Ўзбекистонда сўнгги уч йилда 30 киши қимматбаҳо металлар қазиб олиш жараёнида хавфсизлик талабларига риоя этилмагани оқибатида вафот этган. Бу ҳақда 28 ноябрь куни Сенатнинг Мудофаа ва хавфсизлик масалалари қўмитаси мажлисида маълум қилинди.
Қайд этилишича, “Қимматбаҳо металларни олтин изловчилар усулида қазиб олиш фаолиятини амалга ошириш учун шарт-шароитлар яратиш чора-тадбирлари тўғрисида”ги президент қарорининг қабул қилиниши натижасида 2019–2023 йилларда қимматбаҳо металларни олтин изловчилар усулида қазиб олиш фаолиятини амалга ошириш учун “E-auksion” орқали 270 та объектга рухсатнома берилган.
Таъкидланишича, олиб борилган ўрганишлар, аҳоли билан бевосита мулоқотлар, қонунчилик ҳужжатларининг ижро этилиши ҳолати ҳамда ҳуқуқни қўллаш амалиётининг таҳлили соҳада қатор муаммо ва камчиликлар мавжудлигини кўрсатмоқда.
Жумладан, олтин ва қимматбаҳо металларни қонуний қазиб олишнинг афзалликлари юзасидан ваколатли органлар томонидан тарғибот ишлари етарли даражада олиб борилмагани натижасида Тошкент, Наманган, Жиззах, Навоий, Бухоро ва Самарқанд вилоятларида аҳоли томонидан очиқ майдонларда олтин ва қимматбаҳо металларни ноқонуний қазиб олиш ҳолатлари йилдан йилга кўпаймоқда.
2020 йилда олтин ва қимматбаҳо металларни ноқонуний қазиб олиш ҳолатлари юзасидан 34 та маъмурий иш қўзғатилган бўлса, 2021 йилда бу кўрсаткич 463 тани, 2022 йилда эса қарийб 1500 тани ташкил қилган.
Очиқ майдонларда қазиб олиш ишлари жараёнида хавфсизлик талабларига риоя этилмагани оқибатида 2021–2022 ва 2023 йилнинг 10 ойида қарийб 30 нафар фуқаро ис газидан ёки қум ва тош босиб қолиб, вафот этган.
Бундан ташқари, бугунги кунда 102 нафар жисмоний шахс томонидан қимматбаҳо металларни ноқонуний йўл билан қазиб олиш ҳолати такрорий содир этилган. “НКМК” АЖ, “ОКМК” АЖ ва бошқалар томонидан захирага олинган шахта ва карерлар атрофи ўраб олиниб, қўриқланиши таъминланмаган.
“Тоғ-кон саноати ва геология вазирлигининг ҳудудий экспедициялари томонидан шахта ва штолняларни лойиҳа бўйича иш тугатилгандан сўнг ўрнатилган тартибда тўлиқ ёпиш чоралари кўрилмаган, бу эса мазкур ҳудудларда олтин изловчилар усулида қимматбаҳо металларни қазиб олаётган фуқароларга ноқонуний қазиб олиш ишларини олиб боришга шароит яратмоқда”, — дейилади хабарда.
Маъданли тошлар таркибида қимматбаҳо металлар миқдорини аниқлаш юзасидан экспертиза ўтказишга оид норматив–ҳуқуқий ҳужжат мавжуд эмас.
Муҳокамалардан сўнг қўмита томонидан Вазирлар Маҳкамасига мутасадди вазирлик ва идорларни жалб қилган ҳолда соҳадаги камчилик ва муаммоларни бартараф этиш юзасидан қатор таклифлар илгари сурилган. Тадбир якунида Мудофаа ва хавфсизлик масалалари қўмитасининг мазкур таклифлари акс этган қарори қабул қилинган.
Изоҳ (0)