O‘zbekistonda pestitsidlarning xavfsiz boshqaruviga o‘tiladi. Bu haqda pestitsidlarni xavfsiz boshqarish mavzusida o‘tkazilgan seminarda ma’lum qilindi, deya xabar bermoqda FAO’ning O‘zbekistondagi vakolatxonasi matbuot xizmati.
BMTning Oziq-ovqat va qishloq xo‘jaligi tashkiloti (FAO) taqdim etgan ma’lumotga ko‘ra, O‘zbekistonda pestitsidlarni xavfsiz boshqarish loyihasi — “Xavfli kimyoviy moddalarni oqilona boshqarish uchun texnik yordam” loyihasi amalga oshirilmoqda. Ushbu tashabbus mamlakatni iqlim o‘zgarishi ta’sirini yumshatish hamda atrof-muhitning salbiy oqibatlarini kamaytirishda qo‘llab-quvvatlashga yordam beradi.
Ma’lumot uchun, pestitsidlar (zaharli kimyoviy moddalar) — o‘simlik zararkunandalari va kasalliklari, begona o‘tlar, shuningdek, yog‘och, paxta tolasi mahsulotlari, jun, teri zararkunandalari, uy hayvonlarining xavfli kasalliklari qo‘zg‘atuvchilariga qarshi kurashishda foydalaniladigan kimyoviy moddalar.
Seminarda turli turdagi pestitsidlarning atrof-muhit va aholi salomatligiga zarari haqida so‘z yuritildi. Jumladan:
Atrof-muhitga etkazilgan zarar
Tuproqni ifloslantiradi: tuproqqa tushgan pestitsidlar uning tabiiy tarkibini buzishi, mikroorganizmlar va foydali hasharotlarni yo‘q qilishi mumkin, bu esa tuproq unumdorligini pasaytiradi.
Suv manbalarini ifloslantiradi: pestitsidlar yomg‘ir yoki sug‘orish paytida suv havzalariga kirib, daryolar, ko‘llar va er osti suvlarining ifloslanishiga olib keladi. Suv organizmlari uchun zararli.
Biologik xilma-xillikka salbiy ta’siri: pestitsidlar nafaqat zararkunandalarni, balki foydali hasharotlarni ham o‘ldirishi mumkin. Misol uchun, ari populyatsiyasining kamayishi ekotizimga xavf tug‘diradi, chunki ular changlatuvchi sifatida muhim rol o‘ynaydi.
Aholi salomatligiga zarar yetkazish
Toksik ta’sir: pestitsidlarning noto‘g‘ri ishlatilishi yoki qoldiqlari oziq-ovqat orqali inson tanasiga kirishi mumkin. Bu zaharlanish, allergik reaksiyalar, asab tizimi va gormonal tizimga salbiy ta’sir ko‘rsatishi mumkin.
Suv bilan zaharlanish: pestitsidlar inson tanasiga kirib, ifloslangan suv iste’mol qilinganda sog‘liq muammolarini keltirib chiqaradi.
Surunkali kasalliklar: pestitsidlarning uzoq muddatli ta’siri saraton, asab tizimining buzilishi va reproduktiv muammolarga olib kelishi mumkin.
Pestitsidlardan xavfsiz va o‘rtacha foydalanish va atrof-muhitni muhofaza qilish choralari bu zararni kamaytirishga yordam beradi.
Ushbu loyiha BMTning Oziq-ovqat va qishloq xo‘jaligi tashkiloti (FAO) tomonidan Ekologiya, atrof-muhitni muhofaza qilish va iqlim o‘zgarishi vazirligi bilan birgalikda Yevropa Ittifoqi ko‘magida amalga oshirilmoqda.
Izoh (0)