Tabiatan nozik xilqat egasi qilib yaratilgan ayolning jinoyat sodir etishiga ishonish qiyin. Ammo ertani o‘ylamay ish tutish o‘zgalarning tuzog‘iga osongina ilinishga sabab bo‘ladi. Jinoyat sodir etilganidan so‘ng “Bunday bo‘lishini bilmagandim”, deyish insonning jazodan qutulishiga sabab bo‘lmaydi. “Nadomat” loyihasining navbatdagi suhbatdoshi bilan tanishing va o‘zingizga tegishli xulosani chiqaring.
Mahkuma 56 yoshda, Jinoyat kodeksining 273-modda 5-qismi bilan 10-yilga ozodlikdan mahrum etilgan.
— Onam ukrain millatiga mansub bo‘lgan. Otam armiyaga borganida, unga ko‘ngil qo‘yib, Namanganga olib kelgan ekan. Biz oilada bir o‘g‘il va bir qiz farzand bo‘lganmiz. Ammo ota-onamning turmushi uzoqqa bormagan. Onam ajrashib, akamni olib Ukrainaga qaytib ketgan. Men otam bilan qolganman. Afsuski, oradan ko‘p vaqt o‘tmay, otam olamdan o‘tgan. Yetim qolgach, buvimning qo‘lida ulg‘aydim. Taqdir sabab Samarqandga kelin bo‘lib tushdim. Ro‘zg‘orimdan hech qachon nolimaganman, turmush o‘rtog‘im hamisha tushunib, qo‘llab-quvvatlaydi. Besh nafar farzandim bor edi. Bir qizim chaqaloqlik paytida olamdan o‘tdi. Keyin 1988-yili tug‘ilgan o‘g‘lim 2021-yili jigar sirrozi kasalligi bilan vafot etdi. Uning ikkita bolasi bo‘zlab qoldi. Bir o‘g‘lim Rossiyaga ishlagani borganda avtofalokatga uchrab, boshidan jiddiy shikast olgan. Hozir ruhiy kasallik bilan hisobda turadi, — deydi mahkuma.
Suhbatdoshimizning 1991-yilda tug‘ilgan to‘ng‘ich qizi uch farzandi bilan turmush o‘rtog‘idan ajrab, ota uyiga keladi. Uch bolani boqish va uy joy qilish masʼuliyati uni ko‘proq pul topishga undaydi. Ayolning moliyaviy qiyinchiliklarga uchrayotganini bilgan notanish inson unga yordam qo‘lini cho‘zish taklifini bildiradi. Ammo tabobatda foydalaniladigan mo‘miyo deyilgani — aslida zahri qotil bo‘lib chiqadi.
— Ozodlikdan mahrum bo‘lishni hech kim orzu qilmaydi. Qizim bilan tuz-namagimiz qo‘shilgan ekanmi, o‘zimiz xohlamagan holda bu yerlarga kelib qoldik. Qaynotam 110 yoshga chiqib olamdan o‘tdi. Qaynonam asli namanganlik bo‘lgani uchun u yerdan ham mehmonlar kelishdi. Ular orasidanmi yoki boshqasimi, bilmadim, qizimning puldan qiynalayotganini bilgan odam: “Qizim, mo‘miyo bor, shuni Namanganga olib borish kerak”, degan. Evaziga 10 million so‘m berishini aytgan. Qizim uyga kelib kiyimlarini almashtirayotgan ekan. “Nilufar, qayerga ketyapsan?” deb so‘radim. “Aya, qarzlardan oz bo‘lsa-da, qutulamiz, Namanganga narsa olib borib tashlashim kerak”, deb bir million so‘mni ko‘rsatdi. “Men ham sen bilan boray, singlingni ko‘rib, kuyovdan qarz so‘rayman”, dedim. Chunki o‘sha paytda turmush o‘rtog‘imning yuragini operatsiya qildirish uchun bir insondan qarz olgandik. U azadorligimizga ham qaramay, pulini so‘rab kelayotgan edi. Janjal qilaverganidan uyning hujjatlarini ham berishga tayyor edim, ammo pulni berasan, deb turib olgandi. Kenja qizim Namanganga kelin bo‘lgan, kuyovim puli bo‘lsa, qarz berar, degan umidda Nilufarga ergashdim. Ammo yarim yo‘lga yetganimizda ichki ishlar xodimlari kelib to‘xtatishdi va chaqaloq o‘g‘irlanganini aytib, tintuv qilishdi. Keyin xaltalarni ochib, ichidagi qora sellofanga o‘ralgan mo‘miyolarni olib ochishdi. “Bu nima, xola?” deb so‘radi xodimlardan biri. “Mo‘miyo, Namanganga olib borib bering, deb qizimdan iltimos qilishibdi”, dedim. “Bu mo‘miyo emas, gashish moddasi”, dedi. Men gashish nima ekanligini ham bilmasdim, narkotik deganidan keyin kapalagim uchib ketdi. Keyin bizni olib ketishdi, so‘roq qilishdi. Qizim “Onamning aybi yo‘q, xaltalarni men olganman” deyishiga qaramay, ikkimizni sud qilishdi, — deydi mahkuma.
