• Profilga Kirish
  • 1744009905_435.svg 1744009905_642.svg

  • So‘nggi yangiliklar
  • Asosiy yangiliklar
  • Eng ko‘p o‘qilgan
  • Kolumnistlar
Ўзбекча
Русский
English
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • So‘nggi yangiliklar
  • Asosiy yangiliklar
  • Eng ko‘p o‘qilgan
  • Kolumnistlar
    • USD12496.94
    • RUB159.38
    • EUR14405.22
    • Google play
    • App Store
    • Telegram
    • Toshkentda
      +27°C
      • Andijon
      • Qarshi
      • Buxoro
      • Samarqand
      • Farg‘ona
      • Sirdaryo
      • Jizzax
      • Termiz
      • Namangan
      • Toshkent
      • Navoiy
      • Toshkent vil
      • Nukus
      • Urganch
    • Daryo
      • Internet-nashr
      • Tahririyat haqida
      • Aloqa ma'lumotlari
      • Foydalanish shartlari
      • Maxfiylik siyosati
      • Yangiliklar arxivi
    • Reklama
    • Ijtimoiy tarmoqlar
      • Instagram | Rasmiy
      • Instagram | Lifestyle
      • Instagram | Sport
      • Facebook | Rasmiy
      • OK | Rasmiy
      • YouTube | Daryo
      • YouTube | Daryo Rus tilida
      • YouTube | Daryo Global
    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte
    Daryo logo white
    • O‘zbekiston
      • Boshqalar
      • Navoiy
      • Toshkent viloyati
      • Sirdaryo
      • Jizzax
      • Qashqadaryo
      • Surxondaryo
      • Xorazm
      • Buxoro
      • Samarqand
      • Namangan
      • Farg‘ona
      • Andijon
      • Qoraqalpog‘iston
      • Toshkent sh.
      • Mehridaryo
      • Ob-havo
    • Markaziy Osiyo
      • O‘zbekiston (Mahalliy)
      • Afg'oniston
      • Qirg‘iziston
      • Qozog‘iston
      • Turkmaniston
      • Tojikiston
    • Dunyo
    • Pul
      • Biznes
      • Iqtisodiyot
      • Moliya
      • Kripto
    • Madaniyat
      • Kino
      • Kitob
      • Musiqa
      • Shou-biznes
    • Layfstayl
      • Ayollar sahifasi
        • Farzand
        • Go‘zallik
        • Karyera
        • Maslahatlar
        • Moda
        • Retseptlar
      • Texnologiyalar
        • Arxitektura
        • Gadjetlar
        • Ilm-fan
        • Koinot
        • Media
      • Avto
      • Qo‘ziqorin
      • Sayohat
      • Salomatlik
      • Ta’lim
        • Abituriyent
        • Ingliz tilini o’rganamiz
    • Sport
      • Futbol
      • UFC
      • Boks
    infinix
    Daryo.uz - Login
    Daryo.uz Daryo.uz
    Daryo.uz - Login
    Qirg‘iziston

    GES qurilishi Qirg‘izistondagi YUNESKO merosi obyektiga zarar yetkazishi mumkin

    Qirg‘iziston hukumati gidroelektr stansiyalar kaskadini qurish uchun Chotqol daryosi tekisligini Besh-Orol davlat qo‘riqxonasidan chiqarib tashlamoqchi. Holat yuzasidan “Chegara bilmas daryolar” xalqaro ekologik koalitsiyasi YUNESKOning Butunjahon merosi qo‘mitasi va Xalqaro tabiatni muhofaza qilish ittifoqiga murojaat qildi.

    Illyustrativ foto: Orda.kz

    Ekologlar Qirg‘iziston hukumatining qo‘riqxona hududida oltin qazib olish va yo‘l infratuzilmasini qurishga ruxsat berish rejalaridan ham xavotir bildirdi.

    Koalitsiya Besh-Orol qo‘riqxonasi uch davlat — Qirg‘iziston, Qozog‘iston va O‘zbekiston hududida joylashgan “G‘arbiy Tyan-Shan” transchegaraviy YUNESKO Butunjahon tabiiy merosi obyektining asosiy tarkibiy qismlaridan biri ekanini ta’kidladi.

