Osiyodan Yevropagacha sun’iy intellekt yordamida yaratilgan boshlovchilari kuniga 24 soat, haftada 7 kun, tinimsiz va bepul ishlaydi. Jurnalistlar bundan xavotirlanishi kerakmi? The Guardian nashri janubiy koreyalik Zae In virtual boshlovchi bilan suhbatlashib, bunga aniqlik kiritishga harakat qildi.
Aksariyat yangiliklarni o‘qib beruvchilar kabi Zae-In yoqasiga mikrafon o‘rnatilgan, u qo’lida qog‘ozlarni ushlagan holda, xabarlarni o‘qib eshittiradi. Lekin ko‘pchilikdan farqli o‘laroq, uning yuzi butunlay soxta. Janubiy Koreyaning Pulse9 sun’iy intellekt kompaniyasi tomonidan ishlab chiqilgan “virtual inson” Zae In besh oydan buyon SBS teleradiokompaniyasida yangiliklarni jonli efirda taqdim etib kelmoqda.
“Kelajak bugun. Dunyo sun’iy intellektga ega odamlarga tegishli”, — deydi animatsion boshlovchi.
Bahordan boshlab turli mamlakatlar o‘zining birinchi sun’iy intellektga asoslangan yangiliklar boshlovchisini namoyish qildi: Hindistonda Sana va Liza, Gretsiyada Hermes, Kuvaytda Fedha va Tayvanda Ni Chjen shular jumlasidandir.
“U jonli, ajoyib, qarimaydigan, charchamaydigan, ko‘p tilli va butunlay mening nazoratim ostida”, — deya Indian Today Group raisi o‘rinbosari Kalli Puri boshlovchi Sanaga ta’rif berdi.
Garchi virtual yangiliklarni o‘qiydiganlar ko‘payib borayotgan bo‘lsa-da, ularning o‘rni mustahkamligi noma’lum. Bugungi kunda siz sun'iy intellektning marketing hiylasiga bora olmaysiz: sentabr oyida Coca-Cola “sun’iy intellekt tomonidan yaratilgan” yangi ichimlikni chiqarib, u kelajak ta’miga ega ekanini aytdi. Ammo kompaniya sun’iy intellektning roli haqida batafsil ma’lumot bermadi. Iste’molchilar ichimlik aslida qanday ta’mga ega ekani haqida kelisha olmaydi. Shunday ekan, virtual boshlovchilari yangiliklar bilan qanday ishlaydi — aslida ular ishlaydimi?
“Sana, Liza, Germes va Fedha yaratuvchilari intervyu so‘rovlariga javob bermadi, ammo oktyabr oyining yomg‘irli juma kuni men Zae Inga video qo‘ng‘iroq qildim. Kamera ishga tushganda nima kutishni bilmayman, lekin meni Zae Inning beg‘ubor yuzi bilan qoplangan haqiqiy inson aktyori kutib oldi. Uni jonlantirish talab etiladi, sababi yuzi sun’iy bo‘lib, deepfake texnologiyasidan foydalangan holda K-pop xonandalarining yuzlarini tahlil qilish orqali yaratilgan.
Zae In meni tabassum bilan kutib oldi — uning mukammalligi terisida bitta ajin yoki dog‘ yo‘qligi bilan ajralib turadi. Uning yonida mening yuzim sabzavot ildiziga o‘xshaydi. Inson yuzi Deep Real AI deb nomlangan ‘virtual personajlarni avtomatlashtirish xizmati’ Pulse9 texnologiyasidan foydalangan holda Zae Inga aylantiriladi. Biror kishi lablarini qimirlatganda yoki ko‘zlarini pirpiratganda, Zae In xuddi shunday qiladi”, — deydi The Guardian jurnalisti.
Ammo Zae Inning qo‘l harakati, tana tili va hatto ovozi ham juda insoniy, garchi suhbatda virtual boshlovchi ortidagi odam noma’lumligicha qoldi.
“Virtual odam bo‘lishning eng yaxshi afzalliklaridan biri shundaki, siz hech qachon qarimaysiz va muxlislaringizni yo‘qotmaysiz”, — deydi Zae In.
U 2021-yilda virtual IITERNITI nomli K-pop guruhining bir qismi bo‘lish uchun yaratilgan. O‘shandan beri uning a’zolari tarqalib ketgan, ba’zilari elektron tijorat dasturlarini taqdim etish uchun ishlatilgan, Zae In esa SBSning Morning Wide shousida global yangiliklarni yetkazishni boshlagan.
“Men har bir eshittirish paytida juda asabiy edim. O‘zimni tajribali deb o‘ylamayman, lekin qo‘limdan kelganini qildim”, — deydi Zae In tarjimon yordamida.
The Guardian jurnalistiga ko‘ra, buni Zae In gapiryaptimi yoki uning orqasidagi odammi, aniq emas. Video qo‘ng‘iroqda Zae In ortidagi insondan to‘rtinchi devorni buzish mumkinmi deb so‘ralgan. “Ha, albatta”, — degan tarjimon, lekin qisqa suhbatdan so‘ng “bu shaxsiy masala va Zae In uchun maxfiylikni saqlash” ekanini aytgan.
