Mashhur narkobaron Pablo Eskobarning “kokainli” begemotlari Kolumbiya ekotizimiga va uning aholisiga xavf tug‘dirmoqda. Bu haqda Deutsche Welle xabar berdi.
Ma’lum qilinishicha, Kolumbiya Afrikadan tashqarida eng ko‘p begemotlar soni bilan maqtanishi mumkin. Turli hisob-kitoblarga ko‘ra, mamlakatda 90 dan 180 gacha begemontlar bor, ammo haqiqiy raqam haqida hali ham shubhalar mavjud.
“Meni eng xavotirga solayotgani shuki, begemot populyatsiyasi o‘sishda davom etmoqda”, — deydi Kolumbiyadagi Papalik Xaver universitetining biologiya professori German Ximenes.
Afrikalik begemotlar 1980-yillarda giyohvand moddalar sotuvchisi Pablo Eskobar tomonidan shaxsiy hayvonot bog‘i uchun yashirincha Kolumbiyaga olib kelingan. Narkobaronning o‘limidan so‘ng hukumat uning mulkini o‘z nazoratiga olgan.
Taʼkidlanishicha, hayvonlarning aksariyati olib ketilgan, ammo to‘rtta begemot hovuzda qoldirilgan va ular Magdalena daryosi havzasi bo‘ylab tarqalib ketgan.
Ular Pablo Eskobarning Puerto Triunfodagi 2000 gektarlik Asiyenda Napoles ranchosining bir qismida bo‘lib, u Ispaniya mustamlaka uyi, qo‘nish yo‘lagi, ko‘plab sunʼiy ko‘llar va hatto o‘zining yoqilg‘i quyish shoxobchasini o‘z ichiga oladi.
Eskobar chinakam ekzotik yovvoyi tabiat parkini yaratmoqchi edi, shuning uchun u karkidonlar, fillar, jirafalar, tuyaqushlar va boshqa ko‘plab hayvonlarni Kolumbiyaga olib kelgan.
Asiyenda Napoles — bu mamlakatning asosiy arteriyalaridan biri bo‘lgan Magdalena daryosiga juda yaqin joylashgan jamoat parki va mamlakatning asosiy arteriyalaridan biri bo‘lib, daryo havzasi turli Afrika mamlakatlaridagi begemotlarning mahalliy ekotizimiga o‘xshashlikga ega. Ideal naslchilik joyi va hukumat choralarining yo‘qligi tufayli begemotlar soni tez o‘sdi.
“Kolumbiya ularning ko‘payishini nazorat qilish imkoniyatiga ega edi, ammo bu muvaffaqiyatsizlikka uchradi va muammoning o‘sishiga olib keldi”, — deydi Ximenes.
Kolumbiyadagi begemotlarning raqobatchilari yoki yirtqichlari yo‘q. Ular uchun ob-havo va suv sathi Afrikadagiga qaraganda barqarorroq.
Kolumbiya Gumboldt instituti va Atrof-muhit departamenti hisobotiga ko‘ra, hozirda Magdalena daryosi havzasida yettita begemot populyatsiyasi aniqlangan.
“Ular nasl berishni juda erta boshlashi mumkin. Begemotlar juda tez, yiliga bir yoki undan ko‘p tug‘ishi mumkin. Ular juda uzoq vaqt, 50 yil, deyarli butun umri davomida nasl berishi mumkin”, — deydi Florida universiteti biologiya professori Amanda Subaluski.
Begemotlar dehqonlar uchun ham tashvish tug‘diradi, chunki ular to‘siqlarni buzishi, ekin va o‘tlarni yeyishi, baʼzan esa buzoqlarni ezib tashlashi mumkin. Begemotlar kuniga taxminan 50 kilogramm o‘simlik isteʼmol qiladi.
“Ular O‘rta Magdalenaning ekotizimlariga katta taʼsir ko‘rsatadi. Hayvonlarning og‘ir vazni uning landshaftini o‘zgartirishi mumkin”, — deydi Ximenes.
Begemotlar juda katta bo‘lgani uchun juda ko‘p ovqatlanadi va axlat chiqaradi. Bu esa daryoni ifloslantirib, baliqning omon qolishi uchun zarur bo‘lgan suvdagi kislorod miqdorining pasayishiga olib kelishi mumkin.
Olimlar begemotlarni “ekotizim muhandislari” deb ataydi, chunki ular landshaftni keskin o‘zgartirishi mumkin. Shimoliy Amerika o‘rmonlaridagi qunduzlar singari, bu “muhandislar” ko‘plab ekotizimlarda muhim rol o‘ynaydi. Ammo ular begona muhitda vayronagarchilikka olib kelishi mumkin.
Izoh (0)