• Profilga Kirish
  • 1744009905_435.svg 1744009905_642.svg

  • So‘nggi yangiliklar
  • Asosiy yangiliklar
  • Eng ko‘p o‘qilgan
  • Kolumnistlar
Ўзбекча
Русский
English
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • So‘nggi yangiliklar
  • Asosiy yangiliklar
  • Eng ko‘p o‘qilgan
  • Kolumnistlar
    • USD12939.93
    • RUB162.03
    • EUR14725.64
    • Google play
    • App Store
    • Telegram
    • Toshkentda
      +15°C
      • Andijon
      • Qarshi
      • Buxoro
      • Samarqand
      • Farg‘ona
      • Sirdaryo
      • Jizzax
      • Termiz
      • Namangan
      • Toshkent
      • Navoiy
      • Toshkent vil
      • Nukus
      • Urganch
    • Daryo
      • Internet-nashr
      • Tahririyat haqida
      • Aloqa ma'lumotlari
      • Foydalanish shartlari
      • Maxfiylik siyosati
      • Yangiliklar arxivi
    • Reklama
    • Ijtimoiy tarmoqlar
      • Instagram | Rasmiy
      • Instagram | Lifestyle
      • Instagram | Sport
      • Facebook | Rasmiy
      • OK | Rasmiy
      • YouTube | Daryo
      • YouTube | Daryo Rus tilida
      • YouTube | Daryo Global
    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte
    Daryo logo white
    • O‘zbekiston
      • Boshqalar
      • Navoiy
      • Toshkent viloyati
      • Sirdaryo
      • Jizzax
      • Qashqadaryo
      • Surxondaryo
      • Xorazm
      • Buxoro
      • Samarqand
      • Namangan
      • Farg‘ona
      • Andijon
      • Qoraqalpog‘iston
      • Toshkent sh.
      • Mehridaryo
      • Ob-havo
    • Markaziy Osiyo
      • O‘zbekiston (Mahalliy)
      • Afg'oniston
      • Qirg‘iziston
      • Qozog‘iston
      • Turkmaniston
      • Tojikiston
    • Dunyo
    • Pul
      • Biznes
      • Iqtisodiyot
      • Moliya
      • Kripto
    • Madaniyat
      • Kino
      • Kitob
      • Musiqa
      • Shou-biznes
    • Layfstayl
      • Ayollar sahifasi
        • Farzand
        • Go‘zallik
        • Karyera
        • Maslahatlar
        • Moda
        • Retseptlar
      • Texnologiyalar
        • Arxitektura
        • Gadjetlar
        • Ilm-fan
        • Koinot
        • Media
      • Avto
      • Qo‘ziqorin
      • Sayohat
      • Salomatlik
      • Ta’lim
        • Abituriyent
        • Ingliz tilini o’rganamiz
    • Sport
      • Futbol
      • UFC
      • Boks
    infinix
    Daryo.uz - Login
    Daryo.uz Daryo.uz
    Daryo.uz - Login
    Dunyo

    Qiyomat soati millari o‘zgarishsiz qoldi. “Yadroviy yarim tun”gacha 90 soniya bor

    Chikago universiteti tomonidan chop etiladigan “Atomshunos olimlar byulleteni” jurnali yadroviy xavf darajasini ko‘rsatadigan qiyomat soati millarini o‘zgarishsiz qoldirdi.

    Foto: Alamy

    Olimlar 2023-yilda Qiyomat soati millarini 10 soniya oldinga surib qo‘ygandi, bu yarim tungacha (global falokatga eng yaqin vaqt) 90 soniya borligini anglatadi. 2024-yil uchun ham 90 soniya saqlanib qolmoqda.

    “Hozir soat yarim tunga 90 soniya qolganini ko‘rsatmoqda — bu tarixdagi global falokatga eng yaqin vaqt”, — deyiladi jurnal bayonotida.

    Olimlar vaziyatni “dunyoni global falokat tomon yo‘naltirishda davom etayotgan tahdidli tendensiyalar” bilan izohladi. Asosiy muammolar qatorida Ukrainadagi vaziyat, shuningdek, G‘azo sektoridagi Falastin-Isroil mojarosining yomonlashuvi bor. Bundan tashqari, iqlim inqirozi va sun’iy intellekt ham xavf qatoridan joy olgan.

