Abu-Dabi aeroportida Rossiyada sudlangan amerikalik Brittni Graynerni AQSHda jazo o‘tayotgan rossiyalik Viktor Butga ayirboshlashdi. Ayirboshlash jarayonidan avval ularning ikkalasi ham afv etildi, deya ma’lum qildi rossiyalik ombudsmen Tatyana Moskalkova. Shu tariqa, ular o‘z yurtlarida jazoning qolgan muddatini o‘tashi kerak bo‘lmaydi.
Ayirboshlashuv BAA va Saudiya Arabistoni vositachiligida bo‘lib o‘tdi. Rossiya Butni ozod etish uchun AQSH bilan uzoq vaqt davomida muzokaralar olib borgan, biroq Vashington rossiyalikni ayirboshlash sxemasiga kiritishdan bosh tortgan edi, deb ma’lum qildi Rossiya Tashqi ishlar vazirligi. O‘z navbatida, Moskalkova qayd etishicha, muzokaralarda prezident Vladimir Putin, TIV va Rossiyaning “taniqli maxsus xizmatlari” bosh rolni o‘ynagan.
Oq uyning yuqori mansabli amaldori CNN’ga aytishicha, AQSH prezidenti Jo Bayden vaziyatga “shaxsan jalb etilgan” va ayirboshlashuvni tashkillashtirgan jamoa bilan doimiy muloqotda bo‘lgan.
Brittni Grayner — zamonamizning eng yaxshi ayol basketbolchilaridan biri. AQSHda u “Feniks Merkuri”, Rossiyada esa UGMK (mamlakat chempionatining ko‘p karra g‘olibi) jamoasida o‘ynagan. Fevralda Grayner Sheremetyevo aeroportida qo‘lga olingandi. Uning yukidan veyp uchun nasha yog‘i topilgan. Avgustda sud uni to‘qqiz yillik koloniyaga hukm qilgan. Tergov izolyatorida o‘tkazilgan vaqtni hisobga olib, u koloniyada bir yil kamroq o‘tirishi kerak edi. Noyabrda Graynerning advokatlari u tergov izolyatoridan koloniyaga ko‘chirilganini ma’lum qilgandi.
Biznesmen Viktor But AQSHda “o‘lim savdogari” va “qurol-yarog‘ baroni” deb ataladi. Aktyor Nikolas Keyj ishtirokidagi shu nomli filmga aynan uning hayoti asos qilib olingan.
Sovet armiyasining sobiq harbiy tarjimoni Viktor But 1990-yillarda tadbirkorga aylandi. Qurol bilan savdo qilishdan avval, u gul, mebel va muzlatilgan tovuq go‘shti sotgan. OAVlarga ko‘ra, But qurol-yarog‘ va harbiy aslaha-anjomlarni Afg‘onistonga (ham hukumat qo‘shinlariga, ham toliblarga), Angola va G‘arbiy Afrikadagi isyonchilarga yetkazib bergan. U “Al-Qoida” guruhiga ham turli qurol-yarog‘, shu jumladan, kimyoviy qurol yetkazib berishga aloqadorlikda gumon qilingan.
2008-yilda Bangkokda Amerika tomoni so‘rovi bilan qo‘lga olingan, u Kolumbiya inqilobiy qurolli kuchlari (KIQK)ga noqonuniy tarzda qurol yetkazishda ayblangan. Bu guruhni AQSH terrorchilik tashkiloti deb hisoblaydi. Ayblovga asos bo‘lgan bitim Amerika maxsus xizmatlari operatsiyasi natijasi bo‘lgan: ular But bilan muzokaralarda o‘zlarini KIQK vakillari deb tanishtirgan.
Rossiyalik AQSHga ekstraditsiya qilingan va 2012-yilda 25 yillik qamoqqa hukm qilingan. U bir nechta moddalar bo‘yicha, shu jumladan, terrorchilik tashkilotiga yordam berish maqsadida til biriktirish, pul yuvish va firibgarlikda aybdor deb topildi.
But o‘z aybini inkor qiladi. Moskva Butning ishini siyosiy tusga ega deb atadi. O‘z navbatida, Manxetten federal okrug sudi sobiq sudyasi Shira Sheyndlin But ustidan bo‘lib o‘tgan suddan keyin bir necha yil o‘tib, rossiyalikka nisbatan hukmni haddan ortiq deb atadi.
Rossiyada sudlangan yana bir amerikalik Pol Uilan ayirboshlashuv bo‘yicha bitimga kiritilmadi. 2020-yil iyunida Moskva shahar sudi uni josuslikda ayblab, qat’iy rejimdagi koloniyaga 16 yilga hukm qilgan edi (Uilan aybiga iqror bo‘lmagan). Uilan va Graynerni Butga ayirboshlash rejasi Oq uyda 2022-yil boshidan buyon muhokama qilib kelingan, deb yozadi CNN. Uning advokati Vladimir Jerebenkov u koloniyada qolayotganini, biroq uni ayirboshlash masalasi maxsus xizmatlar darajasida muhokama qilinishda davom etayotganini aytdi.
But Graynerga ayirboshlangach, Bayden xalqqa murojaat bilan chiqib, AQSH Uilan haqida unutmaganini va qaysi amerikalikni uyga qaytarishni tanlamaganini ma’lum qildi. “Rossiya Polning ishiga Britninikidan ko‘ra boshqacharoq yondashadi”, — dedi u va AQSH Uilanni ozod qilish ustida ishlashda davom etishini qo‘shib qo‘ydi.
CNN’ning Oq uydagi manbasi qayd etishicha, bu AQSH ayni paytda amalga oshirishi mumkin bo‘lgan yagona bitim bo‘lgan. Rossiya tomoni faqat Grayner bilan ayirboshlash bo‘yicha muzokaralar olib borishga tayyorligini bildirgan. “Shunday tanlov bor edi: Britni yoki hech kim”, — deya qo‘shib qo‘ydi u.
Mahbuslar bilan joriy ayirboshlashuv Ukrainada urush boshlanganidan buyon ikkinchisi bo‘ldi. Aprelda AQSHda 20 yilga qamalga rossiyalik Konstantin Yaroshenko Rossiyada to‘qqiz yillik koloniyaga hukm qilingan amerikalik talaba Trevor Ridga almashtirilgandi.
Izoh (0)