Jahon sog‘liqni saqlash tashkiloti maʼlumotlariga ko‘ra, dunyoda 665 milliondan ortiq odam endemik buqoq va boshqa qalqonsimon bez kasalliklaridan aziyat chekmoqda. Qariyb 1,5 milliard kishida esa yod tanqisligi rivojlanishi xavfi mavjud. Bunday xastaliklar O‘zbekistonda ham o‘tkir muammoga aylanib borayotgani sir emas. Chunki Markaziy Osiyo yod tanqisligi kasalliklari keng tarqalgan endemik mintaqalar sirasiga kiradi. Xo‘sh, bu modda nima uchun bu qadar muhim ahamiyatga ega? Ushbu savolga tibbiyot fanlari nomzodi Sevara Faxrutdinova javob beradi.
- Yod mikroelementini inson organizmi ishlab chiqara olmaydi. Shu sababli uni faqat tashqi muhit orqali qabul qilishi mumkin.
- Bu modda organizmda qalqonsimon bez gormonlarining normal sintezlanishi uchun kerak. Agar yetarli darajada yod isteʼmol qilinmasa, qalqonsimon bez funksiyasi buzilishi kuzatiladi.
- Ushbu muhim hayotiy mikroelementga bo‘lgan kunlik ehtiyoj chaqaloqlarda 50 mikrogramm, 1-6 yoshli bolalarda 90 mikrogramm, 7-10 yoshli o‘g‘il-qizlarda 120 mikrogramm, o‘smirlar va kattalarda 150 mikrogrammni tashkil qiladi.
- Homiladorlik va emiziklilik davrida esa ayollarning yodga bo‘lgan kunlik talabi 200-300 mikrogrammgacha ortib ketadi.
- Biroq hozir yurtimizda deyarli barcha aholi vakillari ratsionida mazkur mikroelement tanqisligi kuzatiladi. Vaholanki, buning asoratlari yomon.
- Masalan, yod tanqisligi aqliy zaiflikning asosiy omili. Bu modda yetishmasligi qalqonsimon bez va ovqat hazm qilish organlari faoliyati bilan bog‘liq turli jiddiy kasalliklarni keltirib chiqaradi.
- Shuningdek, tirnoqlarning tabaqalanishi, soch to‘kilishi, teri quruqlashuvi, uyquchanlik, charchoq ham organizmda yod taqchilligi alomatlaridan.
- Bu muammo bolalarda endemik buqoq, jismoniy va ruhiy jihatdan rivojlanishdan orqada qolishga sabab bo‘ladi.
Izoh (0)