• Профилга Кириш
  • 1744009905_435.svg 1744009905_642.svg

  • Сўнгги янгиликлар
  • Асосий янгиликлар
  • Энг кўп ўқилган
  • Колумнистлар
O'zbekcha
Русский
English
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • Сўнгги янгиликлар
  • Асосий янгиликлар
  • Энг кўп ўқилган
  • Колумнистлар
    • USD12904.51
    • RUB161.99
    • EUR14575.64
    • Google play
    • App Store
    • Telegram
    • Тошкентда
      +21°C
      • Андижон
      • Қарши
      • Бухоро
      • Самарқанд
      • Фарғона
      • Сирдарё
      • Жиззах
      • Термиз
      • Наманган
      • Тошкент
      • Навоий
      • Тошкент вил
      • Нукус
      • Урганч
    • Daryo
      • Интернет-нашр
      • Таҳририят
      • Алоқа маълумотлари
      • Фойдаланиш шартлари
      • Махфийлик сиёсати
      • Янгиликлар архиви
    • Реклама
    • Ижтимоий тармоқлар
      • Instagram | Расмий
      • Instagram | Лайфстайл
      • Instagram | Спорт
      • Facebook | Расмий
      • OK | Расмий
      • YouTube | Daryo
      • YouTube | Daryo Рус тилида
      • YouTube | Daryo Глобал
    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte
    Daryo logo white
    • Ўзбекистон
      • Бошқалар
      • Навоий
      • Тошкент вилояти
      • Сирдарё
      • Жиззах
      • Қашқадарё
      • Сурхондарё
      • Хоразм
      • Бухоро
      • Самарқанд
      • Наманган
      • Фарғона
      • Aндижон
      • Қорақалпоғистон
      • Тошкент ш.
      • Меҳридарё
      • Об-ҳаво
    • Марказий Осиё
      • Ўзбекистон (Маҳаллий)
      • Афгонистон
      • Қирғизистон
      • Қозоғистон
      • Туркманистон
      • Тожикистон
    • Дунё
    • Пул
      • Бизнес
      • Иқтисодиёт
      • Молия
      • Крипто
    • Маданият
      • Кино
      • Китоб
      • Мусиқа
      • Шоу-бизнес
    • Лайфстайл
      • Аёллар саҳифаси
        • Фарзанд
        • Гўзаллик
        • Карьера
        • Маслаҳатлар
        • Мода
        • Рецептлар
      • Технологиялар
        • Архитектура
        • Гаджетлар
        • Илм-фан
        • Коинот
        • Медиа
      • Авто
      • Қўзиқорин
      • Саёҳат
      • Саломатлик
      • Таълим
        • Абитуриент
        • Инглиз тилини ўрганамиз!
    • Спорт
      • Футбол
      • UFC
      • Бокс
    infinix
    Daryo.uz - Login
    Daryo.uz Daryo.uz
    Daryo.uz - Login
    Дунё

    Қиёмат соати миллари ўзгаришсиз қолди. “Ядровий ярим тун”гача 90 сония бор

    Чикаго университети томонидан чоп этиладиган “Атомшунос олимлар бюллетени” журнали ядровий хавф даражасини кўрсатадиган қиёмат соати милларини ўзгаришсиз қолдирди.

    Фото: Alamy

    Олимлар 2023 йилда Қиёмат соати милларини 10 сония олдинга суриб қўйганди, бу ярим тунгача (глобал фалокатга энг яқин вақт) 90 сония борлигини англатади. 2024 йил учун ҳам 90 сония сақланиб қолмоқда.

    “Ҳозир соат ярим тунга 90 сония қолганини кўрсатмоқда — бу тарихдаги глобал фалокатга энг яқин вақт”, — дейилади журнал баёнотида.

    Олимлар вазиятни “дунёни глобал фалокат томон йўналтиришда давом этаётган таҳдидли тенденциялар” билан изоҳлади. Асосий муаммолар қаторида Украинадаги вазият, шунингдек, Ғазо секторидаги Фаластин-Исроил можаросининг ёмонлашуви бор. Бундан ташқари, иқлим инқирози ва сунъий интеллект ҳам хавф қаторидан жой олган.

