O‘zbekistonda o‘simlik yog‘i importini QQSdan ozod qilish va uning eksportini cheklash taklif qilindi

Oliy Majlis Qonunchilik palatasi deputatlari Soliq kodeksiga o‘zgartish kiritish to‘g‘risidagi qonunni imzoladi. Hujjat ayrim turdagi oziq-ovqat mahsulotlarini qo‘shilgan qiymat solig‘idan ozod qilishni ko‘zda tutadi. Bu haqda deputat, O‘zLiDeP fraksiyasi a’zosi Rasul Kusherbayev o‘zining Telegram’dagi kanali orqali ma’lum qildi.

Jumladan, 2021-yil 1-maydan 31-dekabrga qadar:

• o‘simlik yog‘i, kungaboqar va zig‘ir urug‘i, shuningdek, soya danagi importi;
• o‘simlik yog‘ini ishlab chiqarish va (yoki) realizatsiya qilish bo‘yicha aylanmasi QQSdan ozod qilinadi;
• xo‘jalik yurituvchi subyektlarga o‘zlari tomonidan import qilingan kungaboqar yog‘i va kungaboqar urug‘larini qayta ishlash natijasida ishlab chiqarilgan o‘simlik yog‘ining 50 foizidan oshmagan qismini eksport qilishga ruxsat beriladi.

Loyihada davlat bojxona qo‘mitasiga xo‘jalik yurituvchi subyektlar tomonidan import qilingan kungaboqar yog‘i hamda kungaboqar urug‘larini qayta ishlashdan olingan o‘simlik yog‘i hajmiga nisbatan eksport shartnomalari doirasida amalga oshirilgan eksport hajmi 50 foizdan oshishiga yo‘l qo‘yilmasligi bo‘yicha nazoratni amalga oshirish vazifasi yuklatilgan.

Deputatlar qonun loyihasini ma’qullab, Senatga yuborgan.

Avvalroq nima uchun o‘simlik yog‘i narxlari oshib ketgani haqida ma’lum qilgan edi. Bunga tashqi bozorlarda narxlar ko‘tarilishi sabab bo‘lgani aytilgan edi.

22-aprel kuni Markaziy bank o‘tkazgan matbuot anjumanida jahon bozorlarida barcha turdagi o‘simlik yog‘lari — kungaboqar, soya, kolza va palma yog‘lari narxlari o‘sib borayotgani haqida xabar berildi. Markaziy bank rahbari Mamarizo Nurmuratovning so‘zlariga ko‘ra, yil davomida dunyoda o‘simlik moyi 61 foizga qimmatlashgan.

Markaziy bank rahbari o‘rinbosari Behzod Hamroyevning ta’kidlashicha, jahon bozorlarida oziq-ovqat mahsulotlarining narxiga mavsumiy omillar ta’sir ko‘rsatmoqda.

“Bu tovarlarning jahon narxlari doimiy ravishda o‘sib borishini anglatmaydi. Masalan, bu yil narxlar 20—30 foizga oshdi, ammo bu yaqin yillarda ular ham o‘sishini anglatmaydi. Ba’zida mavsum noqulay bo‘lishi mumkin. Kutish kerak. Dunyoda kungaboqar yog‘i bo‘yicha avgust, sentabr, oktabr oylari uchun fyuchers shartnomalari ancha past — 1200 dollar, hozir esa 1500—1550 dollar”, — deydi u.

Behzod Hamroyevning aytishicha, hukumat o‘simlik moyi bozoriga markazlashgan aralashuv va import uchun transport xarajatlarini kamaytirish imkoniyatlarini ko‘rib chiqmoqda.

Avvalroq Prognozlash va makroiqtisodiy tadqiqotlar instituti Price Warnings loyihasi doirasida Toshkent bozorlaridagi oziq-ovqat mahsulotlari narxlarini o‘rganib, boshqa mamlakatlar poytaxtlaridagi narxlar bilan solishtirgandi. O‘rganishlar natijasida Toshkentda ayrim mahsulotlar Yevropa poytaxtlaridan ham qimmatroq ekani aniqlangan.