1901-yilning 31-martida Mercedes nomli birinchi Avtomobil ishlab chiqarilgan edi. “Daryo” shu kun munosabati bilan Mercedes-Benz tarixiga nazar soladi. Izvoshga o‘xshatib yaratilgan avtomobil 120 yil o‘tib qanchalik o‘zgarganini qarang.
Mercedes-Benz Daimler AG konserni tarkibidagi premial avtomobil ishlab chiqaruvchi kompaniyadir. Germaniyaning eng mashhur avtokompaniyalari uchligidan mustahkam o‘rin olgan. Dunyodagi eng taniqli Avtomobil kompaniyalaridan biri. Quyida o‘tgan asrning birinchi yilida ilk Mercedes ishlab chiqarilguniga qadar o‘tgan davrni eslaymiz.
Bundan 2 asr ilgari Benz va Daimler nomli avtokompaniyalar bor edi. 1926-yilgacha ular alohida rivojlangan, o‘sha yili esa birlashib, Daimler-Benz konsernini tashkil qilgan.
1886-yilda nemis avtosanoatining otalaridan bo‘lgan Karl Bens benzinda ishlovchi birinchi ichki yonuv dvigatelli uch g‘ildirakli avtomobilni yasagach, Benz markasi dunyoga kelgan.
Karl Bens mashinasozlik bilan jiddiy shug‘ullangan iste’dodli olim edi. 1878-yilga borib Karl Bens ikki taktli dvigatelni ishlab chiqdi. 1879-yilning boshida birinchi motor uning qo‘lida edi.
1886-yilda Bens uch g‘ildirakli avtomobilga patent oladi. Gorizontal bir silindrli to‘rt taktli dvigatelning vazni 100 kg atrofida bo‘lib, o‘z davri uchun juda yengil edi. Dvigatel hajmi 954 santimetr kub, daqiqasiga 400 marta aylanganda quvvati 0,55 kVt (1 ot kuchi ham emas) bo‘lgan. Unda tirsakli val, elektrdan o‘t olish, suv bilan sovitish kabi hozirgi ichki yonuv dvigateliga xos elementlar bor edi. Mashinalarning “bobosi” yuz kilometrga o‘n litrcha benzin sarf qilgan.
1893-yilga kelib “Benz” firmasi birinchi to‘rt g‘ildirakli avtomobilini ishlab chiqardi. U uch g‘ildirakli konstruksiya asosida yasalgan, ammo pishiq, chidamli va hammabop edi. Asta-sekinlik bilan Bens avtomobiliga ikki silindrli motor o‘rnatdi. Asr almashadigan paytga kelib uning firmasi moliyaviy qiyinchilikka uchradi, shu bois fransuz va nemis injenerlari taklif qilindi. Shundan keyin avtomobillarga to‘rt silindrli motorlar o‘rnatiladigan bo‘ldi, firmaning ishi esa ildamlab ketdi.
1909-yilda Blitzen Benz poyga avtomobili ishlab chiqarildi. Uning aerodinamikasi takomillashgan, 21 500 santimetr kubli va 200 ot kuchiga ega dvigateli bor edi.
Keling, endi “Daymler” haqida to‘xtalamiz. Daimler-Motoren-Gesellschaft kompaniyasini 1890-yilda Gotlib Daymler tashkil qilgan. U tajribasiga tayanib darhol 4 g‘ildirakli mashina chiqarishni boshladi. Mashinani shaxsan Daymler va konstruktor Vilgelm Maybaxlar loyihalashtirgan. “Daymler” avtomobillari yaxshi sotildi.
1901-yilda Mercedes-35hp (nemischasi Mercedes 35 PS, Pferdestärke - “ot kuchi”) avtomobili yaratildi. Uning quvvatini nomiga qarab bilish mumkin edi. Ana shu avtomobil hozirgi avtomobillarning birinchi ajdodi hisoblanadi. Uni, dastavval, poyga uchun mo‘ljallashgan, keyin esa ommaboplashib ketgan.
Kompaniya boshliqlari avtomobil uchun marhamatli Avliyo Mariya nomining fransuzchasini tanlab, Maria de las Mercedes deb nomlashdi. Ayrimlar esa Mercedes nomi avstriyalik biznesmenning suyukli qizi nomiga qo‘yilgan deydi.
Mercedes-35hp’ning tezligi soatiga 75 km/soat bo‘lib, o‘sha davr o‘lchovida olsak, yashin tezligidek edi. Shunday qilib, ko‘pchilik mashina ixlosmandlarining orzusi bo‘lmish Mercedes nomli avtomobil ishlab chiqarilganiga bugun 120 yil to‘ldi. Mercedes-Benz kompaniyasi haqida esa keyinroq hikoya qilamiz.
Shukurjon Islomov tayyorladi.
Izoh (0)