Kelgusi besh yil ichida global iqtisodiy o‘sish yiliga taxminan 3 foizni tashkil qiladi. Bu haqda Xalqaro valyuta jamg‘armasi (XVJ) boshqaruvchi direktori Kristalina Georgiyeva ma’lumot berdi.
Uning so‘zlariga ko‘ra, bu 1990-yildan beri o‘rta muddatli istiqbolda jahon yalpi ichki mahsulotining o‘sishi bo‘yicha eng past prognozdir. Bu 20 yillik o‘rtacha 3,8 foizdan sezilarli darajada past.
2022-yilda global iqtisodiy o‘sish sur’ati deyarli ikki baravar pasayib, 6,1 foizdan 3,4 foizga tushdi.
2023-yilda XVJ mehnat bozorlarining barqarorligi va ko‘pchilik rivojlangan iqtisodiyotlarda iste’mol xarajatlari, shuningdek, Xitoyda koronavirus cheklovlarini olib tashlashning ijobiy ta’siriga qaramay, 3 foizdan kamroq o‘sishni kutmoqda.
O‘sish tarixiy taqqoslashda ham, yaqin va o‘rta muddatli istiqbolda ham zaifligicha qolmoqda, — dedi Georgiyeva.
XVJ rahbarining aytishicha, bu yil jahon yalpi ichki mahsuloti o‘sishining yarmi Xitoy va Hindiston hissasiga to‘g‘ri keladi. AQSH va Yevrozonada iqtisodiy faollik sekinlashmoqda, chunki yuqori bank stavkalari talabga ta’sir qiladi.
Rivojlangan mamlakatlarning qariyb 90 foizida o‘sish sur’atlari bu yil sekinlashadi, — deydi Georgiyeva.
Kam daromadli mamlakatlar uchun ham vaziyat yomonlashmoqda: qarz olish qimmatlashib, eksportga talab pasaymoqda. Bu jiddiy zarba bo‘lishi kutilmoqda.
Qashshoqlik va ochlik kuchayishi mumkin, bu koronavirus inqirozidan keyin boshlangan xavfli tendensiya, — dedi Georgiyeva.
Georgiyevaga ko‘ra, o‘sib borayotgan geosiyosiy keskinliklar va yuqori inflyatsiya bilan kuchli tiklanish hali ham qiyin. Bu barchaning, ayniqsa, qashshoq odamlar va mamlakatlarning istiqboliga zarar yetkazadi.
Uning fikricha, rasmiylar oldida uchta asosiy muammo bor:
- inflyatsiyaga qarshi kurashish va moliyaviy barqarorlikni himoya qilish;
- o‘rta muddatli o‘sish istiqbollarini yaxshilash;
- global tengsizlikka qarshi kurashda birdamlikni rivojlantirish.
Uzoq muddatli istiqbolda global savdo parchalanishining narxi jahon yalpi ichki mahsulotining 7 foizini tashkil qilishi mumkin, bu taxminan Germaniya va Yaponiyaning yillik ishlab chiqarish yig‘indisi, — dedi Georgiyeva.
Agar texnologik ajratishni qo‘shsak, ba’zi mamlakatlarning yo‘qotishlari YIMning 12 foizigacha bo‘lishi mumkin. Kapital oqimi, shu jumladan to‘g‘ridan to‘g‘ri xorijiy investitsiyalar bo‘linishi ham o‘sish istiqbollariga zarba bo‘ladi.
Mart oyi oxirida Georgiyeva foiz stavkalarining keskin oshishi tufayli global moliyaviy barqarorlikka xavf-xatar kuchayishi haqida ogohlantirdi.
Izoh (0)