Turkiya va Isroil Suriyada kuchayib borayotgan tanglik sabab 7/24 tartibda ishlaydigan telefon liniyasi tashkil qildi. Ikki davlat bu orqali har qanday harbiy mojaroning oldini olishni maqsad qilgan. Avvalroq tomonlar Ozarbayjon poytaxti Boku shahrida bevosita muzokaralar boshlagan edi.
Bashar Asad hokimiyati qulagandan so‘ng qurolli muxolifatni uzoq yillardan buyon qo‘llab-quvvatlab kelgan Turkiya muhim o‘yinchiga aylandi. Isroil hukumati esa o‘z chegaralari oldida yuzaga kelgan yangi voqelikdan xavotir bildirib, turk harbiy kuchlarining Suriyaga joylashtirilishiga qarshi chiqdi.
Binyamin Netanyaxu va unga yaqin xavfsizlik manbalari Ahmad ash-Shar’a boshchiligidagi Suriya hukumatini bir necha bor “radikal jihodchilar” deb atadi. Shuningdek, Isroil Turkiyaning Palmira yaqinidagi harbiy aerodromlarni o‘zlashtirish g‘oyasiga, hatto kuch bilan bo‘lsa-da, yo‘l qo‘ymasligini ta’kidladi.
Bir-biriga yog‘dirilgan tanqidlar va keskin ritorikaga qaramay, tomonlar aprel oyidan Boku shahrida muzokaralar boshladi. Shuningdek, qurolli to‘qnashuvlarning oldini olish uchun mexanizm ishlab chiqishga kelishib olindi.
Turkiya rasmiylari, jumladan prezident Erdo‘g‘on Suriya masalasiga bir necha bor to‘xtalib, “mamlakatni parchalash va suverenitetini buzishga qaratilgan urinishlarga toqat qilinmasligi”ni ta’kidladi. Biroq Isroil Suriyaning harbiy infratuzilmasi, qurol-yarog‘ omborlariga zarbalarini to‘xtatmadi. Bu esa tomonlar o‘rtasida to‘qnashuv xavfini keskin oshirib yubordi.
“Palmira chizig‘i”
Muzokaralardan xabardor manbaning Middle East Eye nashriga aytishicha, Isroil hukumati turk quruqlik kuchlari, jumladan tanklar va piyoda qo‘shinlarining Suriyaga joylashtirilishiga jiddiy e’tiroz bildirayotgani yo‘q. Tel-Avivni ko‘proq havo mudofaa tizimlari va radarlar tashvishga solmoqda. Chunki ular Isroil havo kuchlari faoliyat doirasini cheklashi mumkin.
Uchrashuvlar ijobiy davom etmoqda, muhokamalar “Palmira chizig‘i” deb ataluvchi yo‘nalishga qaratilgan. U yerda joylashgan bazalar “kulrang zona” sanaladi; Isroil tomoni Turkiyaning shu chiziqdan shimolga qo‘shin joylashtirishiga rozi bo‘lishi mumkin”, deydi nashr manbasi.
O‘tgan oy Anqara Palmira yaqinidagi T4 havo bazasini o‘zlashtirib, hujumkor dronlar va boshqa aktivlarini joylashtirmoqchi bo‘ldi. Turklar buni ISHID terrorchilik guruhiga qarshi kurashda Suriya, Iroq, Livan va Iordaniyani kabi davlatlarni o‘z ichiga olgan mintaqaviy koalitsiyani qo‘llab-quvvatlash istagi bilan izohladi. Shu kabi xabarlar fonida Isroil havo kuchlari mazkur bazani bir necha bor nishonga olib, infratuzilmani izdan chiqardi.
Mana shu voqealar fonida turklar bazani himoya qilish va havo hujumlarining oldini olish maqsadida Rossiyadan sotib olingan S-400 havo mudofaa tizimini joylashtirishi mumkinligi haqida xabarlar paydo bo‘ldi. Bu esa Tel-Avivni yanada sergak torttirdi. Boisi Suriya osmonining yopilishi Isroilning Eronga zarba berish imkoniyatlarini cheklaydi.
Biroq muzokaralar Anqara va Tel-Aviv bilan cheklanib qolgani yo‘q. MEE nashrining o‘z manbasiga tayanib xabar berishicha, Boku Isroil va Suriya muzokaralari uchun ham mezbonlik qilyapti.
Izoh (0)