Qirg‘iziston O‘zbekiston va Qozog‘istondan elektr energiyasini sotib olish niyatida

Qirg‘iziston O‘zbekiston va Qozog‘istondan elektr energiyasini import qilish bo‘yicha muzokaralar o‘tkazmoqda. Bu haqda mamlakat prezidenti Sadir Japarov “Kazinform”ga bergan intervyusida ma’lum qildi.

Kloop’ning yozishicha, Qirg‘izistonda anchadan buyon energetika inqirozi kuzatilmoqda. Hukumat Norin daryosi bo‘yidagi To‘qtagul GESning to‘g‘oni bilan hosil qilingan To‘qtagul suv omboridagi suv sathi kamayib borayotganini ma’lum qilgan. Gidroelektrostansiyaning o‘zi Qirg‘izistonning 40-50 foizini elektr energiyasi bilan ta’minlaydi.

Milliy energoxolding rahbari Bakit Sidiqov 22-fevral kuni Bishkek issiqlik elektrostansiyadagi yuklama oshirilganini ma’lum qilgandi. Bu suv omboridagi suv hajmining kamligi sabab elektr energiyasi yetishmovchiligini qoplash uchun amalga oshirilgan.

Ma’lumotlarga ko‘ra, hozirda suv omboridagi suv hajmi 9,9 milliard metr kubni tashkil etadi (maksimal 19,5 milliard). 17 milliard daraja “normal” hisoblanadi, undan kam suv hajmi esa elektr energiyasi nim stansiyalarining yuklamasi ortishiga va ularning o‘chishiga olib kelishi mumkin.

Mamlakat kuz—qish mavsumidan To‘qtagul suv omboridagi suv hajmi 9,7 milliard metr kub bo‘lgan holda chiqishi kerak edi.

Prezident Sadir Japarovning ma’lum qilishicha, To‘qtagul suv ombori bilan bog‘liq vaziyat hozirgidek davom etsa, “halokatli holatga kelib qoladi”. Shu sababli qo‘shni mamlakatlardan elektr energiyasi importiga oid masalalar ko‘rib chiqilmoqda. Qozog‘iston 0,9—1 milliard kVt/soat elektr energiyasini eksport qilishga tayyorligini bildirgan (noyabrda 500 million kVt/soat elektr energiyasini yetkazib berish bo‘yicha bitim imzolangan, yana 600 million kVt/soat yetkazib berish rejalashtirilmoqda), O‘zbekiston bilan esa muzokaralar davom etmoqda.

“Agar tashqaridan olmasak, mamlakatimizni elektr energiyasi bilan mustaqil ta’minlashimizga to‘g‘ri keladi, biroq oqibatda vegetsiya davrida hech kimga suv yetmay qoladi. Natijada To‘qtagul suv omboridagi suv sathi kamayib ketadi. Shu sababli Qozog‘iston va O‘zbekistondan energiya import qilishimiz kerak. Bu barchamiz uchun foydali”, — degan Qirg‘iziston prezidenti.

Eslatib o‘tamiz, kuz—qish mavsumida O‘zbekiston bo‘ylab bir necha bor elektr energiyasi ta’minotida uzilishlar yuzaga keldi. Elektr energiyasi iste’molining ortib ketishiga tabiiy gaz bosimining pasaygani ham sabab bo‘lgan.

Avvalroq Tojikiston O‘zbekistonga elektr energiyasi uzatishni to‘xtatgani ma’lum bo‘lgandi.

Ma’lumot uchun, 2021-yilning yanvarida O‘zbekistonda elektr enerigiyasi eksporti bundan oldingi yilning mos davriga nisbatan 20 foizga qisqargan — 12,5 million dollarga qadar.