• Profilga Kirish
  • 1751972643_633.png 1751972643_245.png 1751959824_218.svg 1751959824_520.svg

  • So‘nggi yangiliklar
  • Asosiy yangiliklar
  • Eng ko‘p o‘qilgan
  • Kolumnistlar
Ўзбекча
Русский
English
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • So‘nggi yangiliklar
  • Asosiy yangiliklar
  • Eng ko‘p o‘qilgan
  • Kolumnistlar
    • USD12634.34
    • RUB162.37
    • EUR14821.34
    • Google play
    • App Store
    • Telegram
    • Toshkentda
      +33°C
      • Andijon
      • Qarshi
      • Buxoro
      • Samarqand
      • Farg‘ona
      • Sirdaryo
      • Jizzax
      • Termiz
      • Namangan
      • Toshkent
      • Navoiy
      • Toshkent vil
      • Nukus
      • Urganch
    • Daryo
      • Internet-nashr
      • Tahririyat haqida
      • Aloqa ma'lumotlari
      • Foydalanish shartlari
      • Maxfiylik siyosati
      • Yangiliklar arxivi
    • Reklama
    • Ijtimoiy tarmoqlar
      • Instagram | Rasmiy
      • Instagram | Lifestyle
      • Instagram | Sport
      • Facebook | Rasmiy
      • OK | Rasmiy
      • YouTube | Daryo
      • YouTube | Daryo Rus tilida
      • YouTube | Daryo Global
    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte
    Daryo logo white
    • O‘zbekiston
      • Boshqalar
      • Navoiy
      • Toshkent viloyati
      • Sirdaryo
      • Jizzax
      • Qashqadaryo
      • Surxondaryo
      • Xorazm
      • Buxoro
      • Samarqand
      • Namangan
      • Farg‘ona
      • Andijon
      • Qoraqalpog‘iston
      • Toshkent sh.
      • Mehridaryo
      • Ob-havo
    • Markaziy Osiyo
      • O‘zbekiston (Mahalliy)
      • Afg'oniston
      • Qirg‘iziston
      • Qozog‘iston
      • Turkmaniston
      • Tojikiston
    • Dunyo
    • Pul
      • Biznes
      • Iqtisodiyot
      • Moliya
      • Kripto
    • Madaniyat
      • Kino
      • Kitob
      • Musiqa
      • Shou-biznes
    • Layfstayl
      • Ayollar sahifasi
        • Farzand
        • Go‘zallik
        • Karyera
        • Maslahatlar
        • Moda
        • Retseptlar
      • Texnologiyalar
        • Arxitektura
        • Gadjetlar
        • Ilm-fan
        • Koinot
        • Media
      • Avto
      • Qo‘ziqorin
      • Sayohat
      • Salomatlik
      • Ta’lim
        • Abituriyent
        • Ingliz tilini o’rganamiz
    • Sport
      • Futbol
      • UFC
      • Boks
    infinix
    Daryo.uz - Login
    Daryo.uz Daryo.uz
    Daryo.uz - Login
    Salomatlik

    Keksalik bilan adashtirmang: Alsgeymer kasalligining 7 ta dastlabki belgilari

    Inson o‘zidagi yoki yaqinlaridagi kognitiv pasayishning ogohlantiruvchi belgilarini arzimas narsa deb e’tibordan chetda qoldirishi mumkin. Misol uchun, Alsgeymer kasalligining ko‘plab dastlabki belgilari oddiy qarish jarayoni bilan adashtiriladi, deb yozadi “Noviy ochag”.

    Foto: “Noviy ochag”

    Foto: “Noviy ochag”

    Nima uchun Alsgeymerning dastlabki belgilarini bilib qo‘yish muhim?

