Қирғизистон Ўзбекистон ва Қозоғистондан электр энергиясини сотиб олиш ниятида

Қирғизистон Ўзбекистон ва Қозоғистондан электр энергиясини импорт қилиш бўйича музокаралар ўтказмоқда. Бу ҳақда мамлакат президенти Садир Жапаров «Kazinform»га берган интервьюсида маълум қилди.

Kloop’нинг ёзишича, Қирғизистонда анчадан буён энергетика инқирози кузатилмоқда. Ҳукумат Норин дарёси бўйидаги Тўқтагул ГЭСнинг тўғони билан ҳосил қилинган Тўқтагул сув омборидаги сув сатҳи камайиб бораётганини маълум қилган. Гидроэлектростанциянинг ўзи Қирғизистоннинг 40-50 фоизини электр энергияси билан таъминлайди.

Миллий энергохолдинг раҳбари Бакит Сидиқов 22 февраль куни Бишкек иссиқлик электростанциядаги юклама оширилганини маълум қилганди. Бу сув омборидаги сув ҳажмининг камлиги сабаб электр энергияси етишмовчилигини қоплаш учун амалга оширилган.

Маълумотларга кўра, ҳозирда сув омборидаги сув ҳажми 9,9 миллиард метр кубни ташкил этади (максимал 19,5 миллиард). 17 миллиард даража «нормал» ҳисобланади, ундан кам сув ҳажми эса электр энергияси ним станцияларининг юкламаси ортишига ва уларнинг ўчишига олиб келиши мумкин.

Мамлакат куз—қиш мавсумидан Тўқтагул сув омборидаги сув ҳажми 9,7 миллиард метр куб бўлган ҳолда чиқиши керак эди.

Президент Садир Жапаровнинг маълум қилишича, Тўқтагул сув омбори билан боғлиқ вазият ҳозиргидек давом этса, «ҳалокатли ҳолатга келиб қолади». Шу сабабли қўшни мамлакатлардан электр энергияси импортига оид масалалар кўриб чиқилмоқда. Қозоғистон 0,9—1 миллиард кВт/соат электр энергиясини экспорт қилишга тайёрлигини билдирган (ноябрда 500 миллион кВт/соат электр энергиясини етказиб бериш бўйича битим имзоланган, яна 600 миллион кВт/соат етказиб бериш режалаштирилмоқда), Ўзбекистон билан эса музокаралар давом этмоқда.

«Агар ташқаридан олмасак, мамлакатимизни электр энергияси билан мустақил таъминлашимизга тўғри келади, бироқ оқибатда вегеция даврида ҳеч кимга сув етмай қолади. Натижада Тўқтагул сув омборидаги сув сатҳи камайиб кетади. Шу сабабли Қозоғистон ва Ўзбекистондан энергия импорт қилишимиз керак. Бу барчамиз учун фойдали», — деган Қирғизистон президенти.

Эслатиб ўтамиз, куз—қиш мавсумида Ўзбекистон бўйлаб бир неча бор электр энергияси таъминотида узилишлар юзага келди. Электр энергияси истеъмолининг ортиб кетишига табиий газ босимининг пасайгани ҳам сабаб бўлган.

Аввалроқ Тожикистон Ўзбекистонга электр энергияси узатишни тўхтатгани маълум бўлганди.

Маълумот учун, 2021 йилнинг январида Ўзбекистонда электр энеригияси экспорти бундан олдинги йилнинг мос даврига нисбатан 20 фоизга қисқарган — 12,5 миллион долларга қадар.