Balki bu ayol haqiqatan ham xaltalardagi mo‘miyo emas, gashish moddasi ekanligini bilmagandir. Ammo qizi haqida bunday deyolmaymiz. Onasi aytganidek, u ikki xalta mo‘miyoni olib borish evaziga 10 million so‘m haq olishi kerakligini avvaldan bilgan. Agar xaltalardagi haqiqatan ham mo‘miyo bo‘lganida, uni Samarqanddan Namangan viloyatiga olib borish uchun 10 million so‘m vaʼda qilishmagan bo‘lardi. Vaʼda qilgan taqdirda ham, “Nega buncha ko‘p pul berishyapti? Demak, bu noqonuniy ish” deb to‘g‘ri qaror qabul qilgan bo‘lardi.
— Men 10 million so‘m berilishini bilmaganman, qizim faqat bir million so‘mni ko‘rsatdi. U odam xaltalarni Namanganga olib borsang, qolgan pulni beraman, deganini ham tergov jarayonida bildim.
O‘lgan o‘g‘limning ikki bolasi Toshkentda yashardi. Baʼzan turmush o‘rtog‘im bilan ozgina yeguliklarni xaltaga joylab, taksichilardan Toshkentga jo‘natardim. Men sodda u yukni ham shunday deb o‘ylagan ekanman. Qizimning aytishicha, erkakdan “Telefon raqamingizni bering, Namangandagi bozor yoniga borib sizni izlab yurmay”, deganda telefondan foydalanmasligini va shoxobchada kutib turishini aytgan. Qizim shu gapidan ham shubhaga bormagan, — deydi mahkuma.
Shu o‘rinda bir savol tug‘iladi? Ona-bola faqat yukni manzilga yetkazib berishi kerak bo‘lgan bo‘lsa, uning asl egasi kim? Tergov jarayonlarida bu savollarga ham javob izlandimi?
— Qizim “Men u odamning ko‘rinishini bilaman, balki ko‘chadagi kameralarga tushgandir. Uni ham so‘roq qilish kerak”, dedi. Uni topishdimi-yo‘qmi, bilmayman. Faqatgina tergovchi bizga u sizlarni xodimlarga ushlab berib, o‘zi katta partiyadagi yukini o‘tkazgan bo‘lishi mumkin”, dedi. Xullas, biz yemagan somsamizga pul to‘ladik.
Yoshimni va sog‘lig‘im yomonligini inobatga olib, jazomni yengillatishdi. Ammo qizim hali ham ayollar koloniyasida jazo muddatini o‘tayapti. Men o‘zimni o‘ylamayman, ammo turmush o‘rtog‘imga ancha qiyin bo‘ldi. Yuragi xasta bo‘lishiga qaramay, ruhiy xasta o‘g‘limiz va besh nafar nabiramizga qarab o‘tiribdi. O‘lgan o‘g‘limning ayoli ham ketib qolibdi, eshitib dilim og‘ridi. Sharoitni bilardi, qiyin vaziyatda tashlab ketdi. Turmush o‘rtog‘im o‘zi va o‘g‘limning nogironlik nafaqasiga ro‘zg‘orlik qiladi, orada bizni ham ko‘rgani keladi. Avvaliga “Isnodga qoldirding, to‘yga ham azaga ham qo‘shilolmayapman”, degandi. Keyinchalik bizni tushundi. Undan ham hamisha kechirim so‘rayman. Bunday bo‘lishini bilmagandim, — deydi mahkuma.
Ayolning hikoyasini eshitib, ich-ichingizdan unga rahmingiz keladi. Balki uning so‘zlari rostdir, qing‘ir niyatli odamlar uning soddaligidan foydalanishgandir, deb o‘ylab qolasiz. Ammo agar og‘u belgilangan manzilga yetib borganida, nima bo‘lardi? U qanchadan qancha oilalarning tinchini buzib, odamlarning yostig‘ini quritardi-ku. Xulosa o‘zingizdan.
Videoni to‘liq holda tomosha qilishingizni tavsiya qilamiz.
Izoh (0)