Ўзбекистонда сўровнома ўтказилиб, фуқароларнинг қанчаси коронавирусга қарши вакцина олишни хоҳламаслиги аниқланди

«Ижтимоий фикр» Республика жамоатчилик фикрини ўрганиш маркази COVID-19 га қарши эмланиш борасидаги жамоатчилик фикрининг асосий позицияларини ва фуқароларнинг коронавирусга қарши эмланишга тайёр эмаслиги сабабларини аниқлаш ва уларнинг ечимини топишга қаратилган социологик тадқиқот ўтказди.

Қайд этилишича, сўров телефон орқали ўтказилган бўлиб, унда Ўзбекистоннинг барча ҳудудларида, эркаклар ва хотин-қизлар, ёшлар ва ундан катта ёшдаги фуқаролар, шаҳар ва қишлоқ жойларида яшовчи фуқаролар иштирок этди.

Сўров натижаларига кўра, фуқароларининг 53,2 фоизи коронавирусга қарши эмланишга тайёрлигини тасдиқлаган, учдан бир қисмидан кўпроғи (36,5 фоизи) эмланишдан бош тортишини билдирган. Сўровнинг ҳар ўнинчи иштирокчиси эса жавоб беришга иккиланган, бу уларнинг ҳали COVID-19 га қарши эмланиш тўғрисида якуний қарор қабул қилмаганидан далолат беради.

Мамлакатда эркакларнинг 60,7 фоизи эмланишга тайёр. Аёллар орасида эса вакцина олишга тайёрлар ва эмланишни хоҳламайдиган фоизи тахминан бир хил: 43,3 фоизи эмланишни хоҳлайди, 45,2 фоизи — йўқ.

Ёш кесимида коронавирусга қарши эмланишга тайёрликнинг энг юқори кўрсаткичи 45-54 ёшдаги фуқаролар орасида аниқланганини кўрсатган. Эмланиш борасида бир қарорга келмаган фуқароларнинг энг юқори даражаси 18 ёшдан 24 ёшгача бўлган ёшлар орасида аниқланган ва 28,4 фоизни ташкил қилмоқда.

«Сиз қанча вақт ичида COVID-19 га қарши эмланмоқчисиз?», — деган саволга 37,1 фоиз фуқаро келаётган ҳафтада эмланишга тайёрлигини, 25,7 фоизи бир ой ичида эмланишни бошлашлари мумкинлигини, билдирган. Ҳар ўнинчи респондент (11,3 фоиз), поликлиникага чақирилган тақдирда эмланишга тайёрлигини таъкидлаган. Фуқароларнинг энг ками (1,6 фоизи) вакцина олиш муддатини бундан кечроққа қолдирган. Ҳар бешинчи респондент қачон эмланишга тайёр бўлиши ҳақидаги саволга жавоб беришга қийналган.

«Ижтимоий фикр» жамоатчилик фикрини ўрганиш марказининг қайд этишича, тадқиқотнинг асосий мақсадларидан бири фуқароларнинг эмланишдан бош тортиши сабабларини аниқлашдан иборат.

Фуқароларнинг 34,2 фоизи коронавирус инфекциясига қарши эмланишга зарурат кўрмаяпти ва ушбу инфекцияга чалиниши мумкинлигига ишонмайди. Ушбу тоифадаги фуқароларнинг фикрича, жаҳонда коронавирус инфекцияси атрофида юзага келган вазият кўп жиҳатдан ўйлаб топилган, унинг хавфи жудаям ошириб юборилган, бундан ташқари, ушбу фуқаролар касаллик уларни четлаб ўтишига ишончи комил.

Сўров давомида COVID-19 га қарши эмланишга нисбатан салбий муносабатда бўлган фуқароларнинг 16 фоизи вакцинанинг коронавирусдан самарали ҳимоя қилишига шубҳа қилмоқда. Чунки бугунги кундаги мавжуд вакциналар уларнинг хавфсизлигини ва самарадорлигини тасдиқлаши мумкин бўлган етарлича тадқиқотлар ва клиник синовлардан ўтмаган.

Респондентларнинг 8,6 фоизи эмланишни самарасиз, деб ҳисоблайди. Улар коронавирусга қарши мавжуд вакциналар аҳолининг касални юқтириш хавфини камайтириши ва уларнинг ҳаёти ва саломатлигини ҳимоя қилиши мумкинлигига ишонмайди.

Умуман олганда, телефон орқали ўтказилган ушбу сўровнинг кўрсатишича ҳар иккинчи тадқиқот иштирокчиси вакцинацияга ишонади, уни коронавирус тарқалишига қарши самарали восита деб ҳисоблайди ҳамда ўзини ва ўз яқинларини хавфли вирус билан касалланиш хавфидан сақлаш учун COVID-19 га қарши эмланишга тайёр. Шу билан бирга, аҳоли орасида баъзан мутлақо асоссиз ва уларнинг эмланиш истаги ҳамда эмланишга тайёрлигига салбий таъсир кўрсатувчи турли хил қўрқув ва хавфсирашлар кенг тарқалган. Тадқиқотда телефон орқали сўров ўтказиш вақтида эмланиш керакми—йўқми деган саволга аниқ позицияга эга бўлмаган кишилар ҳам аниқланган.

Соғлиқни сақлаш вазирлиги маълумотларига кўра, Ўзбекистонда 3 августга келиб эмлаш жараёнига қамраб олинган жами аҳоли сони 5 723 820 нафарни, шу кунгача коронавирусга қарши тўлиқ эмлаб бўлинганлар сони эса 1 279 069 нафарни ташкил қилмоқда. Ушбу эмлаш жараёйнида 8 666 096 доза вакцинадан фойдаланилган. Жами вакцина захираси эса 4 август ҳолатига кўра 13 миллион 580 минг 60 дозани ташкил қилмоқда.