    Ядровий таҳдид ўлчовлари

    “Россиянинг Украинадаги босқини узоқ муддатли бўлиб кўринмоқда ва Россиянинг можарода ядро қуролидан фойдаланиши имконияти жиддий бўлиб қолмоқда. Учта йирик ядровий давлат — Хитой, Россия ва АҚШдаги ядровий харажатлар дастурлари қуролланиш пойгасини қўзғатиш билан таҳдид қилмоқда. Россия ва Хитой ядровий салоҳиятини кенгайтирмоқда ва АҚШ худди шундай жавоб бериш учун босим кучаймоқда”, — дейди мутахассислар.

    Айни пайтда, бошқа потенциал ядровий инқирозлар пайдо бўлмоқда. Эрон уранни ядровий қурол ишлаб чиқариш даражасига  бойитишда давом этмоқда, шу билан бирга Атом энергияси бўйича халқаро агентлигига (МАГАТЭ) асосий масалаларда тўсқинлик қилмоқда. Шимолий Корея эса ядро қуроли ва узоқ масофали ракеталар яратишда давом этмоқда. Покистон ва Ҳиндистонда ядровий кенгайиш пауза ёки чекловсиз давом этмоқда.

    “Исроил ва ҲАМАС ўртасидаги Ғазодаги уруш минтақавий ва глобал миқёсда олдиндан айтиб бўлмайдиган таҳдидларни келтириб чиқарадиган кенгроқ Яқин Шарқ можаросига айланиши мумкин”.

    Иқлим ўзгаришининг даҳшатли истиқболлари

    2023 рекорд даражадаги энг иссиқ йил бўлди ва глобал иссиқхона газлари чиқиндилари ўсишда давом этди. Дунё миқёсида ҳам, Шимолий Атлантикада ҳам денгиз юзаси ҳарорати рекордларни янгилади. Иссиқхона газлари эмиссиясини камайтириш бўйича етарли мажбуриятларнинг йўқлиги ва мавжудларининг бажарилмагани туфайли дунё аллақачон Париж иқлим шартномаси бўйича белгиланган ҳароратнинг саноатгача бўлган даражадан 1,5 даражадан кўп бўлмаган Цельсийдан ошиб кетиши хавфи остида. Кейинги исишни тўхтатиш учун дунё углерод чиқиндиларини нолга тенглаштириши керак.

    2023 йилда дунё тоза энергияга рекорд даражадаги 1,7 триллион доллар сармоя киритди ва жаҳон ялпи ички маҳсулотининг ярмини ташкил этувчи давлатлар 2030 йилга келиб қайта тикланадиган энергия қувватларини уч баробар оширишга ваъда берди. Бироқ, бунинг ўрнини қазиб олинадиган ёнилғига 1 триллион долларга яқин сармоя киритди. 

    Иссиқхона газлари чиқиндиларини камайтириш бўйича ҳозирги саъй-ҳаракатлар иқлим ўзгаришининг хавфли инсоний ва иқтисодий таъсирини олдини олиш учун мутлақо етарли эмас, бу эса дунёдаги энг камбағал одамларга номутаносиб равишда таъсир қилади. Саъй-ҳаракатларнинг сезиларли даражада кўпайишига қарамасдан, иқлим бузилишидан азоб чекаётган инсонлар сони муқаррар равишда ошади.

    Сунъий интеллект хавфи

    Сунъий интеллект (АI) дезинформацияни кучайтириш ва демократия боғлиқ бўлган ахборот муҳитини бузишда катта имкониятларга эга. Сунъий интеллектга асосланган дезинформация ҳаракатлари дунёнинг ядровий хавфлар, пандемиялар ва иқлим ўзгариши билан самарали курашишига тўсқинлик қиладиган омил бўлиши мумкин.

    “Сунъий интеллектдан ҳарбий мақсадда фойдаланиш тезлашмоқда. Бу аллақачон разведка, кузатув, симуляция ва тренингда содир бўлмоқда. Одамлар аралашувисиз нишонларни аниқлайдиган ва йўқ қиладиган ҳалокатли қуроллар алоҳида ташвиш уйғотади. Сунъий интеллектни муҳим жисмоний тизимлар, хусусан, ядровий қуроллар устидан назорат қилиш тўғрисидаги қарорлар ҳақиқатан ҳам инсониятга тўғридан-тўғри экзистенсиал таҳдид солиши мумкин”.

    Соатни қандай орқага қайтариш мумкин?