    Yadroviy tahdid o‘lchovlari

    “Rossiyaning Ukrainadagi bosqini uzoq muddatli bo‘lib ko‘rinmoqda va Rossiyaning mojaroda yadro qurolidan foydalanishi imkoniyati jiddiy bo‘lib qolmoqda. Uchta yirik yadroviy davlat — Xitoy, Rossiya va AQSHdagi yadroviy xarajatlar dasturlari qurollanish poygasini qo‘zg‘atish bilan tahdid qilmoqda. Rossiya va Xitoy yadroviy salohiyatini kengaytirmoqda va AQSH xuddi shunday javob berish uchun bosim kuchaymoqda”, — deydi mutaxassislar.

    Ayni paytda, boshqa potensial yadroviy inqirozlar paydo bo‘lmoqda. Eron uranni yadroviy qurol ishlab chiqarish darajasiga  boyitishda davom etmoqda, shu bilan birga Atom energiyasi bo‘yicha xalqaro agentligiga (MAGATE) asosiy masalalarda to‘sqinlik qilmoqda. Shimoliy Koreya esa yadro quroli va uzoq masofali raketalar yaratishda davom etmoqda. Pokiston va Hindistonda yadroviy kengayish pauza yoki cheklovsiz davom etmoqda.

    “Isroil va HAMAS o‘rtasidagi G‘azodagi urush mintaqaviy va global miqyosda oldindan aytib bo‘lmaydigan tahdidlarni keltirib chiqaradigan kengroq Yaqin Sharq mojarosiga aylanishi mumkin”.

    Iqlim o‘zgarishining dahshatli istiqbollari

    2023 rekord darajadagi eng issiq yil bo‘ldi va global issiqxona gazlari chiqindilari o‘sishda davom etdi. Dunyo miqyosida ham, Shimoliy Atlantikada ham dengiz yuzasi harorati rekordlarni yangiladi. Issiqxona gazlari emissiyasini kamaytirish bo‘yicha yetarli majburiyatlarning yo‘qligi va mavjudlarining bajarilmagani tufayli dunyo allaqachon Parij iqlim shartnomasi bo‘yicha belgilangan haroratning sanoatgacha bo‘lgan darajadan 1,5 darajadan ko‘p bo‘lmagan Selsiydan oshib ketishi xavfi ostida. Keyingi isishni to‘xtatish uchun dunyo uglerod chiqindilarini nolga tenglashtirishi kerak.

    2023-yilda dunyo toza energiyaga rekord darajadagi 1,7 trillion dollar sarmoya kiritdi va jahon yalpi ichki mahsulotining yarmini tashkil etuvchi davlatlar 2030-yilga kelib qayta tiklanadigan energiya quvvatlarini uch barobar oshirishga va’da berdi. Biroq, buning o‘rnini qazib olinadigan yonilg‘iga 1 trillion dollarga yaqin sarmoya kiritdi. 

    Issiqxona gazlari chiqindilarini kamaytirish bo‘yicha hozirgi sa’y-harakatlar iqlim o‘zgarishining xavfli insoniy va iqtisodiy ta’sirini oldini olish uchun mutlaqo yetarli emas, bu esa dunyodagi eng kambag‘al odamlarga nomutanosib ravishda ta’sir qiladi. Sa’y-harakatlarning sezilarli darajada ko‘payishiga qaramasdan, iqlim buzilishidan azob chekayotgan insonlar soni muqarrar ravishda oshadi.

    Sun’iy intellekt xavfi

    Sun’iy intellekt (AI) dezinformatsiyani kuchaytirish va demokratiya bog‘liq bo‘lgan axborot muhitini buzishda katta imkoniyatlarga ega. Sun‘iy intellektga asoslangan dezinformatsiya harakatlari dunyoning yadroviy xavflar, pandemiyalar va iqlim o‘zgarishi bilan samarali kurashishiga to‘sqinlik qiladigan omil bo’lishi mumkin.

    “Sun’iy intellektdan harbiy maqsadda foydalanish tezlashmoqda. Bu allaqachon razvedka, kuzatuv, simulyatsiya va treningda sodir bo‘lmoqda. Odamlar aralashuvisiz nishonlarni aniqlaydigan va yo‘q qiladigan halokatli qurollar alohida tashvish uyg‘otadi. Sun’iy intellektni muhim jismoniy tizimlar, xususan, yadroviy qurollar ustidan nazorat qilish to‘g‘risidagi qarorlar haqiqatan ham insoniyatga to‘g‘ridan-to‘g‘ri ekzistensial tahdid solishi mumkin”.

    Soatni qanday orqaga qaytarish mumkin?

