Toshkent—Ashxobod tashqi siyosat maydonida bir-birini qo‘llab-quvvatlab, faol muloqotni davom ettirmoqda. Bu haqda 12-iyul kuni, Toshkent shahrida bo‘lib o‘tgan “O‘zbekiston va Turkmaniston: hamkorlikning yangi tarixiy bosqichida rivojlanish istiqbollari” mavzusida xalqaro konferensiyada Markaziy Osiyo xalqaro instituti direktori Anvar Nosirov aytib o‘tdi, deya xabar bermoqda “Daryo” muxbiri.
Konferensiya ishida ikki mamlakatning qator davlat muassasalari va tahlil tuzilmalari ekspertlari ishtirok etdi. Ekspertlar o‘zbek-turkman hamkorligining bugungi holati, mamlakatlarimiz o‘rtasida strategik sheriklikni yanada mustahkamlash istiqbollari, Markaziy Osiyo davlatlari rahbarlarining maslahat uchrashuvlari doirasida o‘zaro hamkorlik masalalari muhokama qilindi.
Markaziy Osiyo xalqaro instituti direktori Anvar Nosirovning ma’lum qilishicha, Toshkent—Ashxobod tashqi siyosat maydonida ham bir-birini qo‘llab-quvvatlab, xalqaro va mintaqaviy tashkilotlar, jumladan, BMT, MDH, Orolni qutqarish xalqaro jamg‘armasi (OQXJ), IHT va boshqa qator tuzilmalar doirasida birgalikda izchil ish olib borib, faol muloqotni davom ettirmoqda.
“Tomonlarning O‘zbekiston Prezidenti tashabbusi bilan yo‘lga qo‘yilgan Markaziy Osiyo davlatlari rahbarlari maslahat uchrashuvi doirasidagi hamkorligi alohida o‘rin tutadi. Darvoqe, ushbu formatdagi so‘nggi sammit 2021-yil avgustda Turkmanboshi shahrida bo‘lib o‘tgan edi. Muhimi, aynan o‘sha tadbirda Turkmaniston rahbari tashabbusi bilan Markaziy Osiyo yetakchi ayollari muloqotining ilk yig‘ilishi, Iqtisodiy forum, mahsulotlar ko‘rgazmasi, milliy taomlar festivali va mintaqa davlatlari san’at ustalarining birgalikdagi konserti o‘tkazilgan”, — dedi Anvar Nosirov.
Ta’kidlanishicha, ikki mamlakat munosabatida savdo-iqtisodiy hamkorlik hal qiluvchi ahamiyat kasb etadi. O‘zbekiston va Turkmaniston Prezidentlarining oqilona siyosati, sa’y-harakatlari tufayli sheriklikning mazkur yo‘nalishiga avvallari misli ko‘rilmagan sur’at bag‘ishlandi.
Ikki davlat yetakchilari tomonidan savdo hajmini oshirib borish bo‘yicha belgilangan aniq vazifalar ijrosi o‘z samarasini bermoqda. 2016-yil o‘zaro savdo-sotiq ko‘rsatkichi 200 million dollardan sal ziyodroq edi. 2021-yil yakunida esa bu raqam 902 million dollarni tashkil etdi. Qayd etish joiz, mahsulot ayirboshlash avvallari hech qachon bunday darajaga ko‘tarilmagan.
Turkmaniston mamlakatimizning mintaqadagi asosiy savdo sheriklaridan biri hisoblanadi. O‘zbekistondan Turkmanistonga qishloq xo‘jaligi texnikasi, meva-sabzavot, mineral o‘g‘itlar, qurilish materiallari, kimyo va to‘qimachilik mahsulotlari, turli xizmatlar eksport qilinadi. Turkmanistondan esa yurtimizga neft mahsulotlari, mexanika jihozlari, polimerlar va boshqa kimyo mollari importi yo‘lga qo‘yilgan”, — dedi Markaziy Osiyo xalqaro instituti direktori.
Uning alohida ta’kidlashicha, ikki tomonlama munosabatda transport sohasi ham ustuvor ahamiyatga ega. Turkmaniston yil sayin Markaziy Osiyoning asosiy tranzit davlatiga aylanmoqda.
“O‘zbekistonning juda katta hajmdagi mahsulotlarini Eron chegarasi va keyin Fors ko‘rfazi portlariga yetkazish mazkur mamlakat hududi orqali amalga oshiriladi. Bundan tashqari tomonlar “O‘zbekiston — Turkmaniston — Kaspiy dengizi — Janubiy Kavkaz” transport yo‘nalishi salohiyatidan bor imkoniyat darajasida foydalanish bo‘yicha birgalikda ishlayapti. Bu yo‘lak Gruziya, Turkiya, Ruminiya va boshqa davlatlarning Qora dengizdagi portlariga chiqishini ta’minlaydi. Ikki mamlakat avtomobil va temir yo‘llari orqali yuk tashish miqdori bosqichma-bosqich oshirilyapti. Jumladan, 2021-yil O‘zbekiston va Turkmaniston o‘rtasida temir yo‘l transporti orqali 1 million 700 ming avtomobilda esa 300 ming, jami ikki million tonna xalqaro yuk tashilgan. Bu 2020-yil bilan solishtirilganda 18 foiz ko‘p. Shu bilan birga, raqobatbardoshlikni va davlatlarimiz hududidan o‘tadigan xalqaro transport yo‘nalishlari jozibadorligini yanada oshirish maqsadida hozirgi paytda tariflarni optimallashtirish va tashqi savdo yuklarini tashish tranziti uchun qulay shart-sharoit yaratish bo‘yicha tizimli ishlar olib borilyapti.
O‘zbekiston va Turkmaniston yonilg‘i-energetika sohasida mintaqaviy hamkorlikni tobora mustahkamlamoqda. Har ikki davlat “Turkmaniston — O‘zbekiston — Tojikiston — Afg‘oniston — Pokiston” elektr ta’minoti tarmog‘i, “Turkmaniston — O‘zbekiston — Qozog‘iston — Xitoy” gaz o‘tkazgichi kabi mintaqaviy muvozanatni va barqaror rivojlanishni ta’minlashning hal qiluvchi omillari sifatida ko‘rilayotgan yirik mintaqaviy energetika loyihalari bo‘yicha sheriklar hisoblanadi.
Madaniy-gumanitar sheriklik ham jadal rivojlanmoqda. Bugun ikki qadrdon yurt san’ati, adabiyotiga o‘zaro qiziqish beqiyos. Har ikki mamlakat fan, ta’lim va madaniyat arboblari yaqin hamkorlik qilib, O‘zbekiston va Turkmaniston hududida tashkil etilayotgan barcha tadbirlarda faol ishtirok etmoqda” — dedi Anvar Nosirov.
Qo‘shimcha qilinishicha, bir-birini qo‘llab-quvvatlash, tashabbuslarni birgalikda ilgari surishni izchil muvofiqlashtirish, shuningdek, O‘zbekiston va Turkmaniston yetakchilarining amaliy, o‘zaro manfaatli hamkorlikni ikki tomonlama va mintaqaviy darajada mustahkamlash, mintaqada tinchlikni saqlash, xavfsizlikni ta’minlashga bo‘lgan qat’iy intilishi, shubhasiz, butun Markaziy Osiyoni barqaror rivojlantirish omili hisoblanadi.
Izoh (0)