“Ijtimoiy fikr” Respublika jamoatchilik fikrini o‘rganish markazi COVID-19 ga qarshi emlanish borasidagi jamoatchilik fikrining asosiy pozitsiyalarini va fuqarolarning koronavirusga qarshi emlanishga tayyor emasligi sabablarini aniqlash va ularning yechimini topishga qaratilgan sotsiologik tadqiqot o‘tkazdi.
Qayd etilishicha, so‘rov telefon orqali o‘tkazilgan bo‘lib, unda O‘zbekistonning barcha hududlarida, erkaklar va xotin-qizlar, yoshlar va undan katta yoshdagi fuqarolar, shahar va qishloq joylarida yashovchi fuqarolar ishtirok etdi.
So‘rov natijalariga ko‘ra, fuqarolarining 53,2 foizi koronavirusga qarshi emlanishga tayyorligini tasdiqlagan, uchdan bir qismidan ko‘prog‘i (36,5 foizi) emlanishdan bosh tortishini bildirgan. So‘rovning har o‘ninchi ishtirokchisi esa javob berishga ikkilangan, bu ularning hali COVID-19 ga qarshi emlanish to‘g‘risida yakuniy qaror qabul qilmaganidan dalolat beradi.
Mamlakatda erkaklarning 60,7 foizi emlanishga tayyor. Ayollar orasida esa vaksina olishga tayyorlar va emlanishni xohlamaydigan foizi taxminan bir xil: 43,3 foizi emlanishni xohlaydi, 45,2 foizi — yo‘q.
Yosh kesimida koronavirusga qarshi emlanishga tayyorlikning eng yuqori ko‘rsatkichi 45-54 yoshdagi fuqarolar orasida aniqlanganini ko‘rsatgan. Emlanish borasida bir qarorga kelmagan fuqarolarning eng yuqori darajasi 18 yoshdan 24 yoshgacha bo‘lgan yoshlar orasida aniqlangan va 28,4 foizni tashkil qilmoqda.
“Siz qancha vaqt ichida COVID-19 ga qarshi emlanmoqchisiz?”, — degan savolga 37,1 foiz fuqaro kelayotgan haftada emlanishga tayyorligini, 25,7 foizi bir oy ichida emlanishni boshlashlari mumkinligini, bildirgan. Har o‘ninchi respondent (11,3 foiz), poliklinikaga chaqirilgan taqdirda emlanishga tayyorligini ta’kidlagan. Fuqarolarning eng kami (1,6 foizi) vaksina olish muddatini bundan kechroqqa qoldirgan. Har beshinchi respondent qachon emlanishga tayyor bo‘lishi haqidagi savolga javob berishga qiynalgan.
“Ijtimoiy fikr” jamoatchilik fikrini o‘rganish markazining qayd etishicha, tadqiqotning asosiy maqsadlaridan biri fuqarolarning emlanishdan bosh tortishi sabablarini aniqlashdan iborat.
Mavzuga doir: Emlangan o‘zbek amaldorlari
Fuqarolarning 34,2 foizi koronavirus infeksiyasiga qarshi emlanishga zarurat ko‘rmayapti va ushbu infeksiyaga chalinishi mumkinligiga ishonmaydi. Ushbu toifadagi fuqarolarning fikricha, jahonda koronavirus infeksiyasi atrofida yuzaga kelgan vaziyat ko‘p jihatdan o‘ylab topilgan, uning xavfi judayam oshirib yuborilgan, bundan tashqari, ushbu fuqarolar kasallik ularni chetlab o‘tishiga ishonchi komil.
So‘rov davomida COVID-19 ga qarshi emlanishga nisbatan salbiy munosabatda bo‘lgan fuqarolarning 16 foizi vaksinaning koronavirusdan samarali himoya qilishiga shubha qilmoqda. Chunki bugungi kundagi mavjud vaksinalar ularning xavfsizligini va samaradorligini tasdiqlashi mumkin bo‘lgan yetarlicha tadqiqotlar va klinik sinovlardan o‘tmagan.
Respondentlarning 8,6 foizi emlanishni samarasiz, deb hisoblaydi. Ular koronavirusga qarshi mavjud vaksinalar aholining kasalni yuqtirish xavfini kamaytirishi va ularning hayoti va salomatligini himoya qilishi mumkinligiga ishonmaydi.
Umuman olganda, telefon orqali o‘tkazilgan ushbu so‘rovning ko‘rsatishicha har ikkinchi tadqiqot ishtirokchisi vaksinatsiyaga ishonadi, uni koronavirus tarqalishiga qarshi samarali vosita deb hisoblaydi hamda o‘zini va o‘z yaqinlarini xavfli virus bilan kasallanish xavfidan saqlash uchun COVID-19 ga qarshi emlanishga tayyor. Shu bilan birga, aholi orasida ba’zan mutlaqo asossiz va ularning emlanish istagi hamda emlanishga tayyorligiga salbiy ta’sir ko‘rsatuvchi turli xil qo‘rquv va xavfsirashlar keng tarqalgan. Tadqiqotda telefon orqali so‘rov o‘tkazish vaqtida emlanish kerakmi—yo‘qmi degan savolga aniq pozitsiyaga ega bo‘lmagan kishilar ham aniqlangan.
Sog‘liqni saqlash vazirligi ma’lumotlariga ko‘ra, O‘zbekistonda 3-avgustga kelib emlash jarayoniga qamrab olingan jami aholi soni 5 723 820 nafarni, shu kungacha koronavirusga qarshi to‘liq emlab bo‘linganlar soni esa 1 279 069 nafarni tashkil qilmoqda. Ushbu emlash jarayoynida 8 666 096 doza vaksinadan foydalanilgan. Jami vaksina zaxirasi esa 4-avgust holatiga ko‘ra 13 million 580 ming 60 dozani tashkil qilmoqda.
Izoh (0)