Xitoy—Qirg‘iziston—O‘zbekiston (CKU) temiryo‘llari Qirg‘iziston va O‘zbekiston uchun muhim savdo imkoniyatlarini yaratadi. Bu haqda Silk Road Briefing ma’lum qildi.
Shu bilan birga u Xitoyni Yaqin Sharq bilan temiryo‘l orqali to‘g‘ridan-to‘g‘ri bog‘laydi, bu esa butun mintaqa bo‘ylab foyda keltiradi.
Yigirma yil davomida rejalashtirilayotgan CKU temiryo‘li qurilishi jarayoni nihoyat oldinga siljidi — u 2023-yildan boshlanadi. Bu haqda Qirg‘iziston prezidenti Sadir Japarov o‘z intervyusida ma’lum qilgan.
Qurilishdagi kechikishlar katta logistika va texnik qiyinchiliklar hamda yuqori narx tufayli yuzaga kelgan. Qirg‘iziston tog‘li hudud, liniya esa 90 dan ortiq tunnelni burg‘ulashni talab qiladi, shu bilan birga qishki ob-havo sharoiti ham qiyinchilik tug‘diradi.
Xitoyga kirish Xitoyning milliy temiryo‘l tarmog‘iga ulangan G‘arbiy Shinjon viloyatidagi Qashqar temiryo‘l terminalidan amalga oshiriladi.
Xitoy—Yevropa yuk temiryo‘lining janubiy qismiga aylanadigan CKU yo‘nalishi Xitoy, Qirg‘iziston va O‘zbekistonni Eron va Turkiya orqali Markaziy va Sharqiy Yevropaga bog‘laydi.
Taklif etilayotgan rejalarga ko‘ra, CKU temiryo‘lining umumiy uzunligi qariyb 523 kilometrni tashkil etadi: Qirg‘izistonda 260 kilometr, Xitoyda 213 kilometr va O‘zbekistonda qariyb 50 kilometr.
CKU keyin O‘zbekiston—Turkmaniston temiryo‘li bilan Kaspiy dengizidagi Turkmanboshi portiga ulanishi mumkin, u yerdan Ozarbayjonning Boku porti bilan kesishishi va Gruziya, Turkiya va Qora dengizdagi Yevropa davlatlari Bolgariya va Ruminiya bozorlariga chiqishi mumkin.
O‘zbekiston rasmiylari avvalroq temiryo‘l qurib bitkazilgandan so‘ng bu Xitoydan Yevropa va Yaqin Sharqqa yuk tashish uchun eng qisqa yo‘l bo‘lib, yuk tashish yo‘lini 900 kilometrga qisqartirishini va yetti-sakkiz kunlik vaqtni tejashini aytgan edi.
Bu esa endi bojsiz eksport qilinishi mumkin bo‘lgan minglab tovarlarga ta’sir ko‘rsatdi.
Hukumat 2020-yilda o‘zining birinchi yevroobligatsiyalarini chiqargan kapital bozorlarida ham bu evolyutsiya yaqqol ko‘zga tashlanmoqda, bunda obligatsiyalar sakkiz baravar oshirgan.
O‘tgan yilning avgust oyida mintaqadagi birinchilardan bo‘lib Suveren Rivojlanish Maqsadlari (SDG) obligatsiyalarini chiqargan bo‘lsa, mamlakatning 15 ta yirik davlat korxonalari va banklari minglab mahalliy kompaniyalar orasida xususiylashtirishga tayyorgarlik ko‘rmoqda.
O‘zbekiston savdo shartnomalari eksport ishlab chiqarish korxonalarini barpo etmoqchi bo‘lgan xitoylik va rossiyalik sarmoyadorlarni jalb etishini kutish mumkin.
Mamlakat dengizga chiqa olmaydi, lekin shimolda Qozog‘iston va Rossiyaga, g‘arbda esa Turkmaniston bilan mintaqaviy aloqaga ega.
O‘zbekistondan CKU Qozog‘iston va Rossiyaga mavjud avtomobil, temiryo‘l va havo yuk tashish xizmatlari bilan bog‘lanishi mumkin.
Rossiyalik sarmoyadorlar O‘zbekistonni potensial savdo sherigi sifatida ko‘rib, sanksiyalarni chetlab o‘tish uchun ishlab chiqarishining bir qismini O‘zbekistonga ko‘chirishga intilmoqda.
O‘zbekiston Turkmaniston bilan ham temiryo‘l aloqasiga ega, bu esa Kaspiy dengiziga chiqish imkonini beradi. Bu mamlakat importi va eksporti uchun muhim yo‘nalish hisoblanadi, chunki u Ozarbayjon Boku porti orqali Kavkaz va Yevropaga chiqish imkonini beradi.
Avvalroq Toshkent va Dushanbe muntazam yo‘lovchi poyezdlar qatnovini yo‘lga qo‘yishi haqida xabar berilgandi.
Izoh (0)