Nozimjon Tojiboyev 15 yildan beri Namangan viloyatining Uchqo‘rg‘on tumanidagi 6-davlat ixtisoslashtirilgan maktab-internatida tarix fanidan dars beradi. U joriy yil aprel oyidan boshlab 1000 dollar miqdoridagi maoshga erishgan o‘qituvchilar safiga qo‘shildi. Bolaligidan ko‘zi ojiz bo‘lgan inson bunga qanday erishgani haqida “Daryo” muxbiri Azizbek Abduvaliyevga hikoya qilib berdi.
“O‘quvchilarimning repetitorga qatnashini o‘zim uchun uyat deb hisoblayman”
47 yoshdaman, o‘qituvchi sifatida 23 yillik stajim bor. Kosonsoy tumanidagi 45-maxsus maktabda tahsil oldim, so‘ng Namangan davlat universitetiga o‘qishga kirdim. O‘qishni tamomlab, 2000-yilda Uchqo‘rg‘on tumanidagi 42- umumtaʼlim maktabida ish boshladim. Bu yerda 8 yil davomida faoliyat yuritganimdan so‘ng tumandagi 6-davlat ixtisoslashtirilgan maktab-internatiga taklif etishdi. Shu taʼlim muassasasida bolalarga tarix fanidan dars bera boshlaganimga ham 15 yil to‘ldi.
Kitob, tarix va musiqaga qiziqish rahmatli otamdan o‘tgan. O‘zlari hatto maktabni tamomlamagan bo‘lsa ham, adabiyotga ishtiyoqi baland, Navoiy, Fuzuliyning ko‘p sheʼrlarini yoddan bilardi. U kishiga ergashib, men ham kitobga mukkasidan ketdim va bu 40 yildan beri davom etib kelmoqda. Kattaroq yozuvda bo‘lsa, odatiy kitoblarni ham, Brayl usulida chop etilganlarini ham o‘qiyman, oxirgi paytda audiokitoblar ham kor kelyapti.
Ilk bor o‘quvchilarga dars o‘tgani kirganimda kuchli hayajon bor edi. Bu holatni yengishimda bolalarning o‘zlari yordam berishdi, ular bilan tezda chiqishib ketdik. Sekin-asta o‘quvchilarni oliy o‘quv yurtlariga kirishlari uchun ham tayyorlay boshladim. Avval besh nafar bola keldi, keyin 10 nafar, shu tariqa ularning soni ko‘paya boshladi. Hozir hatto yakshanba kuni ham ularga vaqt ajratishimga to‘g‘ri keladi. Ularga saboq bera turib, o‘quvchilarim yana qo‘shimcha repetitorga ham qatnashlari aslida uyat men uchun.
Ustozlikning o‘ziga yarasha mashaqqatlari bor, lekin quvonchli tomonlari ham kam emas. Avtomobilga chiqishga to‘g‘ri kelsa, haydovchilardan aksariyati yo sobiq o‘quvchim yoki ularning yaqinlari, do‘stlari bo‘lib chiqadi. Umuman notanish haydovchilar ham tarix fani o‘qituvchisi ekanligimni bilishsa, o‘tmishdagi voqealardan so‘z ochib, suhbatimni tinglab ketishadi, yo‘lkira olishdan ham bosh tortishadi. Shunday qiziqarli fan muallimi ekanligimdan faxrlanaman, albatta. Shogirdlarim juda ko‘p, ular orasida o‘zimning sobiq o‘quvchilarim ham bor.
“Davlat tomonidan bizga yordamchilar ham ajratilgan”
Aslini olganda, imkoniyati cheklangan odamning sog‘lom kishilarga dars o‘tishi ancha qiyin masala. O‘zim ham faoliyatimning boshida shu muammoga duch kelganman. Darsga eʼtiborsiz o‘quvchini payqamay qolasiz, bir kishidan mavzuni so‘rasangiz, boshqasi javob berishi mumkin va hokazo. Besh qo‘l barobar emas baribir. Bundan tushkunlikka tushgan, o‘kingan paytlarimiz bo‘lgan. Ammo qiyinchiliklarni bila turib bu kasbni tanlaganmiz, shu yo‘lga kirganmiz.
