Qamashidagi qishloqda bolalar maktabga borish uchun 10 kilometrlab piyoda yurishi aytilgan xabarga izoh berildi

Ijtimoiy tarmoqlarda Qashqadaryo viloyati Qamashi tumani Boybo‘ri qishlog‘ida bolalar maktab yo‘qligidan qiynalayotgani, har kuni qo‘shni qishloqdagi maktabga qatnash uchun 10 kilometrlab yurishga majbur bo‘layotgani haqida xabarlar tarqaldi. Qamashi tumani hokimligi holatga munosabat bildirdi.

Ma’lum qilinishicha, holatni o‘rganish uchun tuman xalq qabulxonasi mudiri, tuman hokimligi xodimlari Boybo‘ri qishlog‘iga borgan. Qamashi tumanidagi “Boybo‘ri” mahallasida Esaboy va Boybo‘ri qishloqlari bor. Mahallada 3500 yaqin fuqaro ro‘yxatda turadi. O‘quvchilar 23, 27 va 73-maktablarga boradi.

Qayd etilishicha, 1989-yilda kolxoz va sovxoz xo‘jaligi hisobidan qishloqda maktab qurilishi ishlari boshlangan. Bu qurilish davlat dasturiga ko‘ra emas, xo‘jalik hisobidan amalga oshirilgan. Xo‘jaliklar yakunlangach, qurilish ishlari ham to‘xtatilgan. Yillar o‘tishi bilan qurilish obyekti qarovsizlik sabab yo‘q bo‘lib ketgan. Hozirda ushbu suvli hududda fermer xo‘jaligi faoliyat ko‘rsatadi.

Ijtimoiy tarmoqlarda tarqalgan rasmlarda o‘quvchilar maktabga loy yo‘llar orqali borayotgani tasvirlangan. Hokimlik axborot xizmatining ta’kidlashicha, bolalar maktabga, asosan, tosh to‘kilgan yo‘ldan boradi. Ammo masofani kamaytirish uchun ba’zi bolalar fermer xo‘jaligi maydonlarini kesib o‘tadi.

Ma’lum bo‘lishicha, qishloq aholisi hududda maktab qurish bo‘yicha murojaat qilgan. Aholi mo‘ljallab qo‘ygan faqat bitta joy bor bo‘lib, u ham fermer xo‘jaligi konturida — suvli yer hisoblanadi. Amaldagi qonunlarga ko‘ra, bu turdagi maydonlar faqat qishloq xo‘jaligi faoliyati bilan shug‘ullanish uchun ajratiladi.

Ta’kidlanishicha, yashash xonadonlari uchun egalik huquqi ham mavjud emas. Vaqtinchalik foydalanish hujjati qilingan.

“Qishloq bolalarining aksariyat qismi boradigan 27 va 73-maktab oralig‘i 5 kilometrni tashkil qiladi. Boybo‘ri qishlog‘i aholisi o‘sha maktablar oralig‘idagi hududda yashaydi. Shuningdek, maktablar qishloqlar uchun emas, bolalar uchun quriladi. Maktab qaysi hududda qurilishidan qat’i nazar har bir bola uchun eshigi ochiq hisoblanadi. Shu sabab bolalarning o‘z maktablari yo‘q deyish o‘rinsizdir”, — deyiladi hokimlik munosabatida.

Qishloq hududida maktab binosi qurish masalasi mutaxassislar tomonidan bir necha bor o‘rganilgan. Hududda boshlang‘ich sinf o‘quvchilari uchun 160 o‘rinli maktab qurish taklif qilingan. Qishloq hududida talab darajasidagi radiusda maktablar mavjudligi sabab taklif inobatga olinmagan. Hozirda Esaboy qishlog‘ida joylashgan 27-maktab uchun qo‘shimcha bino va sport maydoni qurish taklifi berilmoqda.

Eslatib o‘tamiz, AOKAda 27-noyabr kuni O‘zbekistonda maktablar yetishmovchiligi mavzusida brifing bo‘lib o‘tgan. Unga aytilishicha, O‘zbekistonda 5 milliondan ortiq o‘quvchiga mo‘ljallangan maktablarda 6,2 million o‘quvchi ta’lim olmoqda. 2022-yilda respublika bo‘yicha 15 176 o‘quvchi o‘rniga mo‘ljallangan 37 ta maktabni yangidan qurish, 71 819 o‘quvchi o‘rniga mo‘ljallangan 180 ta maktabni rekonstruksiya qilish va mavjud 89 tasini mukammal ta’mirlash belgilangan.

Sobiq xalq ta’limi vaziri Sherzod Shermatov 4-may kuni Oliy Majlis Qonunchilik palatasi yig‘ilishida O‘zbekistondagi maktablarda sinflarning to‘laligi va darslar ikki smenada olib borilayotgani sabablarini sanab o‘tgandi. Uning so‘zlariga ko‘ra, bugungi kunda mamlakatda o‘quvchilar soni maktablar loyihaviy quvvatidan sezilarli darajada oshib ketgan. “O‘quvchi soni bilan o‘quvchi o‘rni o‘rtasidagi farq hozir bir million bo‘lsa, 2025-yilga kelib 2 millionga chiqishi mumkin. Bu degani, maktablar sig‘imidagi holat juda qiyin ahvolga tushib qolishi mumkin”, — degan edi Sherzod Shermatov.