O‘zbekistonda aholi tomonidan to‘lovlarni amalga oshirishda qo‘shimcha qulayliklar yaratishga doir prezident qarori qabul qilindi. Markaziy bank boshqarma boshlig‘i Xushvaqt Azizov “Daryo” nashriga bergan intervyusida qarorda belgilangan masalalarni tahlil qildi.
Ayrim “komissiya” to‘lovlari bekor bo‘ladi
Joriy yilning 1-maydan boshlab benefitsiari byudjet va korporativ buyurtmachi hisoblangan to‘lovlar bo‘yicha to‘lov xizmatlari ko‘rsatganlik uchun vositachilik haqi (yig‘imlar) to‘lov shaklidan qatʼi nazar to‘lovchi – jismoniy shaxsdan emas, balki to‘lov summasidan chegirib qolish yo‘li bilan undiriladi. Bunda, vositachilik haqi miqdori to‘lov summasining bir foizigacha, biroq jami summasi Markaziy bank tomonidan belgilanadigan chegaraviy miqdorlardan ko‘p bo‘lmagan miqdorda bo‘ladi.
Aytaylik, majburiy ijro, byudjet, jarima, davlat xizmatlari uchun yoki boshqa turdagi to‘lovlarni amalga oshirishda aholiga qulaylik yaratiladi.
Endi jismoniy shaxs 100 so‘m to‘lasa, puli to‘lov qabul qiluvning hisobiga “komissiya” ushlanmagan holda tushadi. Yaʼni vositachilik haqi to‘lovlarni qabul qiluvchi hisobidan qoplanadi.
Supermarket kassasidan naqd pul yechib olish mumkin bo‘ladi
Birinchi maycha Toshkent shahrida virtual kassa bilan taʼminlangan kunlik xizmat ko‘rsatuvchi shoxobchalarda aholini bank kartalari orqali naqd pul berish tizimi joriy qilinadi. Bu o‘z navbatida Markaziy bank tomonidan cheklanadigan summa miqdorida yoki tadbirkorlik subyektining kunlik savdo tushumi miqdoridan kelib chiqib belgilanadi. Masalan, siz supermarketdan tovar xarid qilasiz. O‘sha tovar summasini chegirganda, sizda kassadan naqd pul olish imkoni paydo bo‘ladi. Albatta, unga limit belgilanadi. Hozirda bu bo‘yicha texnik yo‘riqnoma ishlab chiqilyapti.
Bu qaror bilan tadbirkorlarga ko‘proq qulaylik yaratiladi. Masalan, savdo nuqtasisiz tadbirkorlar naqd pul tushumidan inkassatsiya xarajati to‘laydi. Yangi tizim orqali o‘sha xarajatdan iqtisod qilib, o‘zining foydasini oshirish mumkin.
Uzcard va Humo integratsiyasi
Qarorga muvofiq, chekka qishloqlarga ham bankomatlar tarmog‘i yetib borishi va joylarda aholiga yanada qulaylik yaratish ko‘zda tutilmoqda.
Joriy yilning oxirigacha terminallar hamda Uzcard va Humo to‘lov tizimlarining infratuzilmasi integratsiya qilinadi.
Hozirda respublikadagi bankomatlar soni 12 ming 400 tadan ortiq. Aholi gavjum joylarda 2 tizimli bankomatlar, yaʼni bir joyda 4 ta bankomat turadi. Bulardan ikkitasi Uzcard, ikkitasi Humo to‘lov tizimiga tegishli bo‘ladi. Ularni integratsiyalashtirish natijasida joylarga to‘rtta bankomat emas, ikkita joylashtiriladi. Qolgan ikkitasini olis hududlarga yetkazish va bu orqali aholini bankomatdan to‘laqonli foydalanishiga imkoniyat yaratiladi.
“Endi budjet xodimlari bank ishlamasi ham oylik ololadi”
Shu paytgacha Iqtisodiyot va Moliya vazirligining g‘azna hisob raqamlaridan to‘lovlarni amalga oshirish imkoniyati mavjud emas edi. Bu qaror bilan Markaziy bankning tezkor to‘lov tizimiga integratsiyalashtirish natijasida to‘lovlarni 24/7 rejimida amalga oshirish mumkin. Yaʼni dam olish va bayram kunlarida ham istalgan to‘lovlarni g‘azna hisob raqamidan amalga oshirish mumkin bo‘ladi. Bu bank ish kuniga taalluqli bo‘lmaydi. Yaʼni mablag‘lar onlayn rejimda, tezkorlik bilan to‘lanadi.
Masalan, budjet tashkilot xodimlarining oylik ish haqi bayram kunlariga to‘g‘ri keladigan bo‘lsa, Moliya vazirligida moliyalashtirish imkoniyati bo‘lmaydi. Chunki bayram yoki dam olish kunlari bank ishlamaydi. Shuning uchun to‘lov qilib bo‘lmaydi.
Qarorda ko‘rsatilganki, 24/7 rejimda tezkor to‘lov tizimiga ulanganidan keyin dam olish kunlarimi, boshqa kunlarimi, oylik ish haqqini o‘tkazib berish imkoniyati yaratiladi. Aynan “oyning oxiri yoki shanba kuniga to‘g‘ri keldi, bayram kunlariga to‘g‘ri keldi. Bank ertasi kuni ishlamas ekan”, degan muammolar bo‘lmaydi. Tezkor to‘lov tizimiga ulansangiz, shu kunning o‘zida to‘lovni amalga oshiraverasiz.
Izoh (0)