«Навоийазот»га қарашли қудуқдан дарёга зарарли моддалар чиқарилгани сабабли дарё суви заҳарланиб, кўплаб балиқлар нобуд бўлгани ҳақида хабар берганди. Ўз навбатида «Навоийазот» заҳарли оқова сувлари чиқарилганини рад этиб, бунда бошқа ишлаб чиқариш комплекслари, шу жумладан, балиқчилик хўжаликларини айблаган. Ўзбекистон Экологик партияси заводдан мазкур ҳолат бўйича жамоатчиликка тушунтириш беришини сўради.
Маълум қилинишича, Навоий вилояти Экология ва атроф-муҳитни муҳофаза қилиш бошқармаси атроф-муҳит ифлосланишини мониторинг қилиш бўлими (аналитик лаборатория) Кармана тумани экология инспекцияси инспекторлари ҳамда «Навоийазот» АЖнинг санитар лабораторияси мутахассислари томонидан дарёнинг олтита нуқтасига бориб ўрганилган. Ўрганишлар давомида дарёдаги ҳар хил турдаги балиқларнинг оммавий заҳарланиши юзага келгани аниқланган. «Навоийазот»га қарашли (1-ташлама) 267-қудуқдан олинган намуналар таҳлил қилинганда белгиланган меъёрлардан азот аммоний – 20 маротаба, азот нитрат – 2,5 маротаба, азот нитрит – 52,5 маротаба, хлоридлар – 7,22 маротаба, мис ионлари – 2,2 маротаба юқорилиги маълум бўлган. Ҳозирда тезкор суриштирув ишлари олиб борилиб табиатга етказилган зарар ҳисобланмоқда.
Вазирлар Маҳкамасининг 2020 йил 7 сентябрдаги «Атроф-муҳитга таъсирни баҳолаш механизмини янада такомиллаштириш тўғрисида»ги 541-сон қарорига кўра, «Навоийазот» атроф-муҳитга таъсир кўрсатишнинг I тоифаси, яъни юқори даражадаги хавфли объектлар қаторига киради.
«Атроф-муҳитга хавф даражаси юқори бўлган бўлган бу корхонадан бунчалик кўп миқдорда хавфли кимёвий моддаларнинг очиқ табиатга чиқариб юборилиши биринчи галда қўпол қонунбузарлик ва шу билан бирга, корхона томонидан атроф-муҳит муҳофазасига эътиборсизликнинг яққол кўринишидир», — дейилади партия муносабатида.
Партия корхонанинг табиатга зарар етказишида қандай камчиликларга йўл қўйилганини санаб ўтган:
- Биринчидан, бу «Навоийазот» каби юқори даражада хавфли объектларда атроф-муҳитга чиқариладиган ҳар қандай чиқиндиларни тегишли тартибда назоратдан ўтказиш, бунинг учун доимий равишда экология соҳасига оид мутахассислар хулосаларини олиш йўлга қўйилмаганидан далолат беради. Бундай объектларнинг ўзида доимий ишлайдиган мана шундай механизм йўқлиги туфайли бундай ҳодисалар содир бўлмоқда. Энг ёмони бундай ҳолат шу каби бошқа корхоналарда ҳам кузатилмоқда.
- Иккинчидан, экологик жиҳатдан хавфли объектлар томонидан атроф-муҳитга чиқарилаётган саноат чиқиндилари ҳамда уларнинг зарарини вақти-вақти билан кенг жамоатчилик иштирокида ўрганишлар олиб борилмайди, жамоатчилик эшитувлари ўтказилмайди. Шу боис ҳам қонунчилик ҳужжатлари орқали бундай таъсир чораларини кўришнинг аниқ механизмларини белгилаш, меъёрий-ҳуқуқий ҳужжатларга тегишли ўзгартиришлар киритиш вақти етган.
- Учинчидан, юқори даражада хавфли саноат объектлари томонидан атроф-муҳитга етказилган зарарларни қоплашнинг таъсирчан механизмлари жорий этилиши ҳар доимгидан-да долзарб ҳисобланади. Шу ўринда экологик хавф-хатарларни суғурталаш механизмлари жорий этилиши алоҳида аҳамият касб этади.
Изоҳ (0)