Олий Мажлис Қонунчилик палатаси 25 январь куни ўтказилган навбатдаги мажлисда «Сайлов қонунчилиги такомиллаштирилиши муносабати билан Ўзбекистон Республикасининг айрим қонун ҳужжатларига ўзгартиш ва қўшимчалар киритиш тўғрисида»ги қонун лойиҳасини биринчи ўқишда кўриб чиқди, деб хабар бермоқда парламент қуйи палатаси матбуот хизмати.
Мажлисда сайловларнинг декабрь ойида ўтказилиши билан боғлиқ айрим омилларга тўхталиб ўтилган. Таъкидланишича, амалдаги қонунчиликка мувофиқ, Президентлик сайлови, Олий Мажлис Қонунчилик палатасига ҳамда маҳаллий вакиллик органларига сайловлар тегишинча уларнинг конституциявий ваколат муддати тугайдиган йилда — декабрь ойи учинчи ўн кунлигининг биринчи якшанбасида ўтказилади.
Бу эса сайловлардан кейинги сиёсий тадбирларни ўтказиш, жумладан, Давлат дастурини қабул қилиш ва бошқа ислоҳотларнинг кечиктирилишига сабаб бўлади. Шу сабабли, қонун лойиҳасига кўра, сайловларни октябрь ойи учинчи ўн кунлигининг биринчи якшанбасида ўтказиш таклиф этилмоқда. Бу 2021 йилда 24 октябрь кунига тўғри келади.
Парламент аъзоларининг қайд этишича, қонун лойиҳасининг қабул қилиниши орқали умумеътироф этилган халқаро сайлов стандартлари асосида сайлов қонунчилиги яна-да такомиллаштирилади. Сайлов жараёнлари очиқ ва ошкора ўтиши таъминланади. Шу билан бирга, сайловлардан кейин олий давлат органларини ўз вақтида шакллантириш ва муҳим сиёсий қарорларни қабул қилиш учун замин яратилади.Қонун лойиҳаси билан, шунингдек, халқ депутатлари туман (шаҳар) Кенгашларига сайлов ўтказувчи округ сайлов комиссиялари институти тугатилади ва уларнинг ваколатлари туман (шаҳар) сайлов комиссиялари зиммасига юкланади.
Шу билан бирга, хорижда истиқомат қилаётган Ўзбекистон фуқароларини дипломатик ваколатхоналарнинг консуллик ҳисобида бўлиши ёки бўлмаслигидан қатъий назар сайловчилар рўйхатига киритиш тартиби, шунингдек, чет давлатларда сайловчилар яшаётган ёки ишлаётган жойида кўчма қутиларда овоз беришнинг ҳуқуқий асослари яратилмоқда.
«Сиёсий партияларни молиялаштириш тўғрисида»ги қонун Сайлов кодекси билан мувофиқлаштирилиб, парламент ва маҳаллий вакиллик органларига сайловлар билан тенг равишда президентлик сайловларини ҳам давлат томонидан молиялаштириш тартиби белгиланмоқда.
Қонунчиликдаги бир қатор ўзгартиришлар ЕХҲТнинг Демократик институтлар ва инсон ҳуқуқлари бўйича бюроси тавсияларига асосан киритилмоқда. Хусусан, сайлов комиссияларининг номзодларнинг сайловчилар билан учрашувларини ташкил этишга оид вазифаси чиқариб ташланмоқда, сайловолди ташвиқоти даврида давлат ресурсларидан фойдаланиш тақиқланмоқда. Сайлов натижаларини эълон қилиш муддатлари асоссиз чўзилишининг олдини олиш мақсадида сайлов комиссиялари қарорлари устидан шикоят муддати 10 кундан 5 кунга қадар қисқартирилмоқда.
Режалаштирилаётган яна бир ўзгариш — сиёсий партиялар томонидан сайловдан олдин оралиқ ва сайловдан сўнг якуний молиявий ҳисоботларни, шунингдек, Ҳисоб палатасининг партиялар фаолиятини текшириш натижаларини эълон қилиш тартибини жорий этиш. Бу, депутатларнинг фикрича, сиёсий партияларнинг сайловолди ташвиқоти учун ажратилган маблағлардан фойдаланиш шаффофлигини таъминлашга хизмат қилади.
«Бугунги кунда миллий сайлов қонунчилигимизни такомиллаштириш, уни умумеътироф этилган халқаро стандартларга мувофиқлаштириш ва амалга оширилаётган демократик ислоҳотлар билан уйғунлаштириш, мамлакатимизнинг сиёсий нуфузини янги босқичга кўтариш, халқаро рейтинг ва индекслардаги ўрнини яна-да яхшилаш асосий вазифалардан бири ҳисобланади», — дейилади Қонунчилик палатаси хабарида.
«2019 йилда бўлиб ўтган парламент сайловларида халқаро ташкилотлар билдирган айрим тавсияларини миллий қонунчиликка имплементация қилиш орқали мамлакатимизда ушбу соҳада амалга оширилаётган кенг кўламли демократик ислоҳотлар моҳиятини халқаро ҳамжамиятга етказиш зарурати мавжуд», — деб қайд этилган хабарда.
Президент Шавкат Мирзиёев 29 декабрь куни Олий Мажлисга йўллаган Мурожаатномасида 2021 йилда ўтказиладиган «давлат ва халқ ҳаётидаги муҳим сиёсий ҳодиса» — президентлик сайловлари масаласига тўхталиб ўтганди. Ўшанда Шавкат Мирзиёев Марказий сайлов комиссияси «бўлажак сайловларнинг миллий қонунчилик ва умумеътироф этилган халқаро демократик тамойиллар асосида юксак савияда ташкил этилишига алоҳида эътибор қаратиши» лозимлигини таъкидлаган.
Изоҳ (0)