Автомобиллардан воз кечишни режалаштираётган 10 та шаҳар

Бир муддат илгари Париж мэрияси шаҳарликларни бир ҳафтага автомобиллардан фойдаланмасликка чақиргани маълум бўлди. Аммо шундай шаҳарлар борки, улар автомобиллардан бутунлай воз кечишни режалаштирмоқда.

Урбанистлар ва турли соҳа экспертлари атроф-муҳитни заҳарлаётган зарарли чиқиндилар миқдорини камайтириш ҳамда пиёдалар ва муқобил транспорт воситалари эгаларига қўшимча қулайликлар яратиш чораларини кўпдан буён изламоқда. Айримлар фақат велосипедларни амалда қолдиришни таклиф қилса, баъзи бировлар ҳар қандай транспорт воситасини тақиқлаш керак деган фикрда.

«Хайтек» шаҳар инфраструктурасини пиёдалар фойдасига ўзгартираётган 10 та шаҳар ҳақида маълумот берди.

Осло, Норвегия

2019 йилга қадар Ослода шаҳар марказига машиналар кириши бутунлай тақиқланиши кутилмоқда. Олти йилдан кейин эса тақиқ бутун мамлакат бўйлаб жорий этилади. Норвегия пойтахти жамоат транспортига инвестициялар киритади, шунингдек, 56 километр автомобиль йўлларини велосипед йўлларига алмаштиради.

Мадрид, Испания

2020 йилга келиб автомобиллар Мадрид марказидаги 500 акр ҳудудга киритилмай қўйилади, 24 та кўча эса пиёдалар учун қайтадан жиҳозланади. Шаҳар маъмурияти барқарор мобилликни ривожлантириш режасини ишлаб чиққан бўлиб, бу ҳар кунлик автомобиль транспорти ишлатилишини 29 фоиздан 23 фоизга қисқартириш имконини беради. Янги тартибдан норози ҳайдовчилар камида 100 доллар миқдорида жаримага тортилади, экологияга зарар келтираётган автомобиллар эгалари эса автотураргоҳлар учун бошқалардан кўра кўпроқ пул тўлайди.

Чэнду, Хитой

Чикаголик меъморлар Эдриан Смит ва Гордон Жилл Чэнду учун янги аҳоли яшаш тумани режасини ишлаб чиқди. Ушбу туманда пиёда юриш автомобилда юришдан кўра қулайроқ ва ёқимлироқ бўлади. Кўчалар шундай лойиҳалаштириладики, бир нуқтадан иккинчи нуқтагача пиёда боришга 15 дақиқадан кўп вақт сарфланмайди.

Шаҳар кўчаларининг 50 фоизи автомобиллардан озод қилинади. Лойиҳа 2020 йили реализация қилиниши кутилаётган эди, лекин зоналаштириш билан боғлиқ муаммолар туфайли мухлат орқароққа сурилди.

Гамбург, Германия

Ушбу шаҳарда пиёда ва велосипед қатновлари ҳаракатланишнинг асосий кўринишларига айланиши мумкин. Яқин 20 йил ичида Гамбург автомобиллар қатновини чеклайди, айрим зоналар эса фақат пиёдалар ва велосипедчилар учун очиқ бўлади. Шунингдек, шаҳарда биридан иккинчисига машинасиз бориш мумкин бўлган зоналар тармоғи яратилади. Бу ҳудудлар таркибига боғлар, болалар ва спорт майдонлари, қабристонлар киради. 2035 йилга келиб бу тармоқ Гамбургнинг 40 фоизини қамраб олиши кутилмоқда.

Копенгаген, Дания

Бугунги кунда Дания пойтахти аҳолисининг ярмидан кўпроғи ҳар куни ишга велосипедда боради. Копенгагенда 320 километрлик велойўллар мавжуд, шахсий автомобилларга эгалик улуши бўйича эса шаҳар Европадаги энг паст даражалардан бирини қайд этган.

Копенгагенда қурилиши кутилаётган веломагистраль пойтахтни атрофдаги пунктлар билан боғлайди. 2014 йилда 28 та янги трасса очилган эди, 2018 йил охирига қадар эса яна 11 та шундай трасса пайдо бўлади.

Париж, Франция

2014 йилда Парижда бир кунга жуфт сонли рақамга эга автомобилларда юриш тақиқланган эди, бунинг натижасида шаҳарда ҳаво ифлосланиши даражаси 30 фоизга камайди. Эндиликда маъмурият шаҳар марказига автомобиллар киришини чеклаш ҳақида ўйламоқда. Июль ойидан буён шаҳар марказига 1997 йилдан олдин ишлаб чиқарилган машиналар кириши мумкин эмас.

2020 йилга келиб шаҳарда велойўллар сони икки баробарга кўпаяди, алоҳида кўчалар фақат электромобиллар қатновига мослаштирилади. Бундан ташқари, Парижда мунтазам равишда автомобилсиз кунлар ўтказиб келинади.

Лондон, Буюк Британия

2020 йилдан бошлаб Англия пойтахтида дизель ёқилғисидаги автомобиллар юриши ман этилади. Айни пайтда бундай машиналар шаҳарнинг айрим кўчаларидан ўтиши мумкин, холос.

Брюссель, Бельгия

Шаҳар марказидаги аксарият кўчалар ҳар доим фақатгина пиёдаларга мўлжалланган эди.

2002 йилдан бери шаҳарда мобиллик кунлари ўтказиб келинади, бунда аҳоли шахсий автомобиллардан воз кечиб, жамоат транспортидан фойдаланади. Сентябрда Брюссель марказида бир кунга автомобиль қатнови бутунлай тақиқланади. Бундан ташқари, яқинда катта хиёбонлардан бири пиёдалар зонасига айлантирилади. 2018 йилдан эса Бельгия пойтахтида 1998 йилдан олдин ишлаб чиқарилган дизелли машиналар қатнови чекланади.

Мехико, Мексика

Жорий йилнинг апрелида Мехико ҳокимияти марказга кирувчи машиналар миқдорини чеклаб қўйди. Тақиқ ҳафтанинг икки кунида, шунингдек, қўшимча равишда ойига икки шанба амал қилади. Тақиқ 2 миллион автомобилни қамраб олади, шу йўл билан Мексика пойтахтида смог тўпланиши камайтирилади.

Нью-Йорк, АҚШ

Ушбу шаҳарда автомобиллар қатновини чеклаш ёки тақиқлаш режалари илгари сурилмаётган бўлса ҳам, пиёдалар зоналари сони ва велойўллар узунлиги мунтазам равишда ўсиб бормоқда.

Айрим ҳудудлар, жумладан, Таймс-сквер, Херальд-сквер ва Мэдисон-скверга фақат пиёдалар кириши мумкин. Шаҳар маконининг бир қисми баъзи кунларда автомобиллардан тозаланади.