Назарбоев Акаев ва Бакиевни Қирғизистондан қандай олиб чиқиб кетгани ҳақида гапириб берди

Қозоғистон биринчи президенти Нурсултон Назарбоев «Портретга чизгилар» ҳужжатли фильмининг иккинчи қисмида қўшни республика собиқ президентлари Аскар Акаев ва Курманбек Бакиевни Қирғизистондан олиб чиқишда қандай ёрдам бергани ҳақида гапириб берди. Бу ҳақда «Фергана» ахборот агентлиги хабар бермоқда.

Ушбу серия 15 декабрь куни «Хабар» республика телеканали эфирида намойиш этилди.

«Мен Қирғизистон ҳақида айтиб ўтишим керак. Акаев. Уни Бишкекдан Таразга вертолётда олиб кетишимга тўғри келди. Вазият мураккаб эди, у ерда улар ўт очиши мумкин эди, аммо қарама-қаршиликка йўл қўймаслик учун уни олиб чиқиб кетдим, — деб ўз ҳикоясини бошлади Назарбоев. — Ундан кейингиси билан ҳам худди шундай воқеа юз берди. У Ўшда жойлашиб олди, у ерда ўз тарафдорларини йиғиб, уларни қуроллантирди ва Бишкек томонга боришга тайёр эди. Мен айтдимки, Курманбек (Қирғизистоннинг собиқ президенти Курманбек Бакиев), сен нима қиляпсан, нимага? Қон тўкасан. Яна президент бўлишни хоҳлайсанми? Бундан кейин қандай ишлайсан? Хуллас, вақтинчалик президент бор эди (Роза Отунбаева), мен у билан телефонлашдим, у: «Нимадир қилиб Курманбекни тинчлантиринг», — деди. Мен Курманбекка қўнғироқ қилдим ва шундай дедим: «Кел, сени у ердан, Ўшдан олиб чиқиб кетаман. Кейин музокаралар олиб борасан, яқинда бўласан, шу ерда». Уни зўрға кўндирдим».

Бу вақтда Вашингтонда, дея давом этди элбоши, ядро қуролига қарши масалалар бўйича учрашув бўлиб ўтаётганди. «Биз ўша ерда эдик. Медведев Россия президенти эди. Обама бор эди. Учаламиз шивирлашиб турганимиз акс этган сурат ҳам бор. Айнан Қирғизистон ҳақида, фуқаролик уруши бошланаётгани ҳақида гаплашгандик. Бакиев қуролли отрядлари билан Бишкекка қараб бормоқчи, нимадир қилиш керак. Мен Бакиевни олиб чиқиб кетишимни, Россия қирувчилари эса менинг Бакиевни олиб кетадиган самолётимни қўриқлаши кераклигини айтдим. Ўша пайтда мудофаа вазири Адилбек Жаксибеков эди, мен: «Самолётни бер», — дедим. У ҳарбий разведка орқали ишлай бошлади. Ўш аэропортида учиш-қўниш йўлагига шағал тўкиб ташланганини айтди. Қўнишнинг ҳам, учиб кетишнинг ҳам имкони йўқ эди. Мен: «Буни аниқ биласанми?» — деб сўрадим. У: «Аниқ эмас, лекин шундай дейишди. У ерда имкон йўқ», — деди. Мен: «Самолётни юбор, пастласин. Агар у ерда шағал уюмлари ётганини кўрса, учиб кетсин, агар бўлмаса, қўнсин», — дедим. Курманбекка: «Борт учиб кетмоқда, ўзингникилар билан тайёрланиб тур», — дедим. Улар учиб келди, ҳеч қандай шағал йўқ эди. Қўниб, оилани олди ва учиб кетди. Агар бундай қилинмаганида у ерда кўп қон тўкилар эди», — деди Қозоғистоннинг биринчи президенти.

Бакиев Қирғизистон тарихида ҳокимиятдан ағдарилган иккинчи президент бўлди. Ундан аввалги президент Аскар Акаев 2005 йилда лавозимидан туширилган эди. Акаев айни пайтда Россияда яшайди, Бакиев эса Беларусда сиёсий бошпана олган.