсири ўртасида боғлиқлик мавжуд. Спиртли ичимликларни истеъмол қилиш билан жигар, кўкрак, ошқозон, ошқозон ости бези ва йўғон ичак саратони пайдо бўлиши ўртасида ҳам боғлиқлик аниқланган. Спиртли ичимликлар аёллар учун ҳам хавфлидир, чунки у жигарни эстрогенларнинг фаоллигига тўсқинлик қилади.

    Мавзуга доир:

    • Ўпка саратонининг дастлабки 6 та аломати
    • Стюардесса, офис менежери ва саратон хавфини оширадиган бошқа 7 та касб
    • Кексалик билан адаштирманг: Альцгеймер касаллигининг 7 та дастлабки белгилари

    08.01.2023, 21:48   Изоҳ (0)   19759
    Facebook Twitter LinkedIn Telegram Email

    Изоҳ (0)

    Кириш
    Жавоб қолдиринг Бекор қилиш

    Мавзуга доир

    Нима учун эрталаб оёқлар оғрийди? Муаммодан қандай қилиб халос бўлиш мумкин?

    08.01.2023, 09:51

    Кун давомида фаоллик, кофеиндан воз кечиш: Британия қироллик оиласи аъзоларидан уйқу сифатини яхшилашга ёрдам берадиган лайфхаклар

    07.01.2023, 21:50

    Шошилинч ёрдам: бел соҳасида нерв толалари қисилганда нима қилиш керак?

    07.01.2023, 15:58

    Бош оғриғидан дориларсиз қутулишнинг 13 усули

    06.01.2023, 20:38

    Ўпка саратонининг дастлабки 6 та аломати

    06.01.2023, 19:40

    Кексалик билан адаштирманг: Альцгеймер касаллигининг 7 та дастлабки белгилари

    06.01.2023, 14:33
    ×Lightbox Image

    Daryo.uz | Сизнинг муаммоингиз ечими


    Chery газга ўтмоқда: кафолат тўлиқ сақланиб қолинади, ўрнатиш эса 31 майгача бепул! 


    Энг чуқур ғор, энг баланд кўприк ва энг сирли маскан – Наманганга борамиз


    Илғор қурилиш технологиялари асосида қад ростлаётган Қуйи Чотқол ГЭС


    UZTELECOM 10 Гбит/с тезликдаги уй интернетини фойдаланувчиларга тақдим этди


    Ипотека Банк OTP Group ўзини ўзи банд қилганларга янги ипотека дастурини ишга туширди: ҳужжатларсиз, асаббузарликсиз, самарали натижалар билан


    “Akkermann цемент” халқаро форуми: қурилиш материаллари соҳасидаги муаммолар кенг таҳлил қилинди


    Оқтепа Лавашдан “Кулгили нархлар”: севимли таомлар — ҳар бир позиция 10 мингдан 20 минг сўмгача бўлган махсус нархларда


    Абадий ишончлилик ва хавфсизлик: GWM соҳанинг янги стандартларини жорий этмоқда


    МКБАНК халқаро молия бозорида: Қозоғистон банкларидан 15 миллион доллар жалб қилинди


    “Ўзбекинвест” IUA аъзосига айланди ва Лондоннинг глобал суғурта бозорида ўз мавқеини мустаҳкамлади


    Сўзлар аҳамиятга эга: TBC Bank 8 март табрикларини пулларга айлантириб, аёллар тадбиркорлигини қўллаб-қувватлади


    Acıbadem шифохоналар тармоғида қон касалликларини замонавий даволаш усуллари: лейкоз ва бошқа касалликлар


    “Бизнесни ривожлантириш банки” бизнес учун қулай инновацион банк бўлишга интилмоқда


    InfinBANK Visa Direct орқали халқаро пул ўтказмаларига қўйилган лимитларни оширди 


    Centrum Air янги Airbus A320neo — авиапаркидаги тўққизинчи самолётни қабул қилиб олди 

     

    Тавсия этамиз

    “Икки хонали уй учун 715 млн сўмдан”. “Дарё”даги мақоладан сўнг пойтахт ҳокимлиги уйсиз қолган аҳолига хонадон сотиб олиш учун маблағ ажратди

    28 май, 21:15

    Будапешт фасадлари: санъат кўчада яшайди (фото)

    27 май, 10:00

    Гестапо ва КГБ хизматида бўлган бухоролик “штирлиц”

    26 май, 19:00

    Аёл овчилардан илғор самолётларга қадар — Украина рус Shahed’ларини қандай овлайди?