    “Buni shunday qoldirmang, — deydi Alsgeymer assotsiatsiyasining g‘amxo‘rlik qilish va qo‘llab-quvvatlash bo‘yicha katta direktori Monika Moreno. — Odam kognitiv alomatlarni keltirib chiqaradigan narsadan qanchalik qo‘rqmasin, nima bilan shug‘ullanayotganini bilsa, bu har doim osonroq bo‘ladi va diagnostika sezilarli foyda keltiradi. Alsgeymer kasalligida to‘g‘ri tashxis qo‘yish, shifokorga vaqtida murojaat qilish tuzalish uchun imkoniyatlarni ko‘paytiradi”.

    Ammo o‘z vaqtida chora ko‘rish uchun bir qancha belgilarga e’tibor berish lozim. “Juda ko‘pchilik Alsgeymerning dastlabki belgilarini oddiy qarish deb adashadi, — deydi u. — Biz miyada yosh bilan bog‘liq o‘zgarishlar sodir bo‘lishini bilsak-da, bu alomatlar me’yordan tashqari o‘zgarishlar haqida signal berishi mumkin. Agar ushbu belgilarning kamida bittasi kuzatilsa, ularni muhokama qilish va kognitiv buzilish darajasini baholash uchun shifokor bilan maslahatlashish lozim”.

    Xotirani yo‘qotish yashashga salbiy ta’sir o‘tkazadi

    Har bir insonning xotirasi zaiflashadi: ular birdan qo‘shnisining ismini yoki do‘stining tug‘ilgan kunini unutib qo‘yadi. Bir necha daqiqa oldin unutilgan narsa yodga tushsa, vaqtinchalik xotira yo‘qolishi odatiy holdir. Agar Alsgeymer kasalligiga shubha qilinsa, unutuvchanlik kundalik hayotga qanday ta’sir qilishiga e’tibor berish lozim. Butun umr davomida qilgan ishni qanday bajarish unutilsa, masalan, oddiy hisob-kitoblar yoki ovqat pishirish, bu kasallikning ilk alomatidir. Moreno bir paytlar nevaralariga boshlang‘ich maktabda matematikadan uy vazifalarini bajarishda yordam berishda to‘satdan qiynalayotgan ayol bilan ishlagan, garchi u ilgari bank vitse-prezidenti bo‘lgan bo‘lsa ham. U shuningdek, omletni qanday tayyorlashni unutib qo‘ygan professional oshpaz bilan ham ishlagan.

    Yana bir keng tarqalgan belgi — kimdir savolga javobni eslay olmaydi, shuning uchun uni qayta-qayta so‘raydi. Erta va to‘g‘ri tashxis muammolarni hal qilishga va xotirani yanada kuchliroq bo‘lishga yordam beradi.

    Qaror qabul qilish jarayonlaridagi noto‘g‘ri mulohazalar yoki o‘zgarishlar

    Moreno demensiya tashxisi qo‘yilgan ayol tozalovchi spreyni ovqat pishirish vositasi deb adashib, uni zaytun moyi kabi tovaga sepganini eslaydi.  Noto‘g‘ri xatti-harakatlar turli yo‘llar bilan o‘zini namoyon qilishi mumkin. Misol uchun, o‘z moliyaviy ahvolidan xabardor bo‘lgan kishi bir qator keraksiz xaridlarni amalga oshiradi. Xulq-atvor odatiylikdan sezilarli darajada o‘zgara boshlaganida e’tibor berish kerak bo‘lgan holatlar paydo bo‘ladi. Agar kimningdir xulq-atvorida katta o‘zgarishlar bo‘lsa, Alsgeymerning mumkin bo‘lgan alomatlarini o‘tkazib yubormaslik uchun vaqtida harakat qilish kerak.

    Nutq, yozish yoki rejalashtirish bilan bog‘liq yangi muammolar

    Bunda asosiy narsa xulq-atvordagi nozik o‘zgarishlarni sezishdir. Misol uchun Alsgeymer kasalligi bilan og‘rigan odamlarda suhbatga kirishish qiyin bo‘lishi mumkin. Shuningdek, jumla o‘rtasida to‘xtab qolish va davom eta olmasligi yoki tanish obyektlarning nomini o‘zgartirish, noto‘g‘ri so‘zni ishlatish holati kuzatiladi.

