Oziq-ovqat inflyatsiyasi rivojlanayotgan mamlakatlarga rivojlangan mamlakatlardan ikki baravar ko‘p ta’sir ko‘rsatmoqda. Bu haqda Tridge tadqiqotidan ma’lum bo‘ldi.
Bu holat rivojlanayotgan mamlakatlarda halokatli tafovutni keltirib chiqarmoqda — ular allaqachon daromadlarining yuqori foizini oziq-ovqatga ajratmoqda.
65 mamlakatdan olingan ma’lumotlar tahlili shuni ko‘rsatdiki, rivojlanayotgan mamlakatlar oziq-ovqat va qishloq xo‘jaligi mahsulotlarida inflyatsiyaning yuqori sur’atlarini ko‘rsatishga moyil.
O‘lchov sifatida o‘tgan yilga nisbatan 10 foizdan ortiq o‘sishni hisobga olgan holda, 35 ta rivojlanayotgan davlatning sabzavot narxlari indeksi 30 ta rivojlangan davlat bilan solishtirildi.
Rivojlanayotgan 35 davlatdan 26 tasida sabzavot narxlari indeksi 10 foizdan ortiq o‘sgan, 30 ta rivojlangan davlatdan atigi 12 tasida esa xuddi shunday o‘sish kuzatilgan.
Rivojlanayotgan mamlakatlar (74 foiz) rivojlangan mamlakatlarga (40 foiz) nisbatan qariyb ikki baravar ko‘p sabzavot narxlarining keskin oshishiga duch keldi.
Mevalar toifasida Turkiya meva bahosi indeksi o‘tgan yilga nisbatan 3 baravar ko‘payib, eng yuqori inflyatsiyani boshdan kechirdi.
Ukraina (+76 foiz), Eron (+65 foiz), Argentina (+61 foiz) va Hindiston (+60 foiz) ham meva bozorida jiddiy inflyatsiyani boshdan kechirayotgan davlatlar qatoriga kiradi.
Turkiyada, shuningdek, sabzavot narxlari indeksida 150 foiz o‘sish kuzatildi va sabzavot toifasidagi 65 mamlakat orasida eng yuqori inflyatsiya darajasini qayd etdi.
Sabzavot narxlari indeksining ikki baravar oshishi bir qancha mamlakatlarda kuzatildi. O‘zbekistonda ham yuqori o'sish kuzatilgan. Mamlakatda sabzavot narxlari indeksi 129 foizga ortgan. Shuningdek, bu ko‘rsatkich Tojikistonda (123 foiz), Eronda (115 foiz) va Kolumbiyada (86 foiz).
Oziq-ovqat mahsulotlarining global narxlaridagi tengsiz inflyatsiyani ko‘plab rivojlanayotgan mamlakatlar o‘g‘it, yoqilg‘i, urug‘lik va boshqalar kabi qishloq xo‘jaligi mahsulotlari importiga juda bog‘liqligi bilan izohlash mumkin.
Qishloq xo‘jaligi mahsulotlarining narxi keskin oshdi, narxlarning oshishi global ta’minot zanjiri zarbalari tufayli yanada kuchaydi.
Umuman olganda, ishlab chiqarish tannarxining oshishi, ayniqsa, rivojlanayotgan mamlakatlarda oziq-ovqat va qishloq xo‘jaligi narxlarining oshishiga olib keldi.
Rivojlanayotgan va rivojlangan mamlakatlar o‘rtasidagi “teng bo‘lmagan inflyatsiya”ga ta’sir qiluvchi asosiy omillardan biri Fedning foiz stavkalarining o‘zgarishi natijasida yuzaga kelgan valyuta bozoridagi notinchliklar bilan bir qatorda turli tartibga soluvchi muhitlardir.
Avvalroq BMT rivojlanayotgan mamlakatlarning iqtisodiy ahvoli yomonlashayotganini tahlil qilgan edi.
Izoh (0)