    19 май, 20:10
     
     
     

    Сўнгги янгиликларга ўтиш

    iPhone 16 модели 2025 йилда дунёдаги энг кўп сотилган смартфон бўлди

    Технологиялар | 30 май, 10:24

    Ўзбекистонда 5 йилда кибержиноятлар билан 1,9 трлн сўмдан ортиқ пул талон-торож қилинди

    Ўзбекистон | 30 май, 10:16

    Ла Лига. VAR 16 марта “Барселона” фойдасига қарор қабул қилган, “Реал Мадрид” энг кўп зарар кўрган жамоага айланди

    Спорт | 30 май, 10:03

    “Италиядаги супервулқон глобал ҳалокатга олиб келиши мумкин” — олимлар

    Дунё | 30 май, 09:59

    Instagram: Абдуқодир Ҳусанов тўйи юлдузларни жамлади, Милена Мадмусаева янги машинали бўлди, Муниса Ризаевага 10 минг долларлик соат совға қилишди

    Шоу-бизнес | 30 май, 09:48

    ҲАМАС расман АҚШнинг ўт очишни тўхтатиш режасини рад этди

    Дунё | 30 май, 09:37

    Актёр бўлмаганда, фильм ҳам бўлмасди: Голливуд юлдузлари учун махсус яратилган роллар

    Маданият | 30 май, 09:26
    Daryo About Us

    «Daryo» интернет-нашрининг (Ўзбекистон матбуот ва ахборот агентлиги (ЎзМАА, ҳозирги Ўзбекистон Республикаси Президенти Администрацияси ҳузуридаги Ахборот ва оммавий коммуникациялар агентлиги) томонидан 13.03.2015 йил санасида 0944-сонли гувоҳнома билан оммавий ахборот воситаси сифатида рўйхатга олинган). Матнли материалларини тўлиқ кўчириш ёки қисман иқтибос келтиришга, шунингдек, фотографик, график, аудио- ва/ёки видеоматериалларидан фойдаланишга daryo.uz сайтига гиперҳавола мавжуд бўлган ва/ёки «Daryo» интернет-нашрининг муаллифлигини кўрсатувчи ёзув илова қилинган тақдирда йўл қўйилади. Чоп этиладиган баъзи маълумотлар 18 ёшга тўлмаган фойдаланувчиларга мўлжалланмаган бўлиши мумкин. Info@daryo.uz

    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte

    © «Simple Networking Solutions» МЧЖ, 2013–2025

    Ёш бўйича чеклов

    Хато топдингизми? Ctrl+Enter тугмаларини босинг

    • Фойдаланиш шартлари
    • Махфийлик сиёсати
    • Реклама
    Нимани қидирамиз?

    Sign In or Register

    Хуш келибсиз!

    Тизимга киринг ёки Рўйхатдан ўтинг.

    Google

    ёки Э-Почта орқали

    Изоҳ қолдиришингиз, Фойдаланиш шартлари ва Махфийлик сиёсати шартларини қабул қилганингизни англатади

    Рўйхатдан ўтинг

    Рўйхатдан ўтганмисиз? Login.

    Google

    ёки Э-Почта орқали

    Сизга парол электрон почта орқали юборилади.

    Изоҳ қолдиришингиз, Фойдаланиш шартлари ва Махфийлик сиёсати шартларини қабул қилганингизни англатади

    Матнда хато топдингизми?

    ×

    Раҳмат. Биз сизнинг хабарингизни олдик ва хатони имкон қадар тезроқ тузатамиз.