Hozir bizga davlat tomonidan yordamchi berilgan. U yozuv-chizuv ishlarini bajaradi, dars jarayonida yordam beradi. Qisqasi, bizga oyoq-qo‘limizday bo‘lib qolgan. Respublikamiz bo‘yicha nechta ko‘zi ojiz ustoz bo‘lsa, hammasiga kotiba ajratilgan.
Oldinlari men kabi o‘qituvchilar sanoqli bo‘lgan bo‘lsa, hozir birgina tarix fanidan kiradigan oltmishdan ortiq ko‘zi ojiz muallimlarni bilaman. Ular bilan alohida guruhimiz bor, o‘zaro tajriba almashamiz, yangiliklarni o‘rtoqlashamiz.
5 mln so‘m oylik ustamaga erishgan 1700 o‘qituvchi
2013-yili oliy toifali o‘qituvchi bo‘ldim, oradan bir yil o‘tib “Xalq taʼlimi aʼlochisi” unvonini berishdi. Joriy yili davlat rahbari tashabbusi bilan o‘z ustida doimiy ishlaydigan, o‘qitish uslubiga ega bo‘lgan o‘qituvchilarni qo‘llab-quvvatlash maqsadida Vazir jamg‘armasi tashkil etildi. Oylik ustama to‘lanadigan malakali pedagoglarni saralash jarayonlari bo‘lib o‘tdi.
Tanlov ikki bosqichda bo‘ldi. Birinchi bosqich — testda qatnashish uchun borganimda o‘qishga qiynalar ekansiz, suhbatning o‘zida qatnasha qoling deyishdi. O‘zimni sinab ko‘rmoqchi ekanligimni aytganimdan so‘ng ruxsat berishdi va 40 ta savoldan 36 tasiga to‘g‘ri javob belgilab chiqdim. Shunda ham 3 ta javob yanglish belgilaganim uchun xato bo‘ldi. Keyingi bosqichda savol-javoblar bo‘ldi va taqdimotlarimizni tinglashdi. Xullas, yakunda respublika bo‘yicha 5 mingdan ortiq nomzoddan qariyb 1700 kishi saralab olindi. Jumladan, Namangan viloyatidan 107 nafar o‘qituvchi. Ular safidan men ham o‘rin oldim.
Ustamaga qadar maoshim 6,5 million so‘m edi. Endi bunga 5 million so‘m atrofidagi oylik ustama ham qo‘shildi va maoshim 11,5 million so‘mga yetdi. Shu tariqa prezident aytgan 1000 dollar maoshga ega bo‘ldim.
Ortda qolgan iz yaxshi
O‘zimni baxtli ustoz va baxtli inson sanayman. Ixtisoslashtirilgan maktabda, maqsadi oliy o‘quv yurtiga kirish bo‘lgan yigit-qizlar qurshovida, yetuk, malakali hamkasblar bilan birgalikda faoliyat olib boraman. Kasbimni yaxshi ko‘raman, o‘quvchilarni ardoqlayman.
Oilada ham hammasi yaxshi. Umrini bizga baxsh etgan oqila ayolim va uch nafar o‘g‘lim bor. O‘g‘illarimning to‘ng‘ichi Namanganda institutni bitirib, Toshkentdagi nufuzli kompaniyada ish boshladi, keyingisi akasi o‘qigan oliy o‘quv yurtida bitiruvchi kurs talabasi. Kenja o‘g‘lim o‘zim ishlaydigan maktabda 10-sinf o‘quvchisi.
Ularning kamolini ko‘rish, xonadonimizga qo‘sha-qo‘sha kelinlar tushirish, nabiralar rohatini ko‘rib yurishni niyat qilganmiz. Ota-onamiz, ustozlarimiz, o‘quvchilarimiz va shogirdlarimizning yaqinlari duosini olib kam bo‘lmadik. O‘zimizdan arzigulik iz qolsin deymiz-da...
Izoh (1)
Nojimdon domla mening tarix ustozim boʻlganlar. 7 yil davomida ta'lim berganlar. Ularning hizmatlari tufayli oliy oʻquv yurtiga oʻqishga kirdim. Men ustozimdan minnaddorman. Bu yangilikni eshitib juda quvondim. Ustoz umringiz uzoq boʻlsin.