Тошкент—Ашхобод ташқи сиёсат майдонида бир-бирини қўллаб-қувватлаб, фаол мулоқотни давом эттирмоқда. Бу ҳақда 12 июль куни, Тошкент шаҳрида бўлиб ўтган «Ўзбекистон ва Туркманистон: ҳамкорликнинг янги тарихий босқичида ривожланиш истиқболлари» мавзусида халқаро конференцияда Марказий Осиё халқаро институти директори Анвар Носиров айтиб ўтди, дея хабар бермоқда «Дарё» мухбири.
Конференция ишида икки мамлакатнинг қатор давлат муассасалари ва таҳлил тузилмалари экспертлари иштирок этди. Экспертлар ўзбек-туркман ҳамкорлигининг бугунги ҳолати, мамлакатларимиз ўртасида стратегик шерикликни янада мустаҳкамлаш истиқболлари, Марказий Осиё давлатлари раҳбарларининг маслаҳат учрашувлари доирасида ўзаро ҳамкорлик масалалари муҳокама қилинди.
Марказий Осиё халқаро институти директори Анвар Носировнинг маълум қилишича, Тошкент—Ашхобод ташқи сиёсат майдонида ҳам бир-бирини қўллаб-қувватлаб, халқаро ва минтақавий ташкилотлар, жумладан, БМТ, МДҲ, Оролни қутқариш халқаро жамғармаси (ОҚХЖ), ИҲТ ва бошқа қатор тузилмалар доирасида биргаликда изчил иш олиб бориб, фаол мулоқотни давом эттирмоқда.
«Томонларнинг Ўзбекистон Президенти ташаббуси билан йўлга қўйилган Марказий Осиё давлатлари раҳбарлари маслаҳат учрашуви доирасидаги ҳамкорлиги алоҳида ўрин тутади. Дарвоқе, ушбу форматдаги сўнгги саммит 2021 йил августда Туркманбоши шаҳрида бўлиб ўтган эди. Муҳими, айнан ўша тадбирда Туркманистон раҳбари ташаббуси билан Марказий Осиё етакчи аёллари мулоқотининг илк йиғилиши, Иқтисодий форум, маҳсулотлар кўргазмаси, миллий таомлар фестивали ва минтақа давлатлари санъат усталарининг биргаликдаги концерти ўтказилган», — деди Анвар Носиров.
Таъкидланишича, икки мамлакат муносабатида савдо-иқтисодий ҳамкорлик ҳал қилувчи аҳамият касб этади. Ўзбекистон ва Туркманистон Президентларининг оқилона сиёсати, саъй-ҳаракатлари туфайли шерикликнинг мазкур йўналишига авваллари мисли кўрилмаган суръат бағишланди.
Икки давлат етакчилари томонидан савдо ҳажмини ошириб бориш бўйича белгиланган аниқ вазифалар ижроси ўз самарасини бермоқда. 2016 йил ўзаро савдо-сотиқ кўрсаткичи 200 миллион доллардан сал зиёдроқ эди. 2021 йил якунида эса бу рақам 902 миллион долларни ташкил этди. Қайд этиш жоиз, маҳсулот айирбошлаш авваллари ҳеч қачон бундай даражага кўтарилмаган.
Туркманистон мамлакатимизнинг минтақадаги асосий савдо шерикларидан бири ҳисобланади. Ўзбекистондан Туркманистонга қишлоқ хўжалиги техникаси, мева-сабзавот, минерал ўғитлар, қурилиш материаллари, кимё ва тўқимачилик маҳсулотлари, турли хизматлар экспорт қилинади. Туркманистондан эса юртимизга нефть маҳсулотлари, механика жиҳозлари, полимерлар ва бошқа кимё моллари импорти йўлга қўйилган», — деди Марказий Осиё халқаро институти директори.
Унинг алоҳида таъкидлашича, икки томонлама муносабатда транспорт соҳаси ҳам устувор аҳамиятга эга. Туркманистон йил сайин Марказий Осиёнинг асосий транзит давлатига айланмоқда.
«Ўзбекистоннинг жуда катта ҳажмдаги маҳсулотларини Эрон чегараси ва кейин Форс кўрфази портларига етказиш мазкур мамлакат ҳудуди орқали амалга оширилади. Бундан ташқари томонлар «Ўзбекистон — Туркманистон — Каспий денгизи — Жанубий Кавказ» транспорт йўналиши салоҳиятидан бор имконият даражасида фойдаланиш бўйича биргаликда ишлаяпти. Бу йўлак Грузия, Туркия, Руминия ва бошқа давлатларнинг Қора денгиздаги портларига чиқишини таъминлайди. Икки мамлакат автомобиль ва темир йўллари орқали юк ташиш миқдори босқичма-босқич ошириляпти. Жумладан, 2021 йил Ўзбекистон ва Туркманистон ўртасида темир йўл транспорти орқали 1 миллион 700 минг автомобилда эса 300 минг, жами икки миллион тонна халқаро юк ташилган. Бу 2020 йил билан солиштирилганда 18 фоиз кўп. Шу билан бирга, рақобатбардошликни ва давлатларимиз ҳудудидан ўтадиган халқаро транспорт йўналишлари жозибадорлигини янада ошириш мақсадида ҳозирги пайтда тарифларни оптималлаштириш ва ташқи савдо юкларини ташиш транзити учун қулай шарт-шароит яратиш бўйича тизимли ишлар олиб бориляпти.
Ўзбекистон ва Туркманистон ёнилғи-энергетика соҳасида минтақавий ҳамкорликни тобора мустаҳкамламоқда. Ҳар икки давлат «Туркманистон — Ўзбекистон — Тожикистон — Афғонистон — Покистон» электр таъминоти тармоғи, «Туркманистон — Ўзбекистон — Қозоғистон — Хитой» газ ўтказгичи каби минтақавий мувозанатни ва барқарор ривожланишни таъминлашнинг ҳал қилувчи омиллари сифатида кўрилаётган йирик минтақавий энергетика лойиҳалари бўйича шериклар ҳисобланади.
Маданий-гуманитар шериклик ҳам жадал ривожланмоқда. Бугун икки қадрдон юрт санъати, адабиётига ўзаро қизиқиш беқиёс. Ҳар икки мамлакат фан, таълим ва маданият арбоблари яқин ҳамкорлик қилиб, Ўзбекистон ва Туркманистон ҳудудида ташкил этилаётган барча тадбирларда фаол иштирок этмоқда» — деди Анвар Носиров.
Қўшимча қилинишича, бир-бирини қўллаб-қувватлаш, ташаббусларни биргаликда илгари суришни изчил мувофиқлаштириш, шунингдек, Ўзбекистон ва Туркманистон етакчиларининг амалий, ўзаро манфаатли ҳамкорликни икки томонлама ва минтақавий даражада мустаҳкамлаш, минтақада тинчликни сақлаш, хавфсизликни таъминлашга бўлган қатъий интилиши, шубҳасиз, бутун Марказий Осиёни барқарор ривожлантириш омили ҳисобланади.
Изоҳ (0)