Марказий банкнинг Finlit лойиҳаси шикастланган пуллар билан тўловларни амалга ошириш мумкинми деган саволга жавоб берди.
Қуйидаги шикастланган банкнотлар товар ва хизматлар учун тўловларни амалга ошириш ва банкка топшириш мумкин:
- ҳар қандай қисмида тешик ёки йиртилиш бўлган, қоғози сийқаланган (ишқаланиш оқибатида юпқалашиб, юмшоқ қоғоз кўринишига келиб қолган) ҳамда доғлари бўлган, турли расм ва ёзувлар ёзилган пуллар;
- йиртилиб бўлакларга ажралган ва елимланган пуллар — агар пулнинг қисмлари шубҳасиз битта банкнотга тегишли бўлса;
- бўёқ моддалари ёки кислота тўкилган, табиий ранги ўзгарган, куйган, бўялган ёки чизилган пуллар;
- банкнотнинг айрим қисмига ёзилган ёзувлар ёки бўялган жойи банкнот умумий ҳажмининг 5 фоизидан ошмайдиган пуллар;
- банкнотнинг йиртилган, тешилган жойини диаметри ёки йиртилиб тушган бурчаги 1 смдан ошмайдиган пуллар;
- ранги кескин тарзда ўзгармаган пуллар;
«Давлат белгиси» корхоналари томонидан нуқсонли банкнот ва тангалар ишлаб чиқарилганлиги аниқланса, банк ҳеч қандай монеликсиз, Марказий банкнинг Ҳисоб-китоб касса марказларида, уларни «муомалага яроқли» пулларга алмаштириб олишлари мумкин.
Бундан ташқари агар пул бир нечта бўлакларга бўлинган ва умумий ҳажмининг 55 фоизидан ортиқ қисми мавжуд бўлиб, унда пулнинг серияси ва тартиб рақами қайд этилган қисмлари сақланиб қолмаган бўлса ҳам бундай банкнотлар "тўловга яроқли" ҳисобланади.
Қайси ҳолларда пуллар тўловга яроқсиз ҳисобланади?
Банкнота қуйидаги ҳолларда тўловга яроқсиз ҳисобланади:
- банкнот умумий ҳажмининг 55 фоизидан кам қисми сақланиб қолган бўлса;
- тегишли ҳимоя белгиларига эга бўлмаган банкнотлар яъни «қалбаки» пуллар;
- банкнотдаги унинг номинал қийматини акс эттирувчи ёзув ва рақамларни ўзгартириш орқали ҳосил қилинган «сохта» пуллар ҳам «тўловга яроқсиз» пуллар ҳисобланади.
Аввалроқ Марказий банк қандай қилиб пул тежаб, яхши яшаш мумкинлиги тўғрисида тавсиялар берган эди.
Изоҳ (0)