Татаристон Давлат кенгаши президиуми республика конституциясига киритиладиган тузатишлар лойиҳасини тайёрлади, унга мувофиқ, республикадаги олий мансабдор шахс «Татаристон Республикаси раҳбари» ва «Татаристон Республикаси раиси» деб аталади.
Бу ҳақда, «Бизнес Online» нашри ёзишича, 23 декабрь куни Давлат кенгаши сессиясида давлат қурилиши ва маҳаллий ўз-ўзини бошқариш қўмитаси раиси Альберт Хабибуллин маълум қилди.
«Ўйлашимизча, бундай ёндашув бизга бир томондан, 414-федерал қонун («Россия Федерацияси субъектларида жамоат ҳокимиятини ташкил қилишнинг умумий тамойиллари тўғрисида»ги) талабларини ҳисобга олиш, иккинчи томондан эса Татаристоннинг тарихий, миллий ва маданий ўзига хосликларини акс эттириш имконини беради», — деди у.
Шу билан бирга, республиканинг амалдаги раҳбари Рустам Минниханов аввалгидек, президент деб номланиши мумкин, деб тахмин қилинмоқда, янги қоидалар янги сайланадиган олий мансабдор шахсга нисбатан қўлланилади. Қўмита раҳбари таъкидлашича, Минниханов «президент сифатида сайланган», фуқаролар унга президентликка номзод сифатида овоз берган.
Тузатишлар Миннихановга 2025 йилда республика раҳбари лавозимига қайта сайланиш имконини беради, у ушбу лавозимни 2010 йилдан буён эгаллаб келмоқда.
Татаристон — Россия субъектлари орасида раҳбари президент деб аталадиган ягона республикадир. 2021 йил охирида Россия Давлат думаси ҳудуд раҳбари президент деб номлана олмаслигини кўзда тутувчи қонунни қабул қилди. Шу муносабат билан Татаристон 2023 йил 1 январгача ўз конституцияси ва уставини федерал қонунга мувофиқлаштириши лозим.
Эслатиб ўтамиз, 2022 йил июль ойида Россия президенти Владимир Путин биринчи марта расмий ҳужжатда Татаристон раҳбари Рустам Миннихановга нисбатан «президент» мақомини қўлламаган эди. Россия президенти томонидан имзоланган РФ Давлат кенгаши аъзолари тўғрисидаги фармонда Татаристон президенти Миннихановнинг мақомини «Татаристон Республикаси раҳбари» деб ўзгартирди.
«Президент» лавозимини бекор қилиш ҳақидаги қонун
Ўтган йил сентябрида Россия парламенти қуйи палатаси Давлат думасининг бир қатор депутатлари Россия Федерациясининг федерал даражадаги субъектларининг олий маъмури номидан фойдаланиш тўғрисидаги қонун лойиҳасини тайёрлаган эди.
Қонун лойиҳаси Татаристон Республикаси Давлат кенгашига йўналтирилган ва 25 октябрь куни 100 депутатдан 82 та овоз билан рад этилган эди.
Шунга қарамай, 14 декабрда қонун лойиҳаси Давлат думаси томонидан маъқулланди, эртаси куни Федерация Кенгаши томонидан қабул қилинди, 21 декабрь куни эса Россия президенти томонидан имзоланди.
Қонунга мувофиқ, федерация таркибига кирувчи ҳудудлар олий раҳбарлари «ҳудуд раҳбари» деб аталади. Қонун 2022 йил июнида кучга кирди.
Муҳокамалар 20 йил аввал бошланганди
Ҳудудлар маҳаллий қонунчиликларини синхронлаштириш бўйича ишлар чоғида 2001 йилги федерал қонунчилик билан ҳудуд раҳбарлари мансабини белгилаш бўйича муаммо юзага келди.
2010 йилда масала қайта муҳокама қилинаётган пайтда ўша вақтда Чеченистон президенти лавозимини эгаллаб турган Рамзан Қодиров мамлакатда фақат битта шахс давлат раҳбари мақомига эга бўлиши мумкинлигини айтиб, президент мақомидан воз кечган биринчи маъмурга айланганди.
Тегишли қонун Чеченистон парламенти томонидан қабул қилинди.
Сўнг, ўша йилиёқ ҳудудлар раҳбарларига «президент» мақомига эга бўлишни тақиқловчи қонун Россия парламенти томонидан қабул қилинди ва президент Дмитрий Медведев томонидан тасдиқланди.
Татаристон ва Бошқирдистон қонун лойиҳасига қарши чиқди
2013 йилда ушбу қарорга фақат Татаристон ва Бошқирдистон республикалари қарши чиқди.
2014 йилда Бошқирдистон депутатлари «президент» лавозимини бекор қилиб, «Бошқирдистон Республикаси раҳбари» атамасидан фойдаланишни кўзда тутувчи тузатишни ратификация қилиб, федерал қонунни ҳаётга тадбиқ этди.
Татаристон президенти Минниханов қонунни қабул қилишда Татаристон ҳукумати позицияси ҳисобга олинмаганини, аммо барибир республика уни ижро этишини айтди.
Изоҳ (0)