    Bu shunchaki so‘z topishga urinish emas. Bu ko‘proq dars yoki jumlada o‘qiganlarini eslay olmaydigan o‘tmishdagi o‘quvchiga o‘xshaydi. Odam o‘z fikrlarini qog‘ozga tushirish uchun juda ko‘p harakat qiladi, garchi bu borada ilgari hech qachon muammo bo‘lmagan bo‘lsa ham. Muammolarni hal qilish yoki vazifalarni bir necha bosqichda bajarish ham qiyinroq kechadi.

    Retseptga amal qilish yoki kechki ovqatni rejalashtirish qiyin bo‘lishi mumkin, chunki vazifani bajarish uchun kerakli bosqichlarni amalga oshirish qiyinlashadi. Ba’zilar uchun oddiy harakatlar imkonsiz bo‘ladi: Agar ilgari oson bo‘lgan narsani amalga oshirish qiyin bo‘lsa, bu qizil bayroqdir.

    Vaqt va makonda chalkashlik

    Alsgeymer kasalligining dastlabki bosqichlarida odam uydan 20 daqiqalik masofada tanish obyektga, masalan, ilgari yillar davomida bir xil yo‘l bo‘ylab yurgan do‘konga qanday borishni unutishi mumkin. Hatto oldin yuzlab marta bo‘lgan joyga borganida adashib qoladi. Qayerda bo‘lish kerakligini bilmaslik ham ogohlantirish belgisidir. Ba’zida uchrashuvlarni kuzatib borish qiyin bo‘ladi. Kimdir tadbirlarni o‘tkazib yuborishi yoki kelishilgan vaqtda kelmasligi mumkin.

    Narsalarni yo‘qotish arafasida voqealar ketma-ketligini tiklashning qiyinlashuvi

    Odamlar ba’zida kalit yoki telefonni qayerga qo‘yganni unutganida, qarilikdan deb biladi. Ba’zida buyumni yo‘qotish arafasida qayerda qolganini eslash mumkin. Shu tarzda yo‘qolgan narsa topiladi. Bu har qanday yoshda hamma uchun sodir bo‘ladigan oddiy holatdir. Ammo voqealar ketma-ketligini ham unutish yoki umuman eslay olmaslik Alsgeymer kasalligining muhim belgilaridan biridir.

    Kayfiyat va shaxsiyatning namoyon bo‘lishidagi o‘zgarishlar

    Kayfiyat yoki xarakterdagi o‘zgarishlar har bir odamda turlicha namoyon bo‘lishi mumkin, shuning uchun me’yordan har qanday og‘ishlarga e’tibor berish kerak. Ya’ni har doim xotirjam va o‘zini tutib turuvchi kishi birdaniga boshqacha munosabatda bo‘ladi va tezda g‘azablanadi.

    Alsgeymerning dastlabki bosqichidagi odamlar qorquv, xavotir yoki tushkunlikka tushishi mumkin, ular boshqalardan osongina xafa bo‘ladi. Bu o‘zgarishlar uning miyasiga ta’sir qiladigan kasallik bilan bog‘liq.

    Mehnat va ijtimoiy faoliyatdan bosh tortish

    Alsgeymerning dastlabki bosqichida ishlash ko‘pchilik uchun qiyin bo‘ladi. Shuning uchun nafaqaga chiqqanlar ijtimoiy tadbirlarda ishtirok etishda ikkilanishlari mumkin. Ular uchun suhbatlarni kuzatish yoki avvalgidek harakat qilish qiyinlashadi.

    Ushbu ogohlantirish belgilarining bir yoki bir nechtasiga ega bo‘lish Alsgeymer bilan kasallanganlikni anglatmaydi, lekin tekshiruvlardan o‘tish tavsiya etiladi. Alsgeymer assotsiatsiyasi kasallik boshlanishidan oldin alomatlar bilan tanishtirishni tavsiya qiladi. Bu o‘z vaqtida aniq tashxis qo‘yish, davolanish rejasini tuzish va kelajakdagi rejalarni muhokama qilish uchun eng yaxshi imkoniyatdir.

