Joriy yilda jahon avtomobil bozoridagi taklif talabdan sezilarli darajada yuqori bo‘lishi mumkinligi prognoz qilinmoqda. Bu haqda Shveysariyaning UBS banki tahlilchilari hisobot berdi.
Ularning hisob-kitoblariga ko‘ra, yil oxiriga qadar butun dunyo bo‘ylab avtomobillar ishlab chiqarish savdo hajmidan 6 foizga oshadi.
Ta’kidlanishicha, hozirda avtomobil ishlab chiqaruvchilari yetarlicha buyurtmalarga ega, shuning uchun yilning birinchi yarmida avtomobillar narxi pasayishi dargumon.
Biroq shundan so‘ng, global iqtisodiy o‘sish sur’atlarining sekinlashishi va kundalik ehtiyojlar uchun iste’mol xarajatlarining ortishi odamlarning yangi mashina sotib olish uchun mablag‘lari kamayishiga olib kelishi kutilmoqda.
Buning ortidan talabning qisqarishi, keyin esa ishlab chiqaruvchilar o‘rtasida “narxlar urushi”gacha bo‘lgan qiymatni majburiy pasaytirish kuzatiladi.
Tahlilchilarning fikriga ko‘ra, hozirda ba’zi elektr transport vositalari ishlab chiqaruvchilari energiya va elektr energiyasi narxining oshishi sababli bir qator modellar uchun chakana narxlarni pasaytirishga majbur bo‘lgan.
Masalan, yanvar oyida Tesla Buyuk Britaniyada o‘z modellari uchun chakana narxlarni pasaytirdi: pasayish 8 ming funt sterlinggacha yetdi. Elektromobillar narxi ikkilamchi bozorda ham pasaymoqda — Britaniyada ular allaqachon 13 foizga arzonlashgan, o‘rtacha 33 ming funt sterling.
UBS’ning fikricha, bir necha oy ichida bu tendensiya ichki yonuv dvigateliga ega avtomobillar ishlab chiqaruvchilariga yetib boradi.
Avtomobil ishlab chiqarish bo‘yicha joriy rejalarni inobatga olgan holda, biz ortiqcha ishlab chiqarish va o‘sib borayotgan narx bosimi xavfini ko‘ryabmiz, — dedi bankning yetakchi tahlilchisi Patrik Xummel.
Unga ko‘ra, elektromobillar segmentida narx urushlari allaqachon boshlangan. Tez orada ICE segmentida ham xuddi shunday bo‘lishi kutilmoqda.
O‘zbekistonda vaziyat qanday?
O‘zbekistonda 2022-yilning yanvar—dekabr oylarida 328 118 dona yengil avtomobil ishlab chiqarilgan. Bu esa 2021-yilga nisbatan 91 451 dona avtomobilgan kop.
Yil davomida eng ko‘p Cobalt avtomobili ishlab chiqarilgan — 101 617 dona. Cobalt 2021-yilning mos davrida ham eng ko‘p ishlab chiqarilgan avtomobil bo‘lgan edi.
Bu borada ikkinchi o‘rinda 87 105 dona bilan Gentra avtomobili borayotgan bo‘lsa, Damas 72 235 talik ko‘rsatkich bilan uchinchi bo‘lgan.
Shuningdek, 2022-yil uchun O‘zbekistonda avtomobillar savdosi rekord darajada o‘sdi.
Yil davomida sotuvlar soni rekord darajada 87 foizga o‘sgan va 1,4 million dona avtotransport vositasini tashkil etgan. Bu ko‘rsatkich 2021-yilga nisbatan 2 baravar ko‘p.
2022-yilda mahalliy ishlab chiqarilgan yangi avtomobillar savdosining o‘sishi 268 ming donadan oshdi, bu 2021-yilga nisbatan qariyb 49 foizga ko‘pdir.
Umuman olganda, yil davomida O‘zbekiston yangi xorijiy avtomobillar bozori 35 foizga o‘sib, 18,4 ming donani tashkil etgan.
Shunday qilib, O‘zbekiston avtomobil bozorida taklif talabdan ortib ketishi kutilmayabdi.
Izoh (0)