    Ер юзидаги ҳар бир инсон ядровий қуроллар, иқлим ўзгариши, вайронкор технологиялар ва дунё ахборот экотизимининг кенг тарқалган коррупциясидан глобал фалокат эҳтимолини камайтиришдан манфаатдор. Бу таҳдидлар алоҳида ва уларни ҳеч бир халқ ёки етакчи назорат остига ололмайди. 

    “Бу умумий таҳдидлар умумий ҳаракатни талаб қилади, деган умумий эътиқодда биргаликда ҳаракат қиладиган лидерлар ва давлатларнинг вазифасидир. Биринчи қадам сифатида дунёнинг учта етакчи кучи — АҚШ, Хитой ва Россия келтириб ўтилган глобал таҳдидларнинг ҳар бири бўйича жиддий мулоқотни бошлашлари керак. Юқори даражада бу уч мамлакат ҳозир дунё дуч келаётган экзистенсиал хавф учун жавобгарликни ўз зиммасига олиши керак. Улар дунёни фалокат ёқасидан қайтариш имкониятига эга. Улар буни аниқ ва жасорат билан ва кечиктирмасдан қилишлари керак.

    Ярим тунгача 90 сония қолди.

    Рамзий соат милларининг ҳолатини аниқлашда олимлар сиёсий кескинлик, қуроллар, технология, иқлим ўзгариши ва эпидемиялар билан боғлиқ хавфларни ҳисобга олади. 2022 йил январь ойида соат ядровий тунгача 100 сония борлигини кўрсатган. Соат кўрсаткичлари ҳар йили ўзгартирилади, унда 15 нафар Нобель мукофоти лауреати иштирок этади. 2018 йил бошидан бери бу вақт 23:58:00 ни кўрсатаётган эди.

    23.01.2024, 21:40   Изоҳ (0)   57406
    Facebook Twitter LinkedIn Telegram Email

    Изоҳ (0)

    Кириш
    Жавоб қолдиринг Бекор қилиш

    Мавзуга доир

    Олимлар Қиёмат соати милларини 10 сония олдинга суриб қўйди (видео)

    24.01.2023, 21:46

    Ядро таҳдиди: Кремл Қиёмат соати ўзгарганига муносабат билдирди

    25.01.2023, 20:00

    Россия, Хитой ва АҚШ ядровий полигонларини кенгайтирмоқда. Ядровий пойга бошланадими? (фото)

    22.09.2023, 19:50

    Путин ота-онаси уни қандай тарбиялаганини айтиб берди

    23.01.2024, 21:20

    “Ғазода ўт очишни тўхтатишга чақирманг”: Эрон мусулмон давлатларга мурожаат қилди

    23.01.2024, 20:55

    Литва Германиядан Leopard 2 танкларини сотиб олади

    23.01.2024, 20:40
    ×Lightbox Image

    Daryo.uz | Сизнинг муаммоингиз ечими


    Huawei Cloud TechWave Summit 2025: Яқин Шарқ ва Марказий Осиёда муваффақиятни ошириш учун интеллектуалликни тезлаштириш 


    ANORBANK Хусусий секторни ривожлантириш бўйича Ислом корпорацияси билан 10 миллион АҚШ долларига тенг келишув имзолади


    Centrum Air Истанбул ва Ўзбекистоннинг уч шаҳри ўртасида тўғридан-тўғри рейсларни йўлга қўймоқда


    Энг чуқур ғор, энг баланд кўприк ва энг сирли маскан – Наманганга борамиз


    Жамғармалар билан қандай ишлаш зарур: банк омонатлари, акциялар ёки инвестицион пакетлар? (давоми)


    AKFA Medline University Hospital AHA расмий ўқув маркази мақомини қўлга киритди


    Huawei Ўзбекистондаги “Теч Carnival”да Интеллектуал дунё ривожини жадаллаштирмоқда



    Оқтепа Лавашдан “Кулгили нархлар”: севимли таомлар — ҳар бир позиция 10 мингдан 20 минг сўмгача бўлган махсус нархларда


    Kapitalbank ходимларининг рақамли кўникмаларини ривожлантирмоқда 


    APEX BANK Тошкентда Бош офис ва Марказий сотув офисини очди


    Тармоқда болалар хавфсизлиги : Octobankдан маслаҳатлар


    Илғор қурилиш технологиялари асосида қад ростлаётган Қуйи Чотқол ГЭС


    Mobiuz IQAir ҳаво сифати датчигини ўрнатди


    ZTE корхонаси GSMA М360 Евросиё форумида суний интеллект рақамли иқтисодиёт ривожига қўшаётган ҳиссаси ҳақида маълумот берди

     

    Тавсия этамиз

    Аёл овчилардан илғор самолётларга қадар — Украина рус Shahed’ларини қандай овлайди?

    19 май, 20:10

    “Ленд-Лиз” ёрдами совға бўлмаган — Британия иккинчи жаҳон урушида берилган ёрдамни қандай қайтарган эди?

    19 май, 15:00

    “Ёвузлик империяси заминимизга ҳеч қачон қайтмаслиги учун” — жамоатчилик ўроқ-болғали қизил байроқ ва қора-оловранг лентани тақиқлашни сўрамоқда

    13 май, 22:22

    Улар доим дунёда энг яхшиларидан бўлган — покистонлик ҳарбий учувчилар ҳақида

    12 май, 21:30
     
     
     

    Сўнгги янгиликларга ўтиш

    Тошкентда дарахт босиб қолган фуқаро вафот этди

    Ўзбекистон | 24 май, 23:21

    Суперлига. “Бухоро” меҳмонда “Сўғдиёна” билан дуранг ўйнади

    Спорт | 24 май, 23:08

    Тошкент ва Андижондаги ошхона ҳамда хонадонда ёнғин содир бўлди (видео)

    Ўзбекистон | 24 май, 22:40

    Наманган ҳокими 100 йиллиги нишонланаётган мактабдаги “Сўнгги қўнғироқ” тадбирида иштирок этди

    Ўзбекистон | 24 май, 22:00

    Қуёшдан ҳимояловчи кремлардан фойдаланишда тез-тез учрайдиган хатолик аниқланди

    Лайфстайл | 24 май, 21:40

    Самарқанд 2025 йили Ислом дунёсининг маданият пойтахтига айланади

    Ўзбекистон | 24 май, 21:25

    Суперлига. “Нефтчи” ўз майдонида бир киши кам бўлиб қолган “Шўртан”ни тор-мор этди

    Спорт | 24 май, 21:21
    Daryo About Us

    «Daryo» интернет-нашрининг (Ўзбекистон матбуот ва ахборот агентлиги (ЎзМАА, ҳозирги Ўзбекистон Республикаси Президенти Администрацияси ҳузуридаги Ахборот ва оммавий коммуникациялар агентлиги) томонидан 13.03.2015 йил санасида 0944-сонли гувоҳнома билан оммавий ахборот воситаси сифатида рўйхатга олинган). Матнли материалларини тўлиқ кўчириш ёки қисман иқтибос келтиришга, шунингдек, фотографик, график, аудио- ва/ёки видеоматериалларидан фойдаланишга daryo.uz сайтига гиперҳавола мавжуд бўлган ва/ёки «Daryo» интернет-нашрининг муаллифлигини кўрсатувчи ёзув илова қилинган тақдирда йўл қўйилади. Чоп этиладиган баъзи маълумотлар 18 ёшга тўлмаган фойдаланувчиларга мўлжалланмаган бўлиши мумкин. Info@daryo.uz

    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte

    © «Simple Networking Solutions» МЧЖ, 2013–2025

    Ёш бўйича чеклов

    Хато топдингизми? Ctrl+Enter тугмаларини босинг

    • Фойдаланиш шартлари
    • Махфийлик сиёсати
    • Реклама
    Нимани қидирамиз?

    Sign In or Register

    Хуш келибсиз!

    Тизимга киринг ёки Рўйхатдан ўтинг.

    Google

    ёки Э-Почта орқали

    Изоҳ қолдиришингиз, Фойдаланиш шартлари ва Махфийлик сиёсати шартларини қабул қилганингизни англатади

    Рўйхатдан ўтинг

    Рўйхатдан ўтганмисиз? Login.

    Google

    ёки Э-Почта орқали

    Сизга парол электрон почта орқали юборилади.

    Изоҳ қолдиришингиз, Фойдаланиш шартлари ва Махфийлик сиёсати шартларини қабул қилганингизни англатади

    Матнда хато топдингизми?

    ×

    Раҳмат. Биз сизнинг хабарингизни олдик ва хатони имкон қадар тезроқ тузатамиз.