    Mavzuga doir:

    • Kompyuter qarshisida uzoq o‘tirib ishlash natijasida bel og‘risa nima qilish kerak?
    • Sog‘lom keksalikning kaliti: temir moddasini o‘z ichiga olgan mahsulotlar
    • Qahva inson salomatligiga qanday ta’sir qiladi: Ilm-fan tomonidan tasdiqlangan faktlar

    06.01.2023, 14:33   Izoh (0)   25775
    Facebook Twitter LinkedIn Telegram Email

    Izoh (0)

    Kirish
    Javob qoldiring Bekor qilish

    Mavzuga doir

    Faqat kartoshka emas: vazn ortishiga sabab bo‘ladigan sabzavotlar

    06.01.2023, 12:42

    Tezroq vazn kamaytirishga yordam beradigan 7 ta tonggi odat

    06.01.2023, 09:50

    Sabzi kerak emas: ochiq havoda o‘ynash ko‘rish qobiliyatini yaxshilashga yordam beradimi?

    05.01.2023, 21:23

    Foydali, ammo vazn ortishiga sabab bo‘ladigan oziq-ovqat mahsulotlari

    05.01.2023, 17:36

    Diyetolog tavsiyasi: organizmdan toksinlarni chiqarib tashlashga yordam beradigan mahsulotlar

    05.01.2023, 15:31

    Qon tomirlarini xolesterindan tozalashning xalqona usullari

    04.01.2023, 21:44
    ×Lightbox Image

    Daryo.uz | Sizning muammoingiz yechimi


    O‘zbekiston Milliy banki xalqaro kapital bozorida 400 mln AQSH dollarlik obligatsiyalarni muvaffaqiyatli joylashtirdi


    Ichkaridan nazar: Imzo fabrikasi qanday ishlaydi?


    Ipak Yo‘li Bankdan Tradeloan: xalqaro bitimlarni moliyalashtirish


    InfinBANK’dan VISA kartasi endi Swoo Pay ilovasida


    Kia O‘zbekiston bozorini egallamoqda: 2025-yilning birinchi yarmida rekord darajadagi sotuvlar


    Turizmdagi trendlar 2025: Xitoyda Markaziy Osiyoga – Qozog‘iston, O‘zbekiston, Qirg‘izistonga qiziqish o‘smoqda


    “KAFOLAT sug‘urta kompaniyasi” AJning moliyaviy barqarorlik reytingi “Fitch Ratings” tomonidan “Ijobiy” prognozi bilan “B+” darajasida tasdiqlandi


    O‘zbekistonda yangilangan HAVAL H6 rasman ishga tushirildi


    Chiqim va kirim: nazorat sari ilk qadam


    BI Sad’O Business loyihasida ochiq eshiklar kuni bo‘lib o‘tdi va CHILLA aksiyasi boshlandi


    Centrum Air 25-iyuldan Toshkent — Seul to‘g‘ridan-to‘g‘ri reyslarini boshlaydi 


    Beeline Uzbekistan hududlarda raqamli rivojlanishni jadallashtirmoqda


    Ipotekaga xonadon, sovg‘a sifatida esa — omborxona!


    Neo Insurance — sug‘urta bozoridagi raqamli o‘zgarishlarning 2 yillik natijasi 


    Central Asian University RUR va THE Impact Rankings 2025 xalqaro reytinglarida o‘z mavqeini mustahkamlamoqda

     

    Tavsiya etamiz

    Kreml soyasidagi jumboqlar: sirli ravishda vafot etgan rossiyalik tadbirkor va amaldorlar

    10 iyul, 20:40

    Isroilning G‘azodagi qirg‘ini yagona emas: Insoniyat tarixidagi eng yirik genotsidlar qanday sodir bo‘lgandi?

