“Navoiyazot”ga qarashli quduqdan daryoga zararli moddalar chiqarilgani sababli daryo suvi zaharlanib, ko‘plab baliqlar nobud bo‘lgani haqida xabar bergandi. O‘z navbatida “Navoiyazot” zaharli oqova suvlari chiqarilganini rad etib, bunda boshqa ishlab chiqarish komplekslari, shu jumladan, baliqchilik xo‘jaliklarini ayblagan. O‘zbekiston Ekologik partiyasi zavoddan mazkur holat bo‘yicha jamoatchilikka tushuntirish berishini so‘radi.
Ma’lum qilinishicha, Navoiy viloyati Ekologiya va atrof-muhitni muhofaza qilish boshqarmasi atrof-muhit ifloslanishini monitoring qilish bo‘limi (analitik laboratoriya) Karmana tumani ekologiya inspeksiyasi inspektorlari hamda “Navoiyazot” AJning sanitar laboratoriyasi mutaxassislari tomonidan daryoning oltita nuqtasiga borib o‘rganilgan. O‘rganishlar davomida daryodagi har xil turdagi baliqlarning ommaviy zaharlanishi yuzaga kelgani aniqlangan. “Navoiyazot”ga qarashli (1-tashlama) 267-quduqdan olingan namunalar tahlil qilinganda belgilangan me’yorlardan azot ammoniy – 20 marotaba, azot nitrat – 2,5 marotaba, azot nitrit – 52,5 marotaba, xloridlar – 7,22 marotaba, mis ionlari – 2,2 marotaba yuqoriligi ma’lum bo‘lgan. Hozirda tezkor surishtiruv ishlari olib borilib tabiatga yetkazilgan zarar hisoblanmoqda.
Vazirlar Mahkamasining 2020-yil 7-sentabrdagi “Atrof-muhitga ta’sirni baholash mexanizmini yanada takomillashtirish to‘g‘risida”gi 541-son qaroriga ko‘ra, “Navoiyazot” atrof-muhitga ta’sir ko‘rsatishning I toifasi, ya’ni yuqori darajadagi xavfli obyektlar qatoriga kiradi.
“Atrof-muhitga xavf darajasi yuqori bo‘lgan bo‘lgan bu korxonadan bunchalik ko‘p miqdorda xavfli kimyoviy moddalarning ochiq tabiatga chiqarib yuborilishi birinchi galda qo‘pol qonunbuzarlik va shu bilan birga, korxona tomonidan atrof-muhit muhofazasiga e’tiborsizlikning yaqqol ko‘rinishidir”, — deyiladi partiya munosabatida.
Partiya korxonaning tabiatga zarar yetkazishida qanday kamchiliklarga yo‘l qo‘yilganini sanab o‘tgan:
- Birinchidan, bu “Navoiyazot” kabi yuqori darajada xavfli obyektlarda atrof-muhitga chiqariladigan har qanday chiqindilarni tegishli tartibda nazoratdan o‘tkazish, buning uchun doimiy ravishda ekologiya sohasiga oid mutaxassislar xulosalarini olish yo‘lga qo‘yilmaganidan dalolat beradi. Bunday obyektlarning o‘zida doimiy ishlaydigan mana shunday mexanizm yo‘qligi tufayli bunday hodisalar sodir bo‘lmoqda. Eng yomoni bunday holat shu kabi boshqa korxonalarda ham kuzatilmoqda.
- Ikkinchidan, ekologik jihatdan xavfli obyektlar tomonidan atrof-muhitga chiqarilayotgan sanoat chiqindilari hamda ularning zararini vaqti-vaqti bilan keng jamoatchilik ishtirokida o‘rganishlar olib borilmaydi, jamoatchilik eshituvlari o‘tkazilmaydi. Shu bois ham qonunchilik hujjatlari orqali bunday ta’sir choralarini ko‘rishning aniq mexanizmlarini belgilash, me’yoriy-huquqiy hujjatlarga tegishli o‘zgartirishlar kiritish vaqti yetgan.
- Uchinchidan, yuqori darajada xavfli sanoat obyektlari tomonidan atrof-muhitga yetkazilgan zararlarni qoplashning ta’sirchan mexanizmlari joriy etilishi har doimgidan-da dolzarb hisoblanadi. Shu o‘rinda ekologik xavf-xatarlarni sug‘urtalash mexanizmlari joriy etilishi alohida ahamiyat kasb etadi.
Izoh (0)