    Yer yuzidagi har bir inson yadroviy qurollar, iqlim o‘zgarishi, vayronkor texnologiyalar va dunyo axborot ekotizimining keng tarqalgan korrupsiyasidan global falokat ehtimolini kamaytirishdan manfaatdor. Bu tahdidlar alohida va ularni hech bir xalq yoki yetakchi nazorat ostiga ololmaydi. 

    “Bu umumiy tahdidlar umumiy harakatni talab qiladi, degan umumiy e’tiqodda birgalikda harakat qiladigan liderlar va davlatlarning vazifasidir. Birinchi qadam sifatida dunyoning uchta yetakchi kuchi — AQSH, Xitoy va Rossiya keltirib o‘tilgan global tahdidlarning har biri bo‘yicha jiddiy muloqotni boshlashlari kerak. Yuqori darajada bu uch mamlakat hozir dunyo duch kelayotgan ekzistensial xavf uchun javobgarlikni o'z zimmasiga olishi kerak. Ular dunyoni falokat yoqasidan qaytarish imkoniyatiga ega. Ular buni aniq va jasorat bilan va kechiktirmasdan qilishlari kerak.

    Yarim tungacha 90 soniya qoldi.

    Ramziy soat millarining holatini aniqlashda olimlar siyosiy keskinlik, qurollar, texnologiya, iqlim o‘zgarishi va epidemiyalar bilan bog‘liq xavflarni hisobga oladi. 2022-yil yanvar oyida soat yadroviy tungacha 100 soniya borligini ko‘rsatgan. Soat ko‘rsatkichlari har yili o‘zgartiriladi, unda 15 nafar Nobel mukofoti laureati ishtirok etadi. 2018-yil boshidan beri bu vaqt 23:58:00 ni ko‘rsatayotgan edi.

    23.01.2024, 21:40   Izoh (0)   57420
    Facebook Twitter LinkedIn Telegram Email

    Izoh (0)

    Kirish
    Javob qoldiring Bekor qilish

    Mavzuga doir

    Olimlar Qiyomat soati millarini 10 soniya oldinga surib qo‘ydi (video)

    24.01.2023, 21:46

    Yadro tahdidi: Kreml Qiyomat soati o‘zgarganiga munosabat bildirdi

    25.01.2023, 20:00

    Rossiya, Xitoy va AQSH yadroviy poligonlarini kengaytirmoqda. Yadroviy poyga boshlanadimi? (foto)

    22.09.2023, 19:50

    Putin ota-onasi uni qanday tarbiyalaganini aytib berdi

    23.01.2024, 21:20

    “G‘azoda o‘t ochishni to‘xtatishga chaqirmang”: Eron musulmon davlatlarga murojaat qildi

    23.01.2024, 20:55

    Litva Germaniyadan Leopard 2 tanklarini sotib oladi

    23.01.2024, 20:40
    ×Lightbox Image

    Daryo.uz | Sizning muammoingiz yechimi


    Acıbadem shifoxonalar tarmog‘ida qon kasalliklarini zamonaviy davolash usullari: leykoz va boshqa kasalliklar


    Tarmoqda bolalar xavfsizligi : Octobankdan maslahatlar


    APEX BANK Toshkentda Bosh ofis va Markaziy sotuv ofisini ochdi


    UZTELECOM 10 Gbit/s tezlikdagi uy internetini foydalanuvchilarga taqdim etdi


    “Akkermann sement” xalqaro forumi: qurilish materiallari sohasidagi muammolar keng tahlil qilindi


    Kapitalbank xodimlarining raqamli ko‘nikmalarini rivojlantirmoqda 


    Ilg‘or qurilish texnologiyalari asosida qad rostlayotgan Quyi Chotqol GES


    Oqtepa Lavashdan “Kulgili narxlar”: sevimli taomlar — har bir pozitsiya 10 mingdan 20 ming so‘mgacha bo‘lgan maxsus narxlarda


    ZTE korxonasi GSMA M360 Yevrosiyo forumida suniy intellekt raqamli iqtisodiyot rivojiga qo'shayotgan hissasi haqida ma’lumot berdi


    Centrum Air Istanbul va O‘zbekistonning uch shahri o‘rtasida to‘g‘ridan-to‘g‘ri reyslarni yo‘lga qo‘ymoqda


    Jamg‘armalar bilan qanday ishlash zarur: bank omonatlari, aksiyalar yoki investitsion paketlar? (davomi)


    InfinBANK Visa Direct orqali xalqaro pul o‘tkazmalariga qo‘yilgan limitlarni oshirdi 


