ХВЖ «Толибон» ҳокимиятини тан олиш масаласи ноаниқлиги сабабли Афғонистонга ёрдам беришни тўхтатди

Халқаро валюта жамғармаси (ХВЖ) Афғонистонга ёрдам беришни тўхтатди. Бунга республикани эгаллаб олган «Толибон» ҳокимиятининг тан олиниш-олинмаслиги муаммоси сабаб бўлмоқда.

«ХВЖ ҳар доимгидек халқаро ҳамжамиятнинг фикрига асосланади. Ҳозирда халқаро ҳамжамиятда Афғонистондаги ҳукуматни тан олиш борасида аниқлик йўқ, бунинг натижасида мамлакат махсус қарз олиш ҳуқуқларидан ёки ХВЖнинг бошқа ресурсларидан фойдалана олмайди», — деб ёзади жамғарманинг коммуникациялар департаменти директори Жерри Райс Twitter’даги баёнотида.

18 август куни The New York Times АҚШ молия вазири вакилига таяниб ёзишича, АҚШ президенти Жо Байден маъмурияти «Толибон»нинг 400 миллион долларлик ёрдамдан фойдаланиш имкониятига тўсқинлик қилмоқчи. ХВЖ келаси ҳафта ушбу маблағни Афғонистонга ўтказиши керак эди. Нашр манбасининг айтишича, жамғарма ўз аъзоларининг «Толибон»га бўлган муносабатини аниқлаш мақсадида уларнинг реакциясини кузатиб бормоқда.

Шунингдек, АҚШ Афғонистоннинг Америка банкларидаги давлат захираларини музлатиб қўйган. ХВЖ маълумотларига кўра, 2021 йил апрель ойи ҳолатида Афғонистон ҳукумати захиралари 9,4 миллиард доллар бўлган, бу мамлакат йиллик ялпи ички маҳсулотининг учдан бир қисмини ташкил қилади. Бу маблағлар асосан АҚШда сақланади, Америка банкларидаги маблағларнинг аниқ миқдори номаълум, аммо Washington Post маълумотларига кўра, бу миллиардлаб долларни ташкил қилади.

АҚШ миллий хавфсизлик бўйича маслаҳатчиси Жейк Салливаннинг сўзларига кўра, Вашингтон «Толибон»ни Афғонистондаги қонуний ҳокимият сифатида тан оладими ёки йўқ, буни айтишга ҳали эрта.

Россия президентининг Афғонистон бўйича махсус вакили, Ташқи ишлар вазирлигининг иккинчи Осиё департаменти директори Замир Кабулов эса Москва бунга шошилмаслигини таъкидлади. Канада ва Европа Иттифоқи расмийлари «Толибон» ҳокимиятини тан олишга тайёр эмаслигини маълум қилган.

Европа Иттифоқи «Толибон»нинг Афғонистондаги ғалабасини тан олди. Биз улар ким бўлишидан қатъи назар, Кобулдаги расмийлар билан мулоқотни йўлга қўйишимиз керак. ‘Толибон’ урушда ғалаба қозонди, биз улар билан мулоқот қилишимизга тўғри келади», — дейилади Евроиттифоқ ташқи ишлар вазирлиги баёнотида. Шу билан бирга, гап «Толибон» Афғонистоннинг қонуний ҳукумати сифатида расман тан олиниши ҳақида кетмаётгани айтилган.