    10 iyul, 19:12

    Patriot: Isroil voz kechgan, Ukraina esa ko‘prog‘iga ega chiqishni istayotgan yarim asrlik tizim haqida nimalar ma’lum?

    8 iyul, 20:45

    “O‘lim sharbati”: SSSRda Stalindan so‘ng ikkinchi qudratli shaxs nomi berilgan qurol qanday paydo bo‘lgandi?

    6 iyul, 15:23
     
     
     

    So‘nggi yangiliklarga o‘tish

    Kortni Koks, Bella Hadid va boshqalar: plastik operatsiya qildirganidan afsuslangan Gollivud yulduzlari

    Kino | 12 iyul, 20:35

    Ipotekaga xonadon, sovg‘a sifatida esa — omborxona!

    Reklama | 12 iyul, 19:30

    JW: Yevropa Ittifoqi Ukrainaning yo‘qotilgan hududlarini qaytarib olishidan manfaatdor emas

    Dunyo | 12 iyul, 20:20

    “Bu yil Taxtaqoracha dovonida pulli tunnel qurish bo‘yicha shartnoma tuzamiz” — Ilhom Mahkamov

    O‘zbekiston | 12 iyul, 20:03

    “Real” Vinisius bilan muzokaralarni to‘xtatdi

    Sport | 12 iyul, 20:00

    Bir nafari halok bo‘lgan: Bosh prokuratura Toshkentda yetti bola basseynga cho‘kkani yuzasidan bayonot berdi

    O‘zbekiston | 12 iyul, 19:29

    Hindistonda 270 kishi halok bo‘lgan Air India samolyoti halokatining sababi ma’lum qilindi

    Dunyo | 12 iyul, 19:10

    Xorazmda 7-qavatdan o‘zini tashlagan qizlar jinsiy zo‘ravonlik qurboni bo‘lganmi?

    O‘zbekiston | 12 iyul, 18:55
    Daryo About Us

    “Daryo” internet-nashrining (O‘zbekiston matbuot va axborot agentligi (O‘zMAA, hozirgi O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Administratsiyasi huzuridagi Axborot va ommaviy kommunikatsiyalar agentligi) tomonidan 13.03.2015 yil sanasida 0944-sonli guvohnoma bilan ommaviy axborot vositasi sifatida ro‘yxatga olingan. Matnli materiallarni to‘liq ko‘chirish yoki qisman iqtibos keltirishga, shuningdek, fotografik, grafik, audio va/yoki videomateriallaridan foydalanishga “daryo.uz” saytiga giperhavola mavjud bo‘lgan va/yoki “Daryo” internet-nashrining muallifligini ko‘rsatuvchi yozuv ilova qilingan taqdirda yo‘l qo‘yiladi. Chop etiladigan ba’zi ma’lumotlar 18 yoshga to‘lmagan foydalanuvchilarga mo‘ljallanmagan bo‘lishi mumkin. Info@daryo.uz

    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte

    © «Simple Networking Solutions» MChJ, 2013–2025

    Yosh bo‘yicha cheklov

    Xato topdingizmi? Ctrl+Enter’ni bosing

    • Foydalanish shartlari
    • Maxfiylik siyosati
    • Reklama
    Nimani qidiramiz?

    Sign In or Register

    Xush kelibsiz!

    Tizimga kiring yoki Roʻyxatdan oʻting.

    Google

    yoki E-Pochta orqali

    Izoh qoldirishingiz, Foydalanish shartlari va Maxfiylik siyosati shartlarini qabul qilganingizni anglatadi

    Roʻyxatdan oʻting

    Roʻyxatdan oʻtganmisiz? Login.

    Google

    yoki E-Pochta orqali

    Sizga parol elektron pochta orqali yuboriladi.

    Izoh qoldirishingiz, Foydalanish shartlari va Maxfiylik siyosati shartlarini qabul qilganingizni anglatadi

    Matnda xato topdingizmi?

    ×

    Rahmat. Biz sizning xabaringizni oldik va xatoni imkon qadar tezroq tuzatamiz.