    Ipoteka Bank OTP Group o‘zini o‘zi band qilganlarga yangi ipoteka dasturini ishga tushirdi: hujjatlarsiz, asabbuzarliksiz, samarali natijalar bilan


    ANORBANK Xususiy sektorni rivojlantirish bo‘yicha Islom korporatsiyasi bilan 10 million AQSH dollariga teng kelishuv imzoladi


    Eng chuqur g‘or, eng baland ko‘prik va eng sirli maskan – Namanganga boramiz

     

    Tavsiya etamiz

    Budapesht fasadlari: sanʼat ko‘chada yashaydi (foto)

    27 may, 10:00

    Gestapo va KGB xizmatida bo‘lgan buxorolik “Shtirlits”

    26 may, 19:00

    Ayol ovchilardan ilg‘or samolyotlarga qadar — Ukraina rus Shahed’larini qanday ovlaydi?

    19 may, 20:10

    “Lend-Liz” yordami sovg‘a bo‘lmagan — Britaniya ikkinchi jahon urushida berilgan yordamni qanday qaytargan edi?

    19 may, 15:00
     
     
     

    So‘nggi yangiliklarga o‘tish

    Saudiya olimlari suvsizlanishni aniqlovchi mobil texnologiya ishlab chiqdi

    Layfstayl | 27 may, 23:35

    O‘zbekistonda intellektual mulk sohasida faoliyat olib borayotgan mutaxassislar malakasi oshiriladi

    O‘zbekiston | 27 may, 23:20

    Namangan viloyati hokimiga yangi o‘rinbosar tayinlandi

    O‘zbekiston | 27 may, 23:05

    “Daryo” dayjesti: 27-mayning eng muhim xabarlari

    O‘zbekiston | 27 may, 22:50

    Janubiy Koreyaning eng mashhur va baxtiyor 10 nafar juftligi

    Kino | 27 may, 22:20

    Yil boshidan buyon chegaradan qariyb 40 kg zargarlik buyumlarining noqonuniy olib o‘tilishiga chek qo‘yildi – Bojxona qo‘mitasi

    O‘zbekiston | 27 may, 22:05

    Nazorat kuchaysa, mehr kamayadimi? Olimlar qattiqqo‘l onalar farzandiga qanday ta’sir qilishini aniqladi

    Ayollar sahifasi | 27 may, 21:40
    Daryo About Us

    “Daryo” internet-nashrining (O‘zbekiston matbuot va axborot agentligi (O‘zMAA, hozirgi O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Administratsiyasi huzuridagi Axborot va ommaviy kommunikatsiyalar agentligi) tomonidan 13.03.2015 yil sanasida 0944-sonli guvohnoma bilan ommaviy axborot vositasi sifatida ro‘yxatga olingan. Matnli materiallarni to‘liq ko‘chirish yoki qisman iqtibos keltirishga, shuningdek, fotografik, grafik, audio va/yoki videomateriallaridan foydalanishga “daryo.uz” saytiga giperhavola mavjud bo‘lgan va/yoki “Daryo” internet-nashrining muallifligini ko‘rsatuvchi yozuv ilova qilingan taqdirda yo‘l qo‘yiladi. Chop etiladigan ba’zi ma’lumotlar 18 yoshga to‘lmagan foydalanuvchilarga mo‘ljallanmagan bo‘lishi mumkin. Info@daryo.uz

    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte

    © «Simple Networking Solutions» MChJ, 2013–2025

    Yosh bo‘yicha cheklov

    Xato topdingizmi? Ctrl+Enter’ni bosing

    • Foydalanish shartlari
    • Maxfiylik siyosati
    • Reklama
    Nimani qidiramiz?

    Sign In or Register

    Xush kelibsiz!

    Tizimga kiring yoki Roʻyxatdan oʻting.

    Google

    yoki E-Pochta orqali

    Izoh qoldirishingiz, Foydalanish shartlari va Maxfiylik siyosati shartlarini qabul qilganingizni anglatadi

    Roʻyxatdan oʻting

    Roʻyxatdan oʻtganmisiz? Login.

    Google

    yoki E-Pochta orqali

    Sizga parol elektron pochta orqali yuboriladi.

    Izoh qoldirishingiz, Foydalanish shartlari va Maxfiylik siyosati shartlarini qabul qilganingizni anglatadi

    Matnda xato topdingizmi?

    ×

    Rahmat. Biz sizning xabaringizni oldik va xatoni imkon qadar tezroq tuzatamiz.