Nazarboyev Akayev va Bakiyevni Qirg‘izistondan qanday olib chiqib ketgani haqida gapirib berdi

Qozog‘iston birinchi prezidenti Nursulton Nazarboyev “Portretga chizgilar” hujjatli filmining ikkinchi qismida qo‘shni respublika sobiq prezidentlari Askar Akayev va Kurmanbek Bakiyevni Qirg‘izistondan olib chiqishda qanday yordam bergani haqida gapirib berdi. Bu haqda “Fergana” axborot agentligi xabar bermoqda.

Ushbu seriya 15-dekabr kuni “Xabar” respublika telekanali efirida namoyish etildi.

“Men Qirg‘iziston haqida aytib o‘tishim kerak. Akayev. Uni Bishkekdan Tarazga vertolyotda olib ketishimga to‘g‘ri keldi. Vaziyat murakkab edi, u yerda ular o‘t ochishi mumkin edi, ammo qarama-qarshilikka yo‘l qo‘ymaslik uchun uni olib chiqib ketdim, — deb o‘z hikoyasini boshladi Nazarboyev. — Undan keyingisi bilan ham xuddi shunday voqea yuz berdi. U O‘shda joylashib oldi, u yerda o‘z tarafdorlarini yig‘ib, ularni qurollantirdi va Bishkek tomonga borishga tayyor edi. Men aytdimki, Kurmanbek (Qirg‘izistonning sobiq prezidenti Kurmanbek Bakiyev), sen nima qilyapsan, nimaga? Qon to‘kasan. Yana prezident bo‘lishni xohlaysanmi? Bundan keyin qanday ishlaysan? Xullas, vaqtinchalik prezident bor edi (Roza Otunbayeva), men u bilan telefonlashdim, u: “Nimadir qilib Kurmanbekni tinchlantiring”, — dedi. Men Kurmanbekka qo‘ng‘iroq qildim va shunday dedim: “Kel, seni u yerdan, O‘shdan olib chiqib ketaman. Keyin muzokaralar olib borasan, yaqinda bo‘lasan, shu yerda”. Uni zo‘rg‘a ko‘ndirdim”.

Bu vaqtda Vashingtonda, deya davom etdi elboshi, yadro quroliga qarshi masalalar bo‘yicha uchrashuv bo‘lib o‘tayotgandi. “Biz o‘sha yerda edik. Medvedev Rossiya prezidenti edi. Obama bor edi. Uchalamiz shivirlashib turganimiz aks etgan surat ham bor. Aynan Qirg‘iziston haqida, fuqarolik urushi boshlanayotgani haqida gaplashgandik. Bakiyev qurolli otryadlari bilan Bishkekka qarab bormoqchi, nimadir qilish kerak. Men Bakiyevni olib chiqib ketishimni, Rossiya qiruvchilari esa mening Bakiyevni olib ketadigan samolyotimni qo‘riqlashi kerakligini aytdim. O‘sha paytda mudofaa vaziri Adilbek Jaksibekov edi, men: “Samolyotni ber”, — dedim. U harbiy razvedka orqali ishlay boshladi. O‘sh aeroportida uchish-qo‘nish yo‘lagiga shag‘al to‘kib tashlanganini aytdi. Qo‘nishning ham, uchib ketishning ham imkoni yo‘q edi. Men: “Buni aniq bilasanmi?” — deb so‘radim. U: “Aniq emas, lekin shunday deyishdi. U yerda imkon yo‘q”, — dedi. Men: “Samolyotni yubor, pastlasin. Agar u yerda shag‘al uyumlari yotganini ko‘rsa, uchib ketsin, agar bo‘lmasa, qo‘nsin”, — dedim. Kurmanbekka: “Bort uchib ketmoqda, o‘zingnikilar bilan tayyorlanib tur”, — dedim. Ular uchib keldi, hech qanday shag‘al yo‘q edi. Qo‘nib, oilani oldi va uchib ketdi. Agar bunday qilinmaganida u yerda ko‘p qon to‘kilar edi”, — dedi Qozog‘istonning birinchi prezidenti.

Bakiyev Qirg‘iziston tarixida hokimiyatdan ag‘darilgan ikkinchi prezident bo‘ldi. Undan avvalgi prezident Askar Akayev 2005-yilda lavozimidan tushirilgan edi. Akayev ayni paytda Rossiyada yashaydi, Bakiyev esa Belarusda siyosiy boshpana olgan.