O‘zbekistonda so‘nggi uch yilda 30 kishi qimmatbaho metallar qazib olish jarayonida xavfsizlik talablariga rioya etilmagani oqibatida vafot etgan. Bu haqda 28-noyabr kuni Senatning Mudofaa va xavfsizlik masalalari qo‘mitasi majlisida ma’lum qilindi.
Qayd etilishicha, “Qimmatbaho metallarni oltin izlovchilar usulida qazib olish faoliyatini amalga oshirish uchun shart-sharoitlar yaratish chora-tadbirlari to‘g‘risida”gi prezident qarorining qabul qilinishi natijasida 2019–2023-yillarda qimmatbaho metallarni oltin izlovchilar usulida qazib olish faoliyatini amalga oshirish uchun “E-auksion” orqali 270 ta obyektga ruxsatnoma berilgan.
Ta’kidlanishicha, olib borilgan o‘rganishlar, aholi bilan bevosita muloqotlar, qonunchilik hujjatlarining ijro etilishi holati hamda huquqni qo‘llash amaliyotining tahlili sohada qator muammo va kamchiliklar mavjudligini ko‘rsatmoqda.
Jumladan, oltin va qimmatbaho metallarni qonuniy qazib olishning afzalliklari yuzasidan vakolatli organlar tomonidan targ‘ibot ishlari yetarli darajada olib borilmagani natijasida Toshkent, Namangan, Jizzax, Navoiy, Buxoro va Samarqand viloyatlarida aholi tomonidan ochiq maydonlarda oltin va qimmatbaho metallarni noqonuniy qazib olish holatlari yildan-yilga ko‘paymoqda.
2020-yilda oltin va qimmatbaho metallarni noqonuniy qazib olish holatlari yuzasidan 34 ta maʼmuriy ish qo‘zg‘atilgan bo‘lsa, 2021-yilda bu ko‘rsatkich 463 tani, 2022-yilda esa qariyb 1500 tani tashkil qilgan.
Ochiq maydonlarda qazib olish ishlari jarayonida xavfsizlik talablariga rioya etilmagani oqibatida 2021–2022 va 2023-yilning 10 oyida qariyb 30 nafar fuqaro is gazidan yoki qum va tosh bosib qolib, vafot etgan.
Bundan tashqari, bugungi kunda 102 nafar jismoniy shaxs tomonidan qimmatbaho metallarni noqonuniy yo‘l bilan qazib olish holati takroriy sodir etilgan. “NKMK” AJ, “OKMK” AJ va boshqalar tomonidan zaxiraga olingan shaxta va karyerlar atrofi o‘rab olinib, qo‘riqlanishi taʼminlanmagan.
“Tog‘-kon sanoati va geologiya vazirligining hududiy ekspeditsiyalari tomonidan shaxta va shtolnyalarni loyiha bo‘yicha ish tugatilgandan so‘ng o‘rnatilgan tartibda to‘liq yopish choralari ko‘rilmagan, bu esa mazkur hududlarda oltin izlovchilar usulida qimmatbaho metallarni qazib olayotgan fuqarolarga noqonuniy qazib olish ishlarini olib borishga sharoit yaratmoqda”, — deyiladi xabarda.
Maʼdanli toshlar tarkibida qimmatbaho metallar miqdorini aniqlash yuzasidan ekspertiza o‘tkazishga oid normativ–huquqiy hujjat mavjud emas.
Muhokamalardan so‘ng qo‘mita tomonidan Vazirlar Mahkamasiga mutasaddi vazirlik va idorlarni jalb qilgan holda sohadagi kamchilik va muammolarni bartaraf etish yuzasidan qator takliflar ilgari surilgan. Tadbir yakunida Mudofaa va xavfsizlik masalalari qo‘mitasining mazkur takliflari aks etgan qarori qabul qilingan.
Izoh (0)