Markaziy bankning Finlit loyihasi shikastlangan pullar bilan to‘lovlarni amalga oshirish mumkinmi degan savolga javob berdi.
Quyidagi shikastlangan banknotlar tovar va xizmatlar uchun to‘lovlarni amalga oshirish va bankka topshirish mumkin:
- har qanday qismida teshik yoki yirtilish bo‘lgan, qog‘ozi siyqalangan (ishqalanish oqibatida yupqalashib, yumshoq qog‘oz ko‘rinishiga kelib qolgan) hamda dog‘lari bo‘lgan, turli rasm va yozuvlar yozilgan pullar;
- yirtilib bo‘laklarga ajralgan va yelimlangan pullar — agar pulning qismlari shubhasiz bitta banknotga tegishli bo‘lsa;
- bo‘yoq moddalari yoki kislota to‘kilgan, tabiiy rangi o‘zgargan, kuygan, bo‘yalgan yoki chizilgan pullar;
- banknotning ayrim qismiga yozilgan yozuvlar yoki bo‘yalgan joyi banknot umumiy hajmining 5 foizidan oshmaydigan pullar;
- banknotning yirtilgan, teshilgan joyini diametri yoki yirtilib tushgan burchagi 1 smdan oshmaydigan pullar;
- rangi keskin tarzda o‘zgarmagan pullar;
“Davlat belgisi” korxonalari tomonidan nuqsonli banknot va tangalar ishlab chiqarilganligi aniqlansa, bank hech qanday moneliksiz, Markaziy bankning Hisob-kitob kassa markazlarida, ularni “muomalaga yaroqli” pullarga almashtirib olishlari mumkin.
Bundan tashqari agar pul bir nechta bo‘laklarga bo‘lingan va umumiy hajmining 55 foizidan ortiq qismi mavjud bo‘lib, unda pulning seriyasi va tartib raqami qayd etilgan qismlari saqlanib qolmagan bo‘lsa ham bunday banknotlar "to‘lovga yaroqli" hisoblanadi.
Qaysi hollarda pullar to‘lovga yaroqsiz hisoblanadi?
Banknota quyidagi hollarda to‘lovga yaroqsiz hisoblanadi:
- banknot umumiy hajmining 55 foizidan kam qismi saqlanib qolgan bo‘lsa;
- tegishli himoya belgilariga ega bo‘lmagan banknotlar ya’ni “qalbaki” pullar;
- banknotdagi uning nominal qiymatini aks ettiruvchi yozuv va raqamlarni o‘zgartirish orqali hosil qilingan “soxta” pullar ham “to‘lovga yaroqsiz” pullar hisoblanadi.
Avvalroq Markaziy bank qanday qilib pul tejab, yaxshi yashash mumkinligi to‘g‘risida tavsiyalar bergan edi.
Izoh (0)