Қуритилган меваларнинг инсон организмига қандай фойда ва зарари бор?

Қуритилган мевалар энг фойдали озиқ-овқатлардан биридир. Улар тўғри қуритилганда ўзида барча витамин ва минералларни сақлаб қолади. Қуритилган меваларда жуда кўп клетчатка мавжуд. Бу овқат ҳазм қилиш ва метаболизмни рағбатлантиради. «Новий очаг» нашри қуритилган меваларнинг инсон организми учун фойда ва зарарлари ҳақда сўз юритди.

Қуритилган меваларнинг фойдалари

Органик усулда етиштирилган ва кимёвий моддалардан фойдаланмасдан қуритилган табиий қуритилган мевалар, шубҳасиз, фойдалидир. Улар жуда кўп клетчаткага эга, у овқат ҳазм қилиш тизимини рағбатлантиради ва метаболизмни яхшилайди. Улар янги меваларга қараганда кўпроқ минерал ва витаминларни ўз ичига олади. Уларда қон босимини меъёрлаштирадиган калий, қон айланишини яхшилайдиган темир ва инсон организмидаги турли ҳаётий жараёнлар — юрак, мия, асаб тизими ва мушакларнинг иши учун масъул бўлган Б витаминлари кўп.

Қуритилган олма

Уларда қон таркибига яхши таъсир кўрсатадиган, ичак микрофлорасини яхшилайдиган кўп миқдорда темир мавжуд.

Қуритилган нок

Қуритилган нок асаб тизимига тинчлантирувчи таъсир кўрсатади, кайфиятни яхшилайди. Бундан ташқари, организмдан токсинларни чиқариб ташлашга ёрдам беради. Ошқозон ости бези, сийдик йўллари касалликлари учун фойдалидир.

Қуритилган ўриклар

Туршаклар юрак, ошқозон-ичак трактига ижобий таъсир кўрсатади, кўриш қобилиятини яхшилайди. Қуритилган ўрикларни доимий истеъмол қилиш қон томирларининг тиқилиб қолиш эҳтимолини камайтиради ва қон айланишини яхшилайди, тери, тирноқ ва сочларнинг соғлом бўлишига ёрдам беради.

Қуритилган олхўри

Гемоглобинни оширади ва ошқозон-ичак тракти касалликларида фойдалидир. Қуритилган мевалар енгил яллиғланишга қарши воситадир.

Майиз

Асаб тизимини мустаҳкамлашга ёрдам беради, кучланишни, чарчоқни бартараф этишга, уйқуни яхшилашга ҳисса қўшади. Ҳомиладор ва эмизикли аёллар учун фойдалидир: темир танқислигини тўлдиради ва лактацияни яхшилайди. Майиз юрак мушакларининг соғлиғига ижобий таъсир кўрсатади, асаб тизими ва иммунитетни мустаҳкамлайди.

Қуритилган анжир

Қалқонсимон безни ҳимоя қилади, ичак паразитларини чиқариб ташлайди. Оғиз бўшлиғининг яллиғланиши, йўталда ёрдам беради.

Шафтоли

Юрак-қон томир тизими ва буйрак касалликларидан азият чекадиганлар учун фойдалидир.

Хурмо

Иммунитети заиф, камқонлик билан оғриган одамлар учун фойдалидир. Улар чарчоқни бартараф этишга ва касалликдан кейин тикланишни тезлаштиришга, юрак-қон томир тизимини мустаҳкамлашга, жигар ва буйракларни фаоллаштиришга ёрдам беради. Ҳомиладор аёллар учун фойдалидир: бачадон мушакларини кучайтиришга ёрдам беради.

Қуритилган меваларнинг зарари томонлари

Шунча фойдали бўлишига қарамай, қуритилган мевалар ҳам зарарли бўлиши мумкин. Бу, айниқса, саноат миқёсида ишлаб чиқариладиганлар учун тўғри келади. Уларнинг тижорий кўринишига интенсив кимёвий ишлов бериш орқали эришилади, бу ҳам ҳашаротлардан ҳимоя қилади ва сақлаш муддатини узайтиради. Ёрқин ранглар озиқ-овқат бўёқлари ва олтингугурт диоксиди фумигациясининг натижасидир.

Бунинг учун қуритилган меваларга арзон ўсимлик мойлари ёки глицерин билан ишлов берилади. Бундан ташқари, экзотик меваларни шакар сиропларида намлаш одатий ҳолдир, бу маҳсулотга қўшимча ширинлик ва калория қўшади.

Ҳатто юқори сифатли қуритилган мевалар ҳам зарарли бўлиши мумкин. Қуритилган ўрик, олма ва бошқа меваларни севувчилар учун чексиз миқдорда назоратсиз овқатланиш диарея, шиш ва овқат ҳазм қилиш бузилишига олиб келиши мумкинлигини ёдда тутиш керак.

Ширинлиги ва глюкоза миқдори юқори бўлганлиги сабабли, диабетга чалинган одамлар қуритилган меваларни фақат шифокор билан маслаҳатлашганидан кейин ва унинг назорати остида эҳтиёткорлик билан истеъмол қилиши керак. Бундан ташқари, қуритилган мева ва резаворлар калорияларда юқори, шунинг учун вазн камайтиришни истаганлар уларни рационга киритмагани яхшироқ.

Қуритилган меваларни қандай танлаш керак?

Сифатли қуритилган мевалар ёқимсиз кўринишга эга — улар қаттиқ ва хира рангда бўлади. Жуда ёрқин ранг, улар олтингугурт диоксиди ёки озиқ-овқат бўёқлари билан ишлов берилганлигини кўрсатади.

Шунингдек, ҳақиқий қуритилган мевалар ўзига хос ҳидга эга эмас. Ишлаб чиқариш тезлиги ва ҳажмини ошириш учун олхўри, ўрик ва майизлар бензин ёки газ печларида қуритилади, шундан сўнг улар бензин каби таъмга эга бўлади, уларга кансерогенлар жойлашади ва барча витамин ҳамда ферментлар йўқ қилинади.

Шакар билан бойитилган меваларни сотиб олаётганда, улар қуритилганини  унутмаслик лозим. Биринчидан, мева бўлаклари шакарланади ва кейин қуритилади. Бундан ташқари, уларнинг аксарияти шакар билан эмас, балки унинг ўрнини босувчи арзон моддалар билан қайта ишланади.

Меваларни уй шароитида қуритган яхшироқ. Аммо буни қилишнинг иложи бўлмаса, сотиб олинган қуритилган меваларни ишлатишдан олдин қайноқ сув билан ёки хона ҳароратида сувга намлаш, кейин совуқ сув билан ювиш керак. Бу кирни тозалаш, шунингдек, олтингугурт ва кимёвий моддалардан бартараф этиш учун амалга оширилади.