Amazoniya tropik o‘rmonlarining kesilishi bir yil ichida 22 foizga oshib, so‘nggi 15 yildagi rekord darajaga yetdi. Bu haqda Kosmik tadqiqotlar agentligi (INPE) hisobotiga tayanib, BBC xabar berdi.
Agentlik hisobotiga ko‘ra, 2020-yil 1-avgustdan 2021-yil 31-iyulgacha bo‘lgan davrda qariyb 13 235 kvadrat kilometr o‘rmon yo‘q qilingan, bu 2006-yildan beri eng yuqori ko‘rsatkichdir.
Braziliya atrof-muhit vaziri Joakim Leyte “biz bu jinoyatlarga nisbatan qat’iyroq bo‘lishimiz kerak”, dedi, ammo uning ta’kidlashicha, ma’lumotlar so‘nggi oylardagi vaziyatni unchalik ham aniq aks ettirmaydi.
Noyabr oyi boshida Glazgoda bo‘lib o‘tgan Birlashgan Millatlar Tashkilotining iqlim bo‘yicha COP26 sammitida o‘rmonlarni kesishni to‘xtatish va 2030-yilga borib o‘rmonlarning yo‘qolib ketishi jarayonini to‘xtatishga va’da bergan davlatlar ichida Braziliya ham bor edi.
Braziliyaning amaldagi prezidenti Jair Bolsonaru davrida Amazoniyadagi o‘rmonlarni kesish darajasi oshdi. Shu sababli Bolsonaru o‘rmonlarni yo‘q qilishda va “insoniyatga qarshi jinoyatlar”da ayblangan.
Amazoniya tropik o‘rmonlarida taxminan uch million xil o‘simlik va hayvon turlari, shuningdek, bir millionga yaqin mahalliy aholi yashaydi. Ushbu o‘rmonlar butun dunyo bo‘ylab global isish tezligini kamaytirish uchun ham kerak.
Ayni paytda Frontiers in Forests and Global Change jurnali mart oyining boshida chop etgan maqolada aytilishicha, Amazoniya tropik o‘rmonlari 2007-yildan buyon atmosferaga yuta oladiganidan ko‘ra ko‘proq karbonat angidrid chiqargan. Ma’lum bo‘lishicha, bu o‘rmonlar yiliga bir dan 4,2 milliard tonnagacha CO2 ekvivalentidagi metanni chiqaradi.
Science Advances 2020-yil dekabr oyida Braziliya tropik o‘rmonlari har yili gektariga 130 kilogramm uglerodni yo‘qotishini qayd etdi. Iqlimshunoslarning ta’kidlashicha, bu yo‘qotishlar Braziliyada yog‘ingarchilikning kamayishi, issiqlik to‘lqinlari va qurg‘oqchilik bilan bog‘liq.
Izoh (0)