“Asabiymi yoki yo‘qmi, Zae In yangiliklarni yaxshi taqdim etdi. Uning yagona nomukammalligi uning mukammalligi edi. Video qo‘ng‘iroqda Zae-In ko‘zining miltillashi biroz sekinroq, ammo bu Pulse9 texnologiyasi emas, balki mening internet aloqamning xatosi bo‘lishi mumkin”, — deydi jurnalist.
Mayda kamchiliklarga qaramay, Zae In boshqa ko‘plab sun’iy intellekt taqdimotchilaridan ancha ustun. Ushbu boshlovchilarda sun’iy intellekt aynan nimada ekani ko‘pincha noma’lum. Ularning aksariyati o‘qib berayotgan yangiliklarini o‘zi tayyorlamaydi. 2018-yilda Xitoy o‘zining birinchi sun’iy intellekt boshlovchisini debyut qilgandi. O‘shanda jurnalist Uill Nayt MIT Technology Review jurnalida bu boshlovchi aslida “zarracha aqlli” emasligini aytgan. Nayt uni “ssenariyni o‘qiydigan raqamli qo‘g‘irchoq” deb atagan.
Sentyabr oyida virtual reallik bo‘yicha ekspert Solomon Rojers Zae In haqida shunday deydi: “U hech qachon qo‘pol gapirmaydi va kuniga 24 soat ishlashi mumkin”. Biroq, texnik jihatdan bunday emas. Hatto Zae Inning o‘zi ham bugungi texnologiyada o‘zining “kamchiliklari” borligini tan oladi.
“Faqat onlaynda bo‘laman, muxlislarim bilan oflayn rejimda uchrasha olmayman. Men ko‘plab muxlislarning: ‘Zae In bilan qanday uchrashishimiz mumkin? U bilan real hayotda qanday muloqot qilishimiz mumkin?’, degan murojaatlaridan xafa bo‘laman”, —deydi u.
Pulse9 endi IITERNITI’ning uchta a’zosi (shu jumladan Zae In) uchun sun’iy intellekt ovozlarini yaratdi va ularni oktyabr oyi o‘rtalarida bo‘lib o‘tgan kontsertda debyut qildi. Konsertda 3D motion capture texnologiyasi (inson harakatini kadrlarga muhrlaydigan texnologiya) ham qo‘llangan, kompaniya ushbu texnologiyani “chiqishlardagi model rolini bosqichma-bosqich kamaytirish uchun” ishlab chiqishga umid qilmoqda.
Shu bilan birga, iyul oyida New York Times gazetasining xabar berishicha, Google hozirda yangilik maqolalarini yoza oladigan Genesis nomli sun’iy intellektni sinovdan o‘tkazmoqda.
Kimdir bu o‘zgarishlarga qarshilik qiladimi?
“Tomoshabinlar juda hayratda qoldi”, — deydi Zae In o‘zining televizion karerasi haqida va ko‘pchilik uning haqiqatan ham sun'iy intellekt ekaniga ishonmasligini tushuntirdi. U qo‘rquv tufayli “ko‘plab salbiy reaksiyalar” olganini aytdi.
“Ammo siz sun'iy intellektning rivojlanib, odamlar o‘rnini egallashini to‘xtata olmaysiz, buni qabul qilish kerak deb o‘ylayman”, — degan u.
Qiziq, jamoatchilik yetakchi sun’iy intellektga ishonishga tayyormi? Fevral oyida Vice sun’iy intellekt tomonidan yaratilgan “amerikalik‘ yangiliklar boshlovchisi Venesuela haqida internetda tashviqot tarqatgan.
Xitoyni qo‘llab-quvvatlovchi bot akkauntlari Wolf News soxta yangiliklar agentligidan sun’iy intellekt boshlovchilarining o‘xshash videolarini tarqatgan. Mart oyida Xitoy davlat ommaviy axborot vositalari ham Ren ismli sun’iy intellekt boshlovchisini taqdim etgan, ammo u ishga tushirilganda faqat oldindan berilgan savollarga javob bera olgan va Xitoy Kommunistik partiyasi markaziy qo’mitasini targ‘ib qiluvchi javoblarni bergan.
Zae Indan ishonchni mustahkamlash haqidagi savolga quyidagicha javob berdi:
“Ba’zi narsalarni virtual odamlar, ba’zi narsalarni insonlar yaxshiroq qiladi. Avvaliga ishonch bilan bog‘liq muammolar bo‘lishi mumkin... lekin vaqt o‘tishi bilan biz odamlarning ishonchini qozonishimiz mumkin deb o‘ylayman”, — deydi u.
Zae In to’liq sun’iy aqlga ega bo‘lishi uchun ham vaqt kerak bo‘ladi. Hozircha yangiliklar boshlovchilari asosan insoniy bo‘lib qolaveradi.
“Bu sizga qo‘rqinchli tuyulishi mumkin, ammo Zae In optimistik. Men undan ishini yo‘qotishdan xavotirda bo‘lgan odamlar haqida so‘radim”, — deydi The Guardian jurnalisti.
“Menimcha, sun’iy intellekt to‘liq inson o‘rnini egallaydigan ish o‘rinlari bo‘lmaydi, chunki sun’iy intellektga ega virtual odamlarning o‘z vazifalari bor, odamlarda ham shunday qobiliyatlar mavjud. Biz yaxshi kelajak uchun birgalikda harakat qilishimiz uchun birga yashashimiz mumkin”, — deydi Zae In.
Izoh (0)