    Maʼlum qilinishicha, Besh-Orol qo‘riqxonasi hududida quvvati 1050 MVt bo‘lgan ikkita gidroelektr stansiyasini qurish rejalashtirilgan:

    1. Srednechatkalskaya (Barkraukskaya) GES — 350 MVt;
    2. Nijnechatkalskaya (Min-Tukumskaya) GES — 700 MVt.

    2023-yil oxirida Qirg‘iziston hukumati ushbu loyihani qo‘llab-quvvatlash uchun Fransiyaning eng yirik energetika kompaniyasi EDFga murojaat qilgan.

    Rejaga ko‘ra, Chotqol daryosi vodiysining qariyb 15 kilometrlik qismi ikkita suv ombori bilan to‘ldiriladi, uning ostidagi 25 kilometrdan esa yo‘lak yoki tunnel yaratish uchun foydalaniladi.

    Ekologlarning ta’kidlashicha, qo‘riqxonaning markaziy daryo ekotizimining buzilishi nafaqat Besh-Orol qo‘riqxonasining tabiiy majmuasiga halokatli ta’sir ko‘rsatishi, balki YUNESKOning Butunjahon tabiiy merosi ro‘yxatidagi “G‘arbiy Tyan-Shan” obyektiga tuzatib bo‘lmaydigan zarar yetkazishi mumkin.

    “Chotqol daryosining bo‘linishi va suv oqimi burish natijasida suvsizlanishi, shuningdek, ikkita suv omborining yaratilishi suv ekotizimlari va gidrobiontlar uchun jiddiy xavf tug‘diradi. Birinchi bo‘lib ko‘chib yuruvchi tur sifatida marinka (Schizothorax sp.), shuningdek, kamyob Chotqol balig‘i (Cottus jaxartensis) aziyat chekadi. Umuman olganda, YUNESKO merosi obyekti hududida Chotqol daryosi va uning vodiysining tabiiy ekotizimlari tubdan o‘zgaradi va tanazzulga yuz tutadi”, — deb ta’kidlaydi “Chegara bilmas daryolar” koalitsiyasining xalqaro koordinatori Yevgeniy Simonov.

    Qirg‘iziston Milliy fanlar akademiyasining Biologiya instituti mutaxassislari ham ekologlarning fikriga qo‘shiladi. Mutaxassislarning taʼkidlashicha, rejalashtirilgan GESlar kaskadining qurilishi natijasida qo‘riqxonaning gidrologik rejimi sezilarli darajada o‘zgaradi, bu uning barcha turlari va jamoalariga taʼsir ko‘rsatishi mumkin, bu hududning qo‘riqxonadan begonalashtirilishi Qizil kitobga kiritilgan o‘simliklar va hayvonlarga katta zarar keltiradi.

    “Qo‘riqxonada rejalashtirilgan qurilishning ko‘plab muqobil variantlari bor: Qirg‘iziston daryolarida alohida muhofaza etiladigan tabiiy hududlar bilan ziddiyatsiz GESlar qurish uchun o‘nlab potensial joylar mavjud”, — deydi “Chegara bilmas daryolar” tashkilotining mintaqadagi koordinatori Aleksandr Kolotov.

    Chotqol daryosidagi GES masalasida shuni tushunish kerakki, YUNESKOning Butunjahon merosi obyektlariga zarar yetkazish nafaqat Xalqaro Jahon merosi konvensiyasi, balki aksariyat xalqaro banklar va investitsiya kompaniyalarining ichki qoidalari bilan ham taqiqlangan. Jahon merosi obyektidan yer olish Qirg‘izistonning gidroenergetikani rivojlantirish uchun xalqaro kreditlar olish qobiliyatiga jiddiy zarba bo‘lishi mumkin.

    YUNESKO maʼlumotlariga ko‘ra, “G‘arbiy Tyan-Shan” transchegaraviy Butunjahon tabiiy merosi obyekti Markaziy Osiyo Tyan-Shan tog‘ tizimining bir qismi – dunyodagi yetti yirik tog‘ tizmalaridan biridir. Ushbu obyekt juda boy bioxilma-xillik bilan ajralib turadigan turli xil landshaftlarga ega.

