Ҳафтада бир марта ёки тез-тез бош оғриғи кузатилса, кечиктирмасдан шифокор билан маслаҳатлашиш зарур. Ёки бош оғриғининг олдини олиш ва камайтириш учун ушбу маслаҳатларга амал қилиш тавсия этилади, деб ёзади «Новий очаг».
Нима учун таблеткалар ечим бўлолмайди?
Аспирин, аналгин, ибупрофен — бош оғриғидан халос бўлишга ёрдам берадиган дориларнинг ичишни кераги йўқ. Улар гоҳида ножўя таъсир кўрсатиши мумкин. Дориларнинг ҳаддан ташқари кўп истеъмоли бошқа муолажаларнинг таъсирини сусайтиради ва беморга ҳеч нарса ёрдам бермайди.
Бу кўпинча сурункали бош оғриғи ёки мигренга чалинган одамлар ҳафтасига бир неча марта рецептсиз дори-дармонларни қабул қилганда содир бўлади. Умумий бош оғриғини соғлом ва табиий ёндашув билан енгиш мумкин. Ҳатто етарли миқдорда сув ичиш ёки ухлаш тартибини ўзгартириш ҳам бош оғриғининг олдини олишга ёрдам беради.
Уйқу режимни қайта кўриб чиқиш
Шифокор Нюман ўз беморларига «мнемоник кодлар»га риоя қилишни таклиф қилади — бу уйқу, овқатланиш, жисмоний машқлар, ичимлик ва стрессни камайтириш. Жуда кўп ёки жуда кам уйқу бош оғриғига сабаб бўлади. Мунтазам такрорланадиган кундалик тартиб ҳам ўз-ўзидан пайдо бўладиган бош оғриғини енгишга ёрдам беради. Босимли бош оғриғи мигренли бош оғриғи каби кучли эмас ва кўнгил айниши, қайт қилиш, ёруғлик, товуш ёки ҳидга сезувчанликка олиб келмайди. Қандай бўлмасин, дам олиш кунлари кўп ухлаш одатидан воз кечиш ва қатъий режимга риоя қилиш бош оғриғини бартараф этишга ёрдам беради.
Мунтазам овқатланиш
Бу кўпроқ нонушта қилмай, ишга ёки ўқишга борадиганлар учун тегишли. Эрталабдан кечгача вақтида овқатланиш бош оғриғидан халос бўлишга ёрдам беради. «Агар кунига уч маҳал овқатлана олмасангиз, ҳеч бўлмаганда кун давомида бодом ёки майиз каби фойдали маҳсулотларни истеъмол қилинг», — деб маслаҳат беради шифокор Нюман.
Спорт билан шуғулланиш
Албатта, бош оғриғида спорт билан шуғулланиш яхши таклиф эмас. Бироқ машқ қилиш ушбу муаммодан халос бўлишга ёрдам беради, чунки у эндорфинлар, табиий оғриқ қолдирувчи моддаларни чиқаради. АҚШ Соғлиқни сақлаш ва инсон хизматлари департаменти ўртача интенсивликдаги машқлар билан ҳафтада камида 150 дақиқа шуғулланишни тавсия қилади. Бу юриш, сузиш, велосипедда сайр қилиш, югуриш ёки севимли спорт залдаги машғулот бўлиши мумкин.
Сувни етарли миқдорда ичиш
Нюманнинг таъкидлашича, сувсизланиш ҳам бош оғриғининг қўзғатувчисидир, шунинг учун етарли миқдорда сув ичиш тавсия этилади.
Тавсия қилинганидек, кунига камида саккиз стакан сув ичиш керак, лекин иссиқ ҳаво, терлаш, дори-дармонлар ва намликнинг ўзгаришини ҳисобга олган ҳолда миқдор ўзгариб туради. Шунинг учун кунни икки стакан сув бошлагандан сўнг ҳамиша ёнда сув олиб юриш уни мунтазам ичишга туртки бўлади.
Стрессни назорат остида сақлаш
Нью-Йоркдаги Great Neck шаҳридаги Northwell Health бош оғриғи маркази директори Ноа Росен МД, прогрессив мушаклар билан ишлашни тавсия қилади. Бош оғриғининг келиб чиқиши таранглашган мушаклар бўшашганидан кейин йўқолади.
Қаҳва ичинг
Мунтазам равишда қаҳва ичадиганлар ушбу одатдан воз кечганда, бош оғриғи кузатилиши мумкин. Чунки кофеиннинг сезиларли даражада камайиши бош оғриғини қўзғатади. Кофеинли ичимликларни ҳаддан ташқари кўп ичиш ҳам баъзи одамларнинг бош оғриғига сабаб бўлиши мумкин, шунинг учун кунига 150 миллиграмм кофеин (тахминан икки чашка қаҳва) дан оширмаслик тавсия этилади.
Массаж қилиш
Бош оғриғида баъзи одамлар мушаклар оғриғини ҳам бошдан кечиради. Бундай вақтда мушакларни массаж қилиш оғриқдан халос бўлишга ёрдам беради. Айниқса елка ва қулоқ атрофи соҳасини енгил ҳаракат билан уқалаш қон айланишини яхшилайди.
Қоронғи хонада дам олиш
Мигреннинг асосий белгиларидан бири сезувчанликдир. Ёруғлик ва шовқин дам олишга халақит бериши табиий. Қолаверса, бу бош оғриғини юз баравар тезроқ енгишга ёрдам беради. Шунинг учун қоронғи ва сокин хонада дам олиш, ҳам оғриқлардан халос бўлиш мумкин.
Гаджетлардан камроқ фойдаланиш
Америка Оптометрик ассоциациясининг таъкидлашича, бош оғриғи компьютер синдроми ёки чарчоқнинг энг кенг тарқалган белгиларидан биридир. «Компьютерда, мобил телефон ёки планшетда бўладими, шунчаки экранни юқорига ва пастга ўтказиш баъзи одамларнинг бош оғриғига сабаб бўлиши мумкин», — дейди шифокор Нюман. Ноқулайликнинг олдини олиш учун ҳар 20 дақиқада 20 метр узоқликдаги бирор нарсага қараш учун 20 сониялик танаффус қилишдир.
Чекишни ташлаш
Тамаки чекиш ҳам бош оғриғига ҳисса қўшиши мумкин. Ушбу бирикма қон томирларини торайтиради ва мияга қон оқимини камайтиради, натижада бош оғриғи пайдо бўлади. Тавсияларга кўра, тамакини ташлаш ёки одамлар чекадиган жойлардан қочиш бош оғриғининг олдини олади.
Қандай аломатлар кузатилганда дарҳол шифокорга мурожаат қилиш керак?
Ҳар доим бош оғриғини уй шароитида бартараф этиш ҳам яхши эмас. Агар ҳафтада бир марта ёки тез-тез бош оғриғига дуч келсангиз ёки улар кундалик ҳаётга халақит берса, шифокорга мурожаат қилиш лозим. Тиббий ёрдам кўрсатувчи ходимлар нафақат дори-дармонлар буюради, балки бош оғриғига сабаб бўлган асосий тиббий ҳолатни ҳам аниқлаши мумкин.
Изоҳ (0)