Bugungi kunda ota-onalar ko‘pincha bolani smartfon yoki planshet bilan yig‘idan ovutadi. Bu xatti-harakatlar ota-ona uchun ham, bola uchun ham maqbul bo‘lib tuyilishi mumkin: ta’sir ko‘pincha bir zumda ro‘y beradi, shuning uchun ular bu usulga tez-tez murojaat qila boshlaydi.
Shu tarzda bola smartfon yoki planshetda ko‘proq vaqt o‘tkazishni xohlaydi, ota-onalar ham bolaning hissiyotlarni boshqarishning sog‘lom usullarini o‘rganishga yetarlicha e’tibor bermaydi. Bu hissiy rivojlanish bilan bog‘liq muammolarga olib kelishi mumkin. Buni 2018-yil avgustidan 2020-yil yanvarigacha 3-5 yoshli bolalari bo‘lgan 422 oilada o‘tkazilgan yangi tadqiqot natijalari tasdiqlaydi.
Tadqiqot shuni ko‘rsatdiki, bolani tinchlantirish uchun gadjetlardan muntazam foydalanish kayfiyatning tez-tez o‘zgarishiga va impulsivlikning kuchayishiga olib keladi. Bu, ayniqsa, ilgari impulsivlik va giperaktivlikni namoyish etgan o‘g‘il bolalarda seziladi. Ekranlar bilan doimiy ravishda chalg‘itish natijasida ular his-tuyg‘ularni o‘zlari hal qilish usullarini rivojlantira olmaydi.
Albatta, bolani texnologiyadan butunlay ajratib bo‘lmaydi va bu befoyda. Smartfon yoki planshetlardan o‘rtacha darajada foydalanish, agar oila ularni bolani tinchlantirishning asosiy usuli deb hisoblamasa, zarar qilmaydi.
Shuningdek, tadqiqotchilar gadjetlar o‘rniga ishlatilishi mumkin bo‘lgan bir nechta texnikani taklif qildi. Buning uchun turli xil sezgi organlaridan foydalanish tavsiya etiladi, masalan, musiqa tinglash, plastilin o‘ynash yoki batutda sakrash va boladan his-tuyg‘ularini yaxshiroq tushunishi uchun ulardagi holatni nomlash va tasvirlashni so‘rash.
Qolaversa, bolaga o‘z his-tuyg‘ularini aniqlashni osonlashtirish uchun o‘ziga xos his-tuyg‘ularini ranglar bilan ifodalash mumkin. Bolaga ukasi yoki do‘stini emas, balki yostiqni urish orqali g‘azabini bosish mumkinligini tushuntirish kerak.
Bularning barchasini bola xotirjam bo‘lganda gaplashish mumkin: keyin u jahli chiqqan vaqtda o‘rgangan narsasidan foydalanadi. Ma’lum natijaga erishish uchun vaqt kerak bo‘ladi, bu paytda ota-onalar o‘zini xotirjam tutishi va haddan tashqari keskin munosabatda bo‘lmasligi kerak. Bu oson bo‘lmaydi, lekin bu bolaga butun umri davomida ishlatadigan his-tuyg‘ularni ishlab chiqish mexanizmlarini o‘rgatishga yordam beradi.
Izoh (0)