    G‘arbiy Tyan-Shan mintaqasi global ahamiyatga ega, chunki u bir qator mevali daraxtlarning kelib chiqish joyi bo‘lib, o‘rmon turlarining xilma-xilligi va o‘ziga xos florasi bilan ajralib turadi.

    • “Chegara bilmas daryolar” ekologik koalitsiyasi transchegaraviy daryolarni muhofaza qilish va daryolar havzasini boshqarish bo‘yicha ilg‘or tajribalarni ilgari surish bilan shug‘ullanuvchi nodavlat tashkilotlar va ekspertlarning xalqaro tarmog‘idir. 
    • Koalitsiya 2009-yilda tuzilgan, 2011-yilda tashkilot Ulan-Batorda (Mo‘g‘uliston) “Chegara bilmas daryolar” nomi bilan ro‘yxatdan o‘tgan, 2023-yilda koalitsiya Markaziy Osiyo mamlakatlarida faoliyat yuritish uchun “Shekarasiz ezender” jamoat fondini tashkil etgan, u Olmaota (Qozog‘iston) shahrida joylashgan.
    18.01.2024, 21:10   Izoh (0)   9304
    Facebook Twitter LinkedIn Telegram Email

    Izoh (0)

    Kirish
    Javob qoldiring Bekor qilish

    Mavzuga doir

    Qirg‘izistonda suv bilan bog‘liq vaziyatni yaxshilash uchun basseynlar quriladi

    24.07.2023, 23:34

    Qambarota GES uchta davlat tomonidan quriladi

    06.09.2023, 20:05

    Qirg‘iziston Qambarota GES qurilishiga tayyorgarlik ko‘rish uchun 7 mln dollar ajratadi

    02.10.2023, 09:07

    Qirg‘izistonda mustaqil nashrlarning 11 nafar jurnalisti qo‘lga olindi

    17.01.2024, 21:10

    Qirg‘izistondagi mustaqil OAV jurnalistlarining ofis va uylarida tintuv o‘tkazildi. BMT bayonot bilan chiqdi

    17.01.2024, 13:52

    Qirg‘iziston G‘azo sektoriga 5 tonnadan ortiq gumanitar yordam jo‘natdi

    15.01.2024, 19:24
    ×Lightbox Image

    Daryo.uz | Sizning muammoingiz yechimi


    “Moody’s Ratings” xalqaro reyting agentligi “O‘zbekinvest” kompaniyasi reytingi prognozini “Ba2”- “ijobiy” darajagacha ko‘tardi


    Texnologiyaning yangi bosqichi — HUAWEI Mate XT va HUAWEI Mate 70 Pro bilan tanishing


    TBC Bank va Bahodir Jalolov firibgarlarga qarshi jangga chiqdi 


    O‘zbekiston terma jamoasining dunyodagi eng yirik sport tadbiriga chiqishi Kia brendining mavqeini yanada mustahkamlashga xizmat qiladi 


    Paynet xizmatlari endi Kapitalbank bankomatlarida mavjud


    “O‘zbekinvest” EISK AJ va Slovakiyaning EXIMBANKA SR o‘rtasida hamkorlik to‘g‘risida bitim imzolandi


    Moody’s “Biznesni rivojlantirish banki” reytinglarini “salbiy”dan “barqaror”ga o‘zgartirdi


    Uzbekistan Airways Seulga kunlik aviaqatnovlarni taklif qiladi


    InfinBANK tomonidan XISMK liniyasi bo‘yicha taqdim etilayotgan islomiy moliyalashtirish – biznesni rivojlantirish uchun ishonchli yechim 


    "Eco Expo Central Asia 2025" doirasida xalqaro ekologik tashabbuslar birlashmoqda


    InfinBank pul o‘tkazmalari geografiyasini kengaytirmoqda


    “Mikrokreditbank” ATB IX Germaniya-O‘zbekiston biznes forumi doirasida ODDO BHF bank bilan 50 million dollarlik shartnoma imzoladi


    AKFA Group “AKFA Medline Social” nomli tibbiy startap qurilishini boshlanganini e’lon qildi 


    Buxoro, G‘ijduvon, zindon, misvok va madrasa – 100 savolga 1 javob


    Investitsiya nima va u insonlarga nima uchun kerak?

     

    Tavsiya etamiz

    Vashington Tehronga qarshi harbiy kampaniyadan Xitoy va Rossiyani jilovlashda foydalanmoqchimi? Mintaqamizni nimalar kutadi?

    19 iyun, 22:05

    Chelyabinskka qulagan meteorit — 540 kiloli osmon jismi qanday topilgan edi?

    19 iyun, 13:31

    Qariyb yarim asrlik mehnat yoxud Eron qanday qilib raketa derjavasiga aylandi?

    18 iyun, 20:05

    Raddiyaga raddiya: “Yuksalish” harakati va “O‘zsuvtaʼminot” AJ bir-birini yolg‘on maʼlumot tarqatishda ayblamoqda

    17 iyun, 00:10
     
     
     

    So‘nggi yangiliklarga o‘tish

    Turkiyada 8-qavatdan tushib ketgan sayyoh o‘lib, so‘ngra tirildi

    Dunyo | 22 iyun, 23:50

    Klublar o‘rtasidagi JCH. “Yuventus” Marokash klubini yirik hisobda mag‘lub etdi (video)

    Sport | 22 iyun, 23:24

    Xitoyda chivindek keladigan harbiy dron ishlab chiqildi (video)

    Dunyo | 22 iyun, 23:05

    Suriyadagi cherkovda xudkush terrorchi o‘zini portlatdi (video, foto)

    Dunyo | 22 iyun, 22:39

    Superliga. “Paxtakor” “Qo‘qon-1912”ni, “Sho‘rtan” “Surxon”ni mag‘lub etdi

    Sport | 22 iyun, 22:33

    Eron oliy rahnamosi o‘z o‘limi ehtimoliga vorislarini tanladi — NYT

    Dunyo | 22 iyun, 22:06

    AQSH hujumiga javoban Eron Hormuz bo‘g‘ozini yopmoqchi. Bu nimani anglatadi?

    Dunyo | 22 iyun, 21:28
    Daryo About Us

    “Daryo” internet-nashrining (O‘zbekiston matbuot va axborot agentligi (O‘zMAA, hozirgi O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Administratsiyasi huzuridagi Axborot va ommaviy kommunikatsiyalar agentligi) tomonidan 13.03.2015 yil sanasida 0944-sonli guvohnoma bilan ommaviy axborot vositasi sifatida ro‘yxatga olingan. Matnli materiallarni to‘liq ko‘chirish yoki qisman iqtibos keltirishga, shuningdek, fotografik, grafik, audio va/yoki videomateriallaridan foydalanishga “daryo.uz” saytiga giperhavola mavjud bo‘lgan va/yoki “Daryo” internet-nashrining muallifligini ko‘rsatuvchi yozuv ilova qilingan taqdirda yo‘l qo‘yiladi. Chop etiladigan ba’zi ma’lumotlar 18 yoshga to‘lmagan foydalanuvchilarga mo‘ljallanmagan bo‘lishi mumkin. Info@daryo.uz

    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte

    © «Simple Networking Solutions» MChJ, 2013–2025

    Yosh bo‘yicha cheklov

    Xato topdingizmi? Ctrl+Enter’ni bosing

    • Foydalanish shartlari
    • Maxfiylik siyosati
    • Reklama
    Nimani qidiramiz?

    Sign In or Register

    Xush kelibsiz!

    Tizimga kiring yoki Roʻyxatdan oʻting.

    Google

    yoki E-Pochta orqali

    Izoh qoldirishingiz, Foydalanish shartlari va Maxfiylik siyosati shartlarini qabul qilganingizni anglatadi

    Roʻyxatdan oʻting

    Roʻyxatdan oʻtganmisiz? Login.

    Google

    yoki E-Pochta orqali

    Sizga parol elektron pochta orqali yuboriladi.

    Izoh qoldirishingiz, Foydalanish shartlari va Maxfiylik siyosati shartlarini qabul qilganingizni anglatadi

    Matnda xato topdingizmi?

    ×

    Rahmat. Biz sizning xabaringizni oldik va xatoni imkon qadar tezroq tuzatamiz.