Agar Moldova yonilg‘i uchun qarzini to‘lamasa va yangi shartnoma shartlariga rozi bo‘lmasa, 1-dekabrdan Rossiyaning “Gazprom” kompaniyasi respublikaga gaz yetkazib berishni butunlay to‘xtatadi. Bu haqda “Gazprom” rasmiy vakili Sergey Kupriyanov ma’lum qildi.
Moldovaning gaz uchun asosiy qarzi 433 million dollar, to‘lovlar kechikkanini hisobga olsak, qarzning umumiy miqdori 709 million dollarni tashkil etadi, deydi kompaniya vakili.
Kupriyanovning aytishicha, “Gazprom” Moldovani noyabr oyida gaz bilan ta’minlash bo‘yicha shartnomani uzaytirishga tayyor, ammo sentabr va oktabr oylarida yetkazib berilgan yonilg‘i uchun to‘lov qilinishi shart. Bundan tashqari, yangi shartnoma tuzish kerak.
“Bu yerda hech qanday siyosat yo‘q, ‘Gazprom’ — aksiyadorlik jamiyati, u zarar bilan ishlay olmaydi va Rossiya Federatsiyasi budjetiga tushadigan soliq to‘lovlarini boy berishga yo‘l qo‘yolmaydi. Sabrning ham chegarasi bor. Moldova inqirozni o‘z qo‘li bilan keltirib chiqarmoqda”, — dedi u.
22-oktabr kuni Moldovada energiya inqirozi tufayli favqulodda holat e’lon qilingandi. Respublika bosh vaziri Natalya Gavrilitsaning aytishicha, oktabr oyida Rossiyadan zarur miqdordagi gaz uch hissa kamroq import qilingan.
Gaz uzatish tarmog‘idagi past bosim tufayli Moldova Mudofaa vazirligi poytaxt Kishinyovdagi Mangu olovni o‘chirgandi. 23-oktabr kuni yodgorlikka gaz yetkazib berish qayta tiklandi. “Bu texnik xato bo‘lgan. U bartaraf qilindi”, — dedi Moldova bosh vaziri.
Muzokaralarni davom ettirish bilan birga Moldova oktabr oyining oxirigacha gazni bozor narxida — ming kubometrni 790 dollardan sotib oladi. Respublika ming kubometrga 200—300 dollar to‘lash bo‘yicha “Gazprom” bilan kelishuvga erishishga umid qilmoqda.
Bir necha kun oldin muzokaralarning navbatdagi raundi bo‘lib o‘tdi. OAV xabariga ko‘ra, unda “Gazprom” “25 foiz chegirma bilan adolatli bozor narxini” taklif qilgan, Moldova bunday shartlardan qoniqmagan.
Rossiya va Moldova o‘rtasida gaz yetkazib berish to‘g‘risidagi shartnoma 2006-yilda imzolangan va keyin bir necha bor uzaytirilgan, so‘nggi marta shartnoma muddati 30-sentabrda tugadi. Shu kuni tomonlar uni oktabr oyining oxirigacha uzaytirdi. Kelishuvlarga muvofiq, gaz narxi har chorakda jahon bozorida yonilg‘i narxining dinamikasini hisobga olgan holda maxsus formula asosida qayta